Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.

– Mendan hazratning virdlari haqida ko‘p so‘rashadi. Hazratning asosiy virdlari ilm edi. U kishi: «Oddiy mo‘minning virdi zikr, qorining virdi Qur’on, tolibi ilmning virdi talabi ilm, olimning virdi ilm tarqatish», deb qo‘yardilar.

Kun tartiblariga kelsak, hazrat qishin-yozin saharlab turardilar. Biroz tahajjud o‘qib, so‘ngra ishga o‘tirardilar. Bomdod vaqti kirganda namozni o‘qib, virdlariga o‘tirardilar. Virdlari sunnatda kelgan tonggi zikrlar, Yosin tilovati va o‘zlari ixtiyor qilgan muayyan zikrlardan iborat edi. Voqea surasini ham har kuni o‘qirdilar.

Ko‘pincha ertalab soat 7 larda marosimga borishlari kerak bo‘lardi. Hazratni olib ketgani kelgan kishining kelganini xabar qilishi yoki darvoza qo‘ng‘irog‘ini chalishi hazratning nazdlarida katta beodoblik hisoblanardi. Ular aytilgan vaqtga kelib turar, hazrat ham kelishilgan vaqtga tashqariga chiqardilar. Marosimga olib ketadigan mashina 6:30 ga yaqin kelardi. Hazrat 3 daqiqada kiyimlarini almashtirib, roppa-rosa 6:30 ga tashqariga chiqardilar. Vaqtni tejaganlaridan kiyimning tugmasini ham yo‘l-yo‘lakay taqib borardilar.

Marosimdan keliboq, yana ishga kirishardilar. So‘nggi bir yildan beri parhezda bo‘lganlari uchun ko‘pincha marosimdan kelib, uyda choy ichardilar. Choy ichishlari uzog‘i bilan 15 daqiqaga borardi. Keyin tushgacha ishlardilar. O‘zlari uchun kunda 10 sahifa kitob ta’lif qilishni vazifa qilib olgandilar. Vazifalari tugamaguncha to‘xtamasdilar, ne bo‘lmasin, uni bajarardilar. Hatto safarda ham imkon topdi deguncha ishlarini davom ettirardilar.

Odatda, peshindan keyin haftaning ba’zi kunlari dars halqalari bo‘lar, ba’zi kunlari esa suzishga borar edilar. Shuningdek, yana ba’zi kunlari shomdan keyin dars bersalar, boshqa kunlari shomdan keyin basketbolga borardilar. Haftada ikki marta suzish, ikki marta basketbol, beshta dars va bir nechta majlis bo‘lardi. Bu bardavom va bir maromdagi tadbirlar bo‘lsa, undan tashqari, turli yig‘inlar, safarlar ham ketma-ket bo‘lib turardi.

Hazratning vaqtiga Alloh taolo baraka berib qo‘ygan edi. Buni u kishi bilan hamnafas bo‘lgan inson ham o‘z vaqtidagi o‘zgarishdan seza olardi. U kishining vaqtga bo‘lgan e’tiborlaridan Alloh taolo u kishini bu karomat bilan siylagan bo‘lsa, ajab emas. Hazratning virdlaridan yana biri – har doim tahoratli yurardilar va har bir tahorat ketidan ikki rak’at nafl o‘qirdilar.

Kechqurun soat o‘nda, kechikib ketsa, o‘n yarim-o‘n birlarda uyquga yotardilar. Ba’zan xuftonni ertaroq o‘qib, keyin yotish oldidan tahoratni yangilab, vitrni o‘qirdilar. Hazrat biror lahzani ham zoye qilmas edilar. Vazifalarni o‘tab bo‘lgan paytlari Qur’on tinglar edilar. Qur’oni karimni ko‘p o‘qir va eshitar edilar. Ozgina fursat bo‘sh bo‘lib qolsalar, zikr qilib o‘tirar edilar. U kishi badiiy adabiyotga ham qiziqardilar. Ilmiy ishlardan bo‘shagan paytlari turli badiiy asarlar bilan ham tanishib turar, hikmatli she’rlarni o‘qishni, tinglashni yaxshi ko‘rar edilar.

Ismoil maxdum qizi Fotima hoji ona

Shayx hazratlarining umr yo‘ldoshlari