عَنْ أَنَس بْنِ مَالِكٍ قَالَ قَالَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ:" لَا يُؤْمِنُ أَحَدُكُمْ حَتَّى أَكُونَ أَحَبَّ إِلَيْهِ مِنْ وَالِدِهِ وَوَلَدِهِ وَالنَّاسِ أَجْمَعِينَ" رَوَاهُ البخاري

Anas ibn Molik roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Nabiy sollallohu alayhi vasallam: «Sizdan birortangiz men unga ota-onasidan, bolasidan va odamlarning hammasidan mahbubroq bo‘lmagunimcha, (komil) mo‘min bo‘la olmaydi», dedilar».  

(Imom Buxoriy rivoyat qilgan)

Payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallamga bo‘lgan muhabbat u zotning tiriklik paytlarida shaxslariga nisbatan bo‘lsa, endi ham shaxslariga, ham dinlariga, ham sunnatlariga nisbatan bo‘lishi kerak.

Iymonimizning komilligi U zotga bo‘lgan muhabbatimizga ta’alluqli bo‘lar ekan,  ulamolar kishi qalbida Nabiy sollallohu alayhi vasallam sevgisi bor-yo‘qligining belgisi sifatida quyidagi o‘lchovni qo‘llashgan:

1) Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning ziyoratlari muyassar bo‘lganida uni boy berish dunyodagi bor narsani boy berishdan og‘ir bo‘lishi;

2) Rasululloh sollallohu alayhi vasallam amrlariga itoat etib, man qilgan narsalaridan saqlanish;

3) Rasululloh sollallohu alayhi vasallam sunnatlariga amal qilish va shariatlarini himoya qilish. 

Shuningdek Rasululloh alayhissalomga bo‘lgan muhabbat U zotga ergashish bilan bo‘lar ekan, bu narsa Alloh taoloning bizlarga bo‘lgan muhabbati va mag‘firatini vojib qiladi. Zero, Alloh taolo:

قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ 

         "Ayting (ey, Muhammad!): «Agar Allohni sevsangiz, menga ergashingiz. Shunda Alloh sizlarni sevadi va gunohlaringizni mag‘firat etadi. Alloh kechiruvchi va rahmlidir» deb marhamat qiladi.

Tarixda bunday muhabbatli zotlar ko‘p bo‘lgan. Shak-shubhasiz avalambor sahobai kiromlar bu borada birinchi bo‘lishgan va bizga ibrat ko‘rsatishgan. Sahobalarning bu muhabbatini Rasululloh alays salomning har bir so‘zini hech bir taraddudsiz ishonch bilan qabul qilishida, ularning Islom dinini himoya qilishida, bu yo‘lda mol-dunyolarini, jonlari va qonlarini tikishida va ularning hatto Rasululloh alayhissalomdan tushgan bir dona mo‘yni, tahorat qilgan suv tomchilarini, tuflagan tupuklarini talashib, bir-birlari bilan urishib ketay deyishlarida ko‘rishimiz mumkin. Yoki Rasululloh alayhissalom sahobalarning ko‘zlaridan ozroq vaqt g‘oib bo‘lib qolsalar ular o‘zlarini qo‘yarga joy topolmay qolar edilar.

Jumladan, Payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallam vafotlaridan keyin Abdulloh ibn Umar sahroda ketayotib, bir joyga yetganda tuyasidan tushar va engashib o‘tar ekan. Buning sababini so‘raganlarga “Shu yerda bir daraxt bor edi, Hazrati Rasululloh uning tagidan xuddi shunday engashib o‘tardilar”, deb javob bergan edi.

Sahobalardan keyingi avlodlar ham bu borada katta ibrat bo‘lishgan va U zotga haqiqiy muhabbatlarini ko‘rsatishgan.

Imom Molikday zot ham dunyo ishlarida Nabiyga taqlid qilishda mashhur edi: Madinai munavvarada biror marta ulovga minib yurmadi, Ravzada imomlik qilganida doimo past ovozda gapirdi.

Mashhur saljuqiy podshohlardan Mahmud G‘aznaviy tahorati yo‘q paytda Muhammad ismli xodimini ismi bilan chaqirmay, “Hoy xodim” deb chorlardi.

Ahmad Yassaviy esa “Payg‘ambar yoshidan keyin mening bu tuproq ustida yurishim haromdir”, deya oxirzamon Nabiyiga sadoqatini izhor etib, odamlardan uzildi.

Uvays Qaraniy esa Uhud jangida Payg‘ambar alayhissalomning bir tishlari singani xabaridan so‘ng singani qay biri ekanini bilolmay barcha tishlarini o‘zidan begona qildi va Allohning Rasuliga sadoqat zavqidan masrur bo‘ldi.

Uhud jangida bir ayolning eri, ukasi va otasi shahid bo‘ldi. Uchchovining shahid bo‘lganini eshitgan ayol “Menga Rasulullohni ko‘rsatinglar, u zotni bir ko‘ray”, dedi. U zotni ko‘rganidan keyin “Ey Allohning Rasuli, siz sog‘-salomat ekansiz, menga qolgan musibatlar hechdir”, dedi.

         "Oshiqun nabiy" nomi bilan mashhur bo‘lgan Abul Barakot Ayman ibn Muhammad Tunisiyning 17 ta bobosining ismi Muhammad bo‘lganligi rivoyat qilingan. Asli afrikalik bo‘lgan ushbu olim Madinai munavvaraga kelib to vafotlarigacha shu yerda qolgan va Baqi’ qabiristoniga dafn qilingan.  Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga muhabbati kuchliligidan u kishi Payg‘ambarimiz haqlarida har kuni bitta qasida yozishni o‘ziga odat qilib olgan edi. Bunday misollarni son-sanoqsiz keltirishimiz mumkin.

         Alloh taolo barchalarimizni Payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallamga haqiqiy muhabbatli va u zotning yo‘llariga ergashuvchi bandalardan qilsin!

A. Qosimov

Xoja Buxoriy nomli o‘rta maxsus

islom bilim yurti o‘qituvchisi