Shu yil 15 oktyabr kuni O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlari va Misr Arab Respublikasi muftiysi doktor Nazir Muhammad Ayyod janoblari ikki tomonlama aloqalarni rivojlantirish, xususan fatvo yo‘nalishida hamkorlik qilish masalalarini muhokama qildilar.
Uchrashuvda O‘zbekiston va Misr davlatlari o‘rtasidagi hamkorlik yildan-yilga rivojlanib borayotganiga urg‘u qaratib, bunda ikki davlat rahbarlarining do‘stona aloqalari turli yo‘nalishlardagi aloqalarning mustahkamlanishiga turtki bo‘layotganini ta’kidladilar.
Muloqotda ta’lim, ilmiy-tadqiqot, malaka oshirish va diniy-ma’rifiy sohalardagi hamkorliklar tobora rivojlanib borayotganini qayd etdilar.
Xususan, Misr Bosh imomi, al-Azhar majmuasi rahbari Shayx Ahmad Toyyib hazratlari, Misr vaqf ishlari vazirligi va Dorul Ifto bilan doimiy aloqalar o‘rnatilganini qayd etdi. O‘z navbatida, O‘zbekiston zaminida o‘tkazilayotgan “Islom – tinchlik va ezgulik dini” nomli anjumanning ahamiyati haqida so‘z yuritildi.
Doktor Nazir Muhammad Ayyod janoblari o‘zaro aloqalar uzoq o‘tmishga borib taqalishini qayd etib, O‘zbekiston Misr uchun muhim ahamiyatga ega mamlakat ekanini ta’kidladi. Shuningdek, bu yurtda Islom dini rivoji uchun hissa qo‘shgan buyuk allomalar yetishib chiqqani, jumladan, ahli sunna val-jamoa ta’limoti asoschilaridan biri Imom Moturidiy, buyuk muhaddislar Imom Buxoriy, Imom Termiziy kabilarning sa’y-harakatlari sabab butun Islom olami XIV asrdan buyon Rasululloh sollallohu alayhi vassallamning hadislaridan bahramand bo‘lib kelayotganini alohida qayd etdi. Nazir Muhammad Ayyod O‘zbekistondagi o‘zgarishlarni doimo kuzatib borayotgani, Markaziy Osiyoda yagona bo‘lgan O‘zbekiston musulmonlari idorasi huzuridagi Fatvo markazi faoliyati katta ahamiyatga molik ekanini ta’kidladi.
Kelgusida o‘zaro aloqalarni rivojlantirish va diniy soha xodimlari o‘rtasida malaka oshirish kurslarini tashkil etish borasida hamkorlik qilishga tayyorligini bildirdi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi Matbuot xizmati
Cavol: Vafot etib ketgan ota-onalarning zimmasida tutilmagan ro‘zalari qolgan bo‘lsa, uni qanday ado etish mumkin?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Mazhabimiz ulamolari nazdida vafot etgan kishilarning nomidan ro‘za tutib bo‘lmaydi, balki, valiylari tomonidan ularning ro‘za tutishdan ojiz bo‘lgan har bir kunlari uchun fidya (bir miskinning bir kunlik taomi yoki shu miqdoridagi mablag‘) beriladi.
Bu haqda fiqhiy manbalarimizda bunday deyiladi: “Agar (bemor) tuzalib yoki (musofir) uyiga qaytib bir muddat yashab vafot etsa, merosxo‘rlari mayyitning yashagan kunlari uchun fidya beradilar” (“Muxtasarul viqoya”).
Agar Ramazon ro‘zasini kasallik yoki safarni uzoq davom etgani sababli tuta olmasa va vafot etsa unga qazosi vojib bo‘lmaydi, lekin merosxo‘rlariga vasiyat qilgan bo‘lsa vasiyati durust bo‘ladi va merosxo‘rlari (agarchi ro‘za tutish mayyitga vojib bo‘lmasada) molining uchdan biridan fidya beradilar.
Ammo, musofir muqim bo‘lsa va bemor sog‘aysa va bir muddat yashasa, ularga kasallik yoki safarda qazo qilgan kunlarini ro‘zani tutishi vojib bo‘ladi. Agar tuta olmasdan vafot etsa, vafotidan oldin merosxo‘rlariga fidyani vasiyat qilishi lozimdir (“Badoye’us sanoye’”, “Fatovoi Hindiya”). Vallohu a’lam.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi