Sayt test holatida ishlamoqda!
09 Iyun, 2025   |   13 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:05
Quyosh
04:50
Peshin
12:27
Asr
17:37
Shom
19:58
Xufton
21:36
Bismillah
09 Iyun, 2025, 13 Zulhijja, 1446

Faqirlikka yetaklovchi 40 illat

18.12.2017   1661   3 min.
Faqirlikka yetaklovchi 40 illat

Har bir inson qilayotgan ishidan manfaat ko‘zlashi tabiiy. Ayniqsa, kasb orqali topilayotgan mol-davlat, erishilayotgan yutuq yoki boy berilayotgan imkoniyat, bir so‘z bilan aytganda, bularning barchasi zamirida rizqi barakali bo‘lish istagi mujassamdir.

Insonning oyoq kiyimida tariqdek narsa bo‘lsa, uni olib tashlamaguncha xotirjam yura olmaydi. Kishi oyoq yalang yurmoqchi bo‘lsa, yerdagi mayda toshlar ham seziladi, lekin ko‘nikish barobarida yerdagi tikan va shisha kabi narsalar ta’sir etmay qolar ekan. Mo‘min kishi kichik gunohga yoki ayrim illatlarga parvo qilmasa, katta gunohlarning aybligi odatiy holga aylanib qolar ekan.

Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi va sallam muborak hadislarida: “Qazoyi qadarni hech narsa qaytara olmaydi, faqatgina duo qaytarur. Yaxshilik umrni ziyoda qilsa, kishi gunohi sababidan rizqini kelishidan mahrum bo‘ladi”, deb marhamat qilganlar (Imom Termiziy rivoyati).

Ushbu hadisi sharif duo va yaxshilik umrni hamda rizqni ziyoda bo‘lishga sababligi, gunoh esa kishi rizqini ma’n qiluvchi ekanini eslatmoqda. Shuningdek, Imom Burhoniddin Zarnujiy o‘zining “Ta’limul-muta’allim” asarida quyidagi illatlar faqirlik keltirishi haqida bayon qilgan. Ta’kidlash lozimki, mazkur illat va odatlardan saqlanish kishiga ham ma’naviy, ham moddiy manfaat keltirish bilan birga, ilm, zuhd va taqvo yo‘lida yuksak cho‘qqini zabt etishni istovchilarga ayni foyda ekani muallif tomonidan zikr etilgan. Xulosani esa o‘zingizga havola qilamiz:

  • Yolg‘on gapirish – gunohi kabiralardan, shunday ekan, barcha gunoh rizqni man’ qiladi;
  • Subh vaqtida uxlash;
  • Ko‘p uxlash;
  • Kiyimsiz holda uxlash;
  • Kiyimsiz holda bavl qilish;
  • Junub holda ovqatlanish;
  • Yonboshlab yotgan holda ovqatlanish;
  • Dasturxonni qoldirishlik (ya’ni qoqmasdan yoki ochiq holda qoldirish);
  • Piyoz va sarimsoqpiyozni kuydirish (buning ikki ma’nosi bor, biri kuydirganda badbo‘y hid chiqishligi, unda ko‘pchilikka ozor berilishi va ovqatga solinadigan toza narsani isrof qilib yoqib yuborish);
  • Ro‘molcha bilan uyni supurishlik (ya’ni yuzini artsa bo‘ladigan toza matoni isrof qilish);
  • Kechasi uyni supurishlikka odatlanish (zarurat bo‘lsa ziyoni yo‘q);
  • Uy yoki hovlini supurib, axlatini bir chetga qoldirib qo‘yish;
  • Keksalarning oldiga tushib yurish;
  • Ota-onani ismi bilan chaqirish;
  • Duch kelgan narsa bilan (tozaligi aniq bo‘lmagan) tishlarini kovlashlik;
  • Loy va tuproq bilan qo‘l yuvish.
  • Ostonaga o‘tirish;
  • Eshikni bir qanotiga suyanib turishlik;
  • Hojat qilinadigan joyda tahorat qilish;
  • Kiyimni kiyib turgan holda tikmoq (masalan tugma qadash);
  • Yuzini kiyimi bilan artib quritmoq;
  • Uylardagi o‘rgimchak uylarini (islarni) olmaslik;
  • Namozni o‘z vaqtida ado etishga dangasalik qilish;
  • Bomdod namozidan keyin masjiddan tezda chiqib ketish (chunki bomdoddan keyin masjidda kun chiqqunga qadar zikrga mashg‘ul bo‘lish katta savob, lekin uzr sababidan tezda chiqib ketsa, zarari yo‘q);
  • Quyosh chiqmasdan oldin bozorga erta borish;
  • Bozordan kech qaytish;
  • Tilanchilar to‘plagan nonlarni sotib olish;
  • Ota-ona farzandiga nisbatan yomon duo qilishi;
  • Idishlar ustini ochiq qoldirish;
  • Shamni puflab o‘chirish;
  • Singan qalam (yo ruchka) bilan xat yozish;
  • Singan taroq bilan soch yoki soqol tarashlik;
  • Farzand ota-onasi haqqiga yaxshi duo qilmasligi;
  • Sallani o‘tirgan holda o‘rashlik
  • Shimni tik turib kiyish;
  • Baxillik;
  • Oila nafaqasiga baxil, ziqnalik qilish;
  • Isrofgarchilik;
  • Kasb va hunarlarini amalga oshirishda dangasalik va beparvolik.

