Fotihadan avval zam sura o‘qish
Cavol: Men ba’zida adashib, Fotihadan oldin zam sura o‘qib qo‘yaman. O‘qiyotib esimga tushib, keyin Fotihani o‘qiyman. Bu holatda namoz buzilmaydimi?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Fotihani zam suradan avval o‘qish namozning vojiblaridan sanaladi. Shuning uchun agar Fotihadan avval zam sura o‘qib qo‘ysa, Fotihani o‘qib, ortidan zam sura o‘qiydi. Namoz oxirida vojibni tark qilgani uchun sajdai sahv qiladi.
Agar bir oyat o‘qigandan keyin esiga tushib, Fotihaga o‘tsa va bu oyat namozdagi qiroatning farzini ado qiladigan darajada uzun bo‘lsa, bu holatda ham sajdai sahv qiladi. Ozgina o‘qigandan keyin esiga tushib, Fotihaga o‘tsa, sajdai sahv vojib bo‘lmaydi.
Bu haqda “Fatovoi Olamgiriya” kitobida bunday deyilgan:
ومن سها عن فاتحة الكتاب في الأولى أو في الثانية وتذكر بعد ما قرأ بعض السورة يعود فيقرأ بالفاتحة ثم بالسورة قال الفقيه أبو الليث: يلزمه سجود السهو وإن كان قرأ حرفا من السورة وكذلك إذا تذكر بعد الفراغ من السورة أو في الركوع أو بعد ما رفع رأسه من الركوع فإنه يأتي بالفاتحة ثم يعيد السورة ثم يسجد للسهو۔‘‘
“Namozxon birinchi yoki ikkinchi rakatda unutib Fotiha surasini o‘qimay, zam sura o‘qisa, suraning ma’lum joyiga kelganda Fotihani o‘qimagani esiga tushib qolsa, darhol Fotihani boshlaydi. Keyin zam sura o‘qiydi. Faqih Abul Lays bunday degan: “Bu kishiga sajdai sahv vojib bo‘ladi. Garchi suradan bir harf o‘qigan bo‘lsa ham”. Agar zam surani tugatib yoki rukuda yo rukudan boshini ko‘targan vaqtda esiga tushib qolsa, qaytib Fotihani o‘qiydi, keyin zam surani o‘qiydi (rukuni ham qayta qiladi). Namozni oxirida sajdai sahv qiladi”.
“Raddul muhtor” kitobida, zam suradan ozgina o‘qib qo‘ygan bo‘lsa, degan so‘zni qiroatdagi farz ado bo‘ladigan miqdorda o‘qigan bo‘lsa, deb izohlangan. Vallohu a’lam.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi
Ajdodlarimizning muqaddas xotirasini yod etib, ezgu ishlarini davom ettirish, safimizda yurgan keksalarni e’zozlash – odamiylikning oliy mezoni va xalqimizga xos azaliy qadriyat ekanligining dalolatidir.
9-may – Xotira va qadrlash kuni munosabati bilan muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlarining tashabbuslari doirasida O‘zbekiston musulmonlari idorasi tizimida xizmat qilib, nafaqaga chiqqan bir guruh faxriylar holidan xabar olindi.
Ziyorat davomida Diniy idora tizimida uzoq yillar samarali mehnat qilgan, yoshlarga ibrat bo‘lgan ustozlar uylariga borilib, ularga ehtirom bildirildi. Hadyalar ulashildi.
Shu bilan birga, shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf, Abdurashid qori Bahromov, Usmonxon domla Alimov, Abdurazzoq hoji Yunusov, Anvar qori Tursunov kabi marhum ulug‘larimizning xonadonlariga borilib, oila ahllari holidan xabar olindi.
Shuningdek, bunday tadbirlar joylardagi vakilliklar tomonidan ham amalga oshirilib, hech kim e’tibordan chetda qolmadi. Bunday tadbirlar orqali Islom dinida o‘tganlar xotirasiga ehtirom, tiriklarni qadrlash, ustozlar o‘gitlaridan bahramand bo‘lish kabi xayrli an’analar bardavom bo‘ladi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati