Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning joriy 2017 yil 10-11 mart kunlari Buxoro viloyatiga tashrifi chog‘ida Buxoro viloyatida Mir Arab oliy madrasasini tashkil qilish bo‘yicha ko‘rsatmalar berilgan edi. Tadbirlarning birida yurtboshimiz islom bilim yurtlari haqida shunday so‘zlarni aytgan edilar: “Kelgusida chuqur bilimli imom-xatiblar, islomshunos mutaxassislar, ulamolar tayyorlashda, eng muhimi, farzandlarimizni buyuk ajdodlarimizning bebaho merosi ruhida, sog‘lom e’tiqod ruhida tarbiyalashda bu ilm dargohlari tayanch bo‘lib xizmat qiladi”. Darhaqiqat, oliy madrasaning ochilishi islom shariati ahkomlarining yetuk bilimdoni, xalqimizning diniy-ma’rifiy bilim va saviyasi, sog‘lom e’tiqodini shakllantiradigan, turli xil yot g‘oyalarga qarshi o‘zining ma’rifati bilan kurasha oladigan malakali yosh kadrlarni tayyorlashda xizmat qiladi.
Mir Arab oliy madrasasiga qabul qilingan talabalar uchun dastlabki dars mashg‘ulotlari 4 sentyabr kuni Bahouddin Naqshband majmuasida joylashgan Mir Arab oliy madrasasi binosida boshlandi.
2017 yil 6 sentyabr oliy madrasaning tantanali ochilish marosimi bo‘lib o‘tdi. Ushbu tadbirda Toshkentdagi Islom sivilizatsiya markazi direktori Sh. Minovarov, Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Din ishlari bo‘yicha qo‘mita raisining o‘rinbosari O‘.Hasanboyev, O‘zbekiston musulmonlari idorasi Ta’lim va kadrlar tayyorlash bo‘limi mudiri v.b. A. Do‘smatov, Buxoro viloyati hokimi O‘. Barnoyev, Buxoro viloyati Adliya boshqarmasi, Buxoro Davlat universiteti hamda boshqa davlat hamda nodavlat tashkilotlar vakillari va talabalarning ota-onalari qatnashdilar. Oliy madrasaning tantanali ochilish marosimi ijtimoiy tarmoq orqali onlayn tarzda yoritib borildi.
Tadbir avvalida O‘zbekiston Respublikasi Davlat madhiyasi yangradi. Keyin Yurtboshimizning tashabbuslari bilan ochilgan oliy madrasa haqida dil so‘zlarini bildirish uchun tashrif buyurgan mehmonlarga so‘z berildi.
Mehmonlar mamlakatimizda mustaqillik yillarida amalga oshirilgan bunyodkorlik ishlari, aholi farovonligi, yoshlarimiz ongi va tafakkurini yuksaltirish maqsadida amalga oshirilayotgan ishlar haqida gapirib o‘tishdi. Xalqimiz diniy sohada ham emin-erkin ibodat qilish imkoniyatiga ega bo‘lgani, minglab masjidlar ochilib, mo‘min-musulmonlar ixtiyoriga topshirilgani va o‘nlab diniy ta’lim muassasalari barpo qilinib, u yerda talabalar diniy hamda dunyoviy fanlardan tahsil olayotganlari haqida fikrlar bildirildi.
Ayniqsa, Mir Arab oliy madrasasining oldingi maqomi yana o‘ziga qaytarilganligi, bu oliygoh orqali, avvalo, xalqimizning diniy saviyasi ko‘tarilishi, kelajakda mazkur dargohda xorijiy mamlakatlardan taklif bilan chiqqan mo‘min-musulmonlarga ham ta’lim berilishi to‘g‘risida alohida ta’kidlandi.
Tadbir so‘ngida Qur’on tilovat qilindi va davlatimiz ravnaqi, yurt tinchligi va xalqimiz farovonligi, yangi ochilgan oliy madrasa faoliyati borasida duoyi xayrlar qilindi.
Ta’lim va kadrlar tayyorlash bo‘limi
Odamning o‘zini sevishi aslida tabiiy tuyg‘u bo‘lib, bu alal-oqibat kishini o‘ziga maftunlik va o‘zidan rozi bo‘lishga eltadi. O‘zini yaxshi ko‘rishdan esa Allohning boshqa bandalariga nisbatan kibrlanish, manmanlik qilish va o‘ziga bino qo‘yish kabi sifatlar kelib chiqadi. Oqibatda bu banda odamlarga yuqoridan turib, past nazar bilan qaray boshlaydi. Hech kim bilan hisoblashmaydi. Boshqalarning haq-huquqini poymol qiladi. Ularga hurmatsizlik ko‘rsatadi. Kelishuvlarni bajarmaydi. Va’daga vafo qilmaydi. Umuman olganda, odamlar bilan adolatsiz muomalada bo‘ladi.
Kibr shaytonni halok qildi
Shayton kibr-havosi va o‘zini qattiq yaxshi ko‘rgani tufayli haydaldi. Shayton o‘zini “Men Odam alayhissalomdan yaxshiman, olovdan yaralganman”, deya g‘ururlandi. Agar din olimlari va solih kishilarga nisbatan shunga o‘xshash munosabat qilinadigan bo‘lsa, aslida bu o‘sha insonning o‘zini o‘zi xor qilganligi va Allohning rahmatidan mahrum etilganligi alomatidir. Bunday kishi odamlarning yaxshiligidan mahrum bo‘ladi, bu esa “Uni hech kim qo‘llab quvvatlamaydi, unga birov yordam qo‘lini cho‘zmaydi”, deganidir. Bu kabi odamlar odatda “Bizda ilmiga amal qiladigan biror bir taqvoli olim qolmadi”, deydilar. Bunday baho berishlarining haqiqiy sababi shundaki, ular hammani o‘zlarining fe’l-xo‘ylaridan kelib chiqib baholaydilar.
Kim aytgan bo‘lsa ham to‘g‘ri aytgan ekan: “O‘zi noqis bo‘lgan kimsagina birodarlarini noqislikda ayblaydi!”.
Kibrni davolash
Kibr — mag‘rurlik kishining o‘zini haddan tashqari sevishi (ujb)dan boshlanadi. Alloh taolo Qur’oni karimda insonning qalbidagi kibrni eslatar ekan, uni davolovchi dori-darmonni ham ma’lum qiladi. Ya’ni insonning zaif va kuchsiz ekanligini har doim o‘ziga eslatib turish uni o‘zini-o‘zi yaxshi ko‘rib qolish kasalidan qutqaruvchi eng ta’sirchan doridir.
Alloh Qur’oni Karimda marhamat qiladi: “Yer yuzida kibr-havo[1] bilan yurmagin! Chunki sen (oyoqlaring bilan) hargiz yerni teshib (uning tubiga) ketolmaysan va bo‘y-bastda tog‘larga yetolmaysan” (Al-Isro surasi, 37-oyat).
Ushbu oyat insonning kibr-havo bilan yurishini ta’qiqlamoqda. “Yerni teshib ketolmaysan” so‘zida “inson o‘z kuchi bilan yerni bo‘laklarga bo‘lib tashlay olmaydi”, degan ma’no bor. “Bo‘y-bastda tog‘larga yetolmaysan” kalomida esa kibru havoga berilgan insonga istehzo qilinadi. Shuning uchun ham manmanlik bu – mutlaqo axmoqlikdir.
Inson kibr-havosi, manmanligi bilan hech qachon yaxshi ish qila olmaydi. Axir kibr Alloh o‘z Kitobida ta’qiq etgan o‘nta sifatdan biridir. Unda kekkayib yurish kibrdan kelib chiqishi aytilgan. Hazrati Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning hadisi muboraklari ham ogoh etadilar: “Kimki o‘zini mag‘rur tutsa, ko‘nglida kibr paydo etsa va kekkayib yursa, qiyomat kunida Allohning g‘azabiga duch keladi” (Ibn Umardan rivoyat qilingan, Imom Ahmad rivoyati, “Musnad”).
“Axloqus solihiyn” (Yaxshilar axloqi) kitobidan
Yo‘ldosh Eshbek, Davron Nurmuhammad
tarjimasi.
[1] Kekkayish.