Sayt test holatida ishlamoqda!
22 Iyun, 2025   |   26 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:05
Quyosh
04:50
Peshin
12:30
Asr
17:41
Shom
20:03
Xufton
21:42
Bismillah
22 Iyun, 2025, 26 Zulhijja, 1446

Quyidagi yetti savolning javobini bilasizmi?

02.02.2017   18950   3 min.
Quyidagi yetti savolning javobini bilasizmi?
  1. Jannat qayerda?
  2. Jahannam qayerda?
  3. Sidratul muntaho nima?
  4. Kim ular Hurun iyn (oppoq yuzli katta va chiroyli ko‘zli hur qizlar)?
  5. Kim ular al-Vildon al-Muxalladun (Mangu yosh bolalar)?
  6. A’rof (A’rof – jannat bilan do‘zaxni ajratib turadigan devor, arasot. Bu joy jannatga ham, do‘zaxga ham kirmagan, ya’ni vaqti-soati kelib, Alloh taolo ularni jannatga kiritgunga qadar ma’lum muddat turadigan kishilarning joyidir.) nima?
  7. Qiyomat kunining muddati qancha? 

Birinchi savol: Jannat qayerda?

Javob: Jannat yetti qavat osmonning yuqorisida bo‘lib, u yetti qavat osmondan alohida ajragandir, chunki qiyomat kuni yetti qavat osmon yo‘q bo‘lib ketadi, ammo, jannat esa yo‘q bo‘lmaydi. Uning shifti arshdir.

Ikkinchi savol: Jahannam qayerda?

Javob: Jahannamning markazi yetti qavat yer ostidadir. Sijjiyn deb nomlanuvchi joyda. U ba’zi birovlar tahmin qilganidek jannatning yonida emas. Biz yashayotgan yer birinchi qavat hisoblansa, undan tashqari olti qavat yer bor. Bu olti qavat yer biz yashayotgan yerning tagida alohida ajratilgan holda mavjuddir.

Uchinchi savol: Sidratul muntaho nimadir?

Javob: Sidratul muntaho azim daraxt, uning ildizlari oltinchi osmonda bo‘lib, bo‘yi yettinchi osmondan yuqorigacha cho‘zilgandir. Barglari filning quloqlaridek, mevasi esa katta xumdek keladi. Unga tillodan bo‘lgan parvona (kapalaklar) keladi va u jannatning tashqarisidadir. Payg‘ambar sallollohu alayhi va sallam u daraxtning yonida hazrati Jabroil alayhissalomni o‘zlarining haqiqiy suratlarida ikkinchi marotaba ko‘rganlar. Undan oldin esa Makkada Ajyod deb nomlanadigan joyda ko‘rgan edilar.

To‘rtinchi savol kim ular Hurun iyn (oppoq yuzli katta va chiroyli ko‘zli hur qizlar)?

Javob: Ular mo‘minlar uchun jannatdagi zavjalardir. Ular inson ham emas, jinlardan ham emas va farishtalardan ham emasdirlar. Agar ulardan biron birlari dunyoga boqsalar mashriq bilan mag‘rib oralig‘i ularning ziyosidan yorishib ketadi. Hurun iynning ma’nosi ko‘zning qorachig‘ining tim qoraligini, oqini esa oppoqligini va ko‘zlarning charosdek kattaligini anglatadi.

Beshinchi savol: Kim ular al-Vildon al-Muxalladun (Mangu yosh bolalar)?

Javob: Ular jannat ahlining xizmatchilaridir. Ular inson ham emas, jinlardan ham emas va farishtalardan ham emasdirlar. Ular jannat ahlining eng quyi darajasidagilarga xizmat qiladi.

Oltinchi savol: A’rof nima?

Javob: A’rof bu jannatning keng devori bo‘lib, unda yaxshi amallari bilan yomon amallari barobar bo‘lgan musulmonlar bir muddat qolishadi, ular u yerda ma’lum muddat turganlaridan keyin jannatga kirishadi.

Yettinchi savol: Qiyomat kunining muddati qancha?

Javob: Qiyomat kunining muddati bir kun, lekin ellik ming yilga teng bo‘ladi. Alloh taolo shunday deydi: “Farishtalar va Ruh (Jabroil) miqdori (muddati) ellik ming yilga teng (bo‘lgan) bir kunda (qiyomat kunida) Uning huzuriga ko‘tarilurlar” (Maorij-4). Ibni Abbos (r.a) dedi:“Qiyomat kunida ellikta turar joy bo‘lib (mavqif), har bir joyning muddati ming yilga tengdir”.

 

Muhammad-Akmalxon Shokirov

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Muhabbat mana shunday bo‘ladi

20.06.2025   4704   3 min.
Muhabbat mana shunday bo‘ladi

 Abu Bakr roziyallohu anhuning muhabbati

Buyuk sahobiy Abu Bakr roziyallohu anhu bunday deydilar: “Biz hijratda edik. Men juda chanqab turgan edim. Ozgina sut olib kelib Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga uzatdim va: “Yo Allohning Rasuli, ichib oling”, dedim. Rasululloh ichdilar-u, mening chanqog‘im qondi”.

Bu gaplar aynan haqiqat. Abu Bakr roziyallohu anhu chin dildan shunday dedilar. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ichdilar va Abu Bakr roziyallohu anhuning chanqoqlari qondi. Bu muhabbatning go‘zalligini his qila olyapsizmi? Bu o‘zgacha, xos bir muhabbatdir... 


Savbon roziyallohu anhuning muhabbati

Payg‘ambar alayhissalom dastyorlari Savbon roziyallohu anhuning oldida kun davomida bo‘lmadilar. Nabiy alayhissalom qaytib kelganlarida Savbon roziyallohu anhu u zotga qarab: “Ey Allohning Rasuli, meni yolg‘iz tashlab ketdingiz”, dedi-da, yig‘lab yubordi. Nabiy sollallohu alayhi vasallam: “Shunga yig‘layapsanmi?” – dedilar. Savbon roziyallohu anhu: “Yo‘q, Rasululloh! Lekin jannatda sizning va o‘zimning martabamni yodga olib qo‘rqib ketdim. Alloh taoloning mana bu oyati esimga tushdi: «Kimda-kim Alloh va Payg‘ambarga itoat etsa, ana o‘shalar Allohning in’omiga erishgan zotlar, ya’ni, payg‘ambarlar, siddiqlar, shahidlar va solih kishilar bilan birgadirlar. Ular esa eng yaxshi hamrohlardir»[1]. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Xursand bo‘laver! Sen ham o‘zing muhabbat qo‘yganlar bilan birgasan”, dedilar.

 
Savod ibn G‘oziyyaning muhabbati

Savod ibn G‘oziyya Uhud g‘azoti kunida qo‘shinning markazida turardi. Nabiy alayhissalom qo‘shinga qarata: “Saflarni rostlanglar, to‘g‘ri turinglar!” – dedilar. Qarab borar ekanlar Nabiy alayhissalom Savod roziyallohu anhuning to‘g‘ri turmaganini ko‘rib: “Rostlangin, ey Savod!”dedilar. Sahobiy: “Xo‘p”, dedi-yu, biroq to‘g‘irlanmasdan turaverdi. Payg‘ambar alayhissalom u tomonga yaqinlashib, qo‘llaridagi misvoklari bilan sahobiyning biqiniga niqtab: “Savod, to‘g‘ri turgin!” – dedilar. Savod: “Og‘rittingiz, Rasululloh! Alloh taolo sizni haq ila yuborgan bo‘lsa, endi men sizdan o‘ch olishim uchun imkon bering”, dedi. Payg‘ambarimiz alayhissalom qorinlarini ochib: “Qasosingni olvol, Savod”, dedilar. Savod roziyallohu anhu egilib qorinlarini o‘pa boshladi va: “Yo Allohning Rasuli, bugun shahidlik kunidir, shuning uchun ham oxirgi onlarimda tanam sizning muborak tanangizga tegib qolishini xohladim”, dedi.

Jobir ibn Abdulloh roziyallohu anhumodan rivoyat qilinadi: “Minbar yasalmasidan avval  Nabiy sollallohu alayhi vasallam xurmoning tanasiga suyanib xutba qilar edilar. Bir muddat o‘tib, minbar joylashtirilganidan so‘ng Nabiy sollallohu alayhi vasallam minbarga ko‘tarildilar. Shunda o‘sha xurmo tanasidan (yosh boladay) o‘ksik ovoz chiqdi. Uni, hatto biz ham eshitdik. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam keldilar-da, unga qo‘llarini tekkizdilar. Zum o‘tmay u tinchib qoldi” (Imom Buxoriy rivoyati).


Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.


[1]  Niso surasi, 69-oyat.