Surxondaryo viloyati Denov tumani Namozgoh mahallasida Hoja Alouddin Attor ziyoratgohi joylashgan.
Hoja Alouddin Attor nafaqat Surxon vohasi, balki Movarounnahr ma'naviy hayotida muhim o'rin tutgan mutasavvuf olimdir. U hazrat Bahouddin Naqshbandning sevimli shogirdi va kuyovi, ikki buyuk xalifasidan biri bo'lib, asl ismi Muhammad ibn Muhammad Horazmiydir. Otasi xorazmlik bo'lib, attorlik savdosi bilan shug'ullangan.
Muhammad ibn Muhammad Buxoriy Hoja Alouddin Attor Horazmda tug'ilgan. Buxoro madrasasida ta'lim olgan. Hoja Alouddin Attor milodiy XIV asrning 90-yillarida Buxorodan Denovga kelgach, naqshbandiya tariqati targ'ibotini davom ettirdi. Naql qilishlaricha, Alouddin Attor vafotidan 7 yil avval Hoja Bahouddin Naqshband qabrini ziyorat qilish maqsadida Hisor viloyatidan Buxoroga bormoqchi bo'ladi. 18 kun deganda Buxoroga etib, Naqshband qabrini ziyorat qiladi. Shavvol oyining boshida yana uyiga qaytadi. Muhammad ibn Tohir Horazmiyning rivoyatiga ko'ra, Alouddin Attor 802/1399 yil 2-rajab oyining dushanba kuni dardga chalinadi. O'sha oyning yigirmanchi kechasi xufton namozidan so'ng vafot etadi. U qo'nim topgan qabriston “Shayx Attor Valiy” yoki “Ostona buva” deb nomlanadi.
Hoja Alouddin Attor sag'anasi XV asrga oid bo'lib, avval bu manzilda faqat Valiyning hamda o'g'li va nabirasining qabri bo'lgan, keyinchalik bu joy katta ziyoratgohga aylangan.
2019-2020 yillarda mahalliy homiylar tomonidan eski maqbara o'rnida hashamatli maqbara bunyod etildi. Qabr maqbaraning erto'la qismiga olinib, tepasiga ramziy qabr qo'yildi. Maqbaraga ganchkorlik usulida chiroyli bezaklar berildi. Maskan obodonlashtirilib, ziyoratchilar uchun barcha sharoitlar yaratildi.
Jonibek QO'ZIMURODOV(surat),O'zA
Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Kelinlikka nomzod shaxsning ham o‘ziga yarasha huquqlari va odoblari mavjud.
1. Kelinlikka nomzod shaxs o‘zini xushro‘y ko‘rsatish uchun ziynatlanishga haqli.
Ulamolarimiz bunga misol qilib, Subayha binti Horis roziyallohu anhoning hadisini keltirishadi. Unda «Qachonki nifosdan poklanganda, sovchilar uchun ziynatlandi» degan jumla bor. Boshqa bir rivoyatda: «...surma surtib, xino qo‘yib tayyorlandi», deyilgan.
2. Kelinlikka nomzod shaxs kuyovlikka nomzodni ko‘rishga haqli.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning Mug‘iyra roziyallohu anhuning hadisidagi: «Unga nazar sol, chunki bunday qilish ikkingiz orangizda bardavomlikka kerakdir», deganlari kelinlikka nomzodga ham tegishli.
3. Kelinlikka nomzod shaxs kuyovlikka nomzod bilan suhbatlashishga haqli. Bu – tabiiy holat. Ko‘rishgandan keyin, oila qurish niyati bo‘lgandan keyin, o‘rtada suhbat bo‘lishi turgan gap.
4. Kelinlikka nomzod shaxs muayyan erkakni yoqtirish va unga nikohlanish istagini bildirishga haqli.
قَالَتْ أُمُّ سَلَمَةَ وَلَدَتْ سُبَيْعَةُ الْأَسْلَمِيَّةُ بَعْدَ وَفَاةِ زَوْجِهَا بِنِصْفِ شَهْرٍ، فَخَطَبَهَا رَجُلَانِ أَحَدُهُمَا شَابٌّ وَالْآخَرُ كَهْلٌ، فَحَطَّتْ إِلَى الشَّابِّ، فَقَالَ الشَّيْخُ: لَمْ تَحِلِّي بَعْدُ، وَكَانَ أَهْلُهَا غَيَبًا وَرَجَا إِذَا جَاءَ أَهْلُهَا أَنْ يُؤْثِرُوهُ بِهَا، فَجَاءَتْ رَسُولَ اللهِ r، فَقَالَ: قَدْ حَلَلْتِ فَانْكِحِي مَنْ شِئْتِ. رَوَاهُ مَالِكٌ.
«Ummu Salama aytadilar:
«Subayha Aslamiya erining vafotidan yarim oy o‘tib tug‘di. Unga ikki kishi sovchi qo‘ydi. Ulardan biri yosh, boshqasi qari edi. U yoshiga moyil bo‘ldi. Chol: «Hali halol bo‘lganing yo‘q», – dedi. Ayolning ahli g‘oyib edi. Chol ayolning ahli kelganda uni o‘ziga berishlaridan umidvor bo‘ldi. Ayol Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning huzurlariga bordi. Bas, u zot: «Sen halol bo‘lding. Kimni istasang, o‘shanga nikohlan», dedilar» (Molik rivoyat qilgan).
Ikki taraf rioya qilishi lozim narsalar
Kelinlik va kuyovlikka nomzodlar nikohdan oldingi uchrashuv va boshqa munosabatlarda rioya qilishlari lozim bo‘lgan narsalar quyidagilardan iborat:
1. Ikkovlari bir-birlariga nomahram ekanliklarini unutmasliklari zarur.
Chunki asli mahram bo‘lmagan ikki jinsdagi shaxsning nikohdan boshqa narsa mahram qila olmaydi, jumladan, sovchilik qilish va unashtirish ham.
2. Ikkovlari uchrashmoqchi bo‘lsalar, faqat mahramlarining ishtirokida uchrashishlari shart.
3. Ikkovlari uchrashganda qo‘l berib ko‘rishishlari mutlaqo mumkin emas.
4. Nikohdan oldin ikkovlari xoli qolishlari mutlaqo mumkin emas.
"Baxtiyor oila" kitobidan