Hasanboy Olimnazarov,

Marg‘ilon shaharidagi “Imom Zahiriddin” masjidi imom-xatibi

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Olimga nimani nasihat qilaman?

09.06.2025   1304   2 min.
Olimga nimani nasihat qilaman?

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.

Sayyid Sulaymon Nadaviy rahmatullohi alayhning ilm va fazllari mashhur bo‘layotgan va shuhrat qozonayotgan edi. U kishi o‘zlarining voqealarini quyidagicha so‘zlab beradilar: «Men «Siyratun-Nabiy sollallohu alayhi vasallam» kitobini olti jild qilib tamomladim. «Muhtaram Zotning siyratlaridagi biror jilva yoki ko‘rinish mening hayotimda ham bo‘lganmi yoki yo‘q? Agar bo‘lmagan bo‘lsa, u holda qanday bo‘ladi?» degan o‘y qayta-qayta qalbimda tinchlik bermas edi. Shu maqsad uchun Allohning biror valiysini qidirdim.

Thana Bhavandagi xonaqohda yashaydigan va Alloh taolo fayzlarini taratib qo‘ygan Mavlono Ashraf Ali Tahonaviy hazratlari haqida eshitgan edim. Shunday qilib, bir kuni Thana Bhavanga borishni niyat qildim va safarga chiqdim. Borib, hazrat bilan ko‘rishdim va bir necha kun u yerda turdim. Ortga qaytayotganimda hazrat Tahonaviy rahmatullohi alayhga: «Hazrat! Biror nasihat qiling», dedim. U zotning xayollariga o‘sha payt: «Shunday katta allomaga nima nasihat qilaman? Ilm va fazli butun dunyoga mashhur bo‘lsa», degan o‘y kelibdi. Keyin: «Ey Alloh! Qalbimga uning uchun ham foydali bo‘lgan va mening uchun ham foydali bo‘lgan narsani sol», deb duo qilibdi. Shundan keyin hazrat Tahonaviy rahmatullohi alayh Sayyid Sulaymon Nadaviy rahmatullohi alayhga xitob qilib: «Ey birodar! Bizning yo‘limizda boshidan oxirigacha o‘zingizni xokisor tutishingiz kerak», debdilar.

Sayyid Sulaymon Nadaviy rahmatullohi alayh aytadilar: «Hazrat Tahonaviy rahmatullohi alayh bu so‘zlarni aytayotganlarida qo‘llarini ko‘ksilariga olib borib, past tarafiga bir zarba berdilar, zarba xuddi mening qalbimga tushgandek bo‘ldi».

Hazratimiz Doktor Abdulhay rahmatullohi alayh aytadilar: «Bu voqeadan keyin Sayyid Sulaymon Nadaviy rahmatullohi alayh o‘zlarini shunday xokisor tutdilarki, uning misli topilishi qiyin edi. Bir kuni qarasam, xonaqohning tashqarisida hazrat Sayyid Sulaymon Nadaviy rahmatullohi alayh majlisga kelganlarning oyoq kiyimlarini tartiblayotgan ekanlar. Shunday tavoze’ va muhabbatni Alloh taolo u kishining qalbida paydo qildi va keyin yuksak darajalarga ko‘tarib qo‘ydi».

«Nasihatlar guldastasi» kitobidan