Ҳар бир инсон қилаётган ишидан манфаат кўзлаши табиий. Айниқса, касб орқали топилаётган мол-давлат, эришилаётган ютуқ ёки бой берилаётган имконият, бир сўз билан айтганда, буларнинг барчаси замирида ризқи баракали бўлиш истаги мужассамдир.
Инсоннинг оёқ кийимида тариқдек нарса бўлса, уни олиб ташламагунча хотиржам юра олмайди. Киши оёқ яланг юрмоқчи бўлса, ердаги майда тошлар ҳам сезилади, лекин кўникиш баробарида ердаги тикан ва шиша каби нарсалар таъсир этмай қолар экан. Мўмин киши кичик гуноҳга ёки айрим иллатларга парво қилмаса, катта гуноҳларнинг айблиги одатий ҳолга айланиб қолар экан.
Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам муборак ҳадисларида: “Қазойи қадарни ҳеч нарса қайтара олмайди, фақатгина дуо қайтарур. Яхшилик умрни зиёда қилса, киши гуноҳи сабабидан ризқини келишидан маҳрум бўлади”, деб марҳамат қилганлар (Имом Термизий ривояти).
Ушбу ҳадиси шариф дуо ва яхшилик умрни ҳамда ризқни зиёда бўлишга сабаблиги, гуноҳ эса киши ризқини маън қилувчи эканини эслатмоқда. Шунингдек, Имом Бурҳониддин Зарнужий ўзининг “Таълимул-мутаъаллим” асарида қуйидаги иллатлар фақирлик келтириши ҳақида баён қилган. Таъкидлаш лозимки, мазкур иллат ва одатлардан сақланиш кишига ҳам маънавий, ҳам моддий манфаат келтириш билан бирга, илм, зуҳд ва тақво йўлида юксак чўққини забт этишни истовчиларга айни фойда экани муаллиф томонидан зикр этилган. Хулосани эса ўзингизга ҳавола қиламиз:
Ҳасанбой Олимназаров,
Марғилон шаҳаридаги “Имом Заҳириддин” масжиди имом-хатиби
Савол: Масжидимизда тут, олма каби мевали дарахтлар бор. Улар пишган пайтда, намозга келганлар улардан олиб ейишади. Шу иш жоизми?
Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Масжид ҳовлисидаги мевали дарахтлар вақф қилувчи ёки дарахт эккан шахс томонидан одамларнинг умумий фойдаланиши учун экилган бўлса, одамлар бу дарахтларнинг мевасини ейишлари мумкин. Аммо агар бу дарахтлар масжид даромади учун экилган бўлса, яъни эккан одам “шу дарахтнинг мевалари мана шу масжид учун даромад бўлсин” деган мақсадда эккан бўлса, ёки нима ниятда эккани маълум бўлмаса, бу ҳолатда уларни сотиб, пулини масжид эҳтиёжларига сарфлаш зарур бўлади. Шунинг учун, бу турдаги дарахтларнинг меваларини пулини тўламай ейиш жоиз бўлмайди. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.