Cavol: Men Polshada o‘qiyman. Polyaklar mol yoki qo‘y so‘yganda "Bismillah"ni aytishmaydi, ushbu davlatda yurgan musofir birodarlarga nima maslahat berasiz?
Javob: Bismillahir rohmanir rohim. Siz o‘qiydigan joyda asosan nasroniylar yashaydi va ularni dinimizda ahli kitoblar, deb ataladi. Ulamolarimiz ahli kitoblar o‘z dinlari ko‘rsatmasiga muvofiq so‘ygan jonliqni yeyish joizligiga ittifoq qilishgan. Bunga Alloh taoloning quyidagi oyati dalil bo‘ladi:
الْيَوْمَ أُحِلَّ لَكُمُ الطَّيِّبَاتُ وَطَعَامُ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ حِلٌّ لَكُمْ وَطَعَامُكُمْ حِلٌّ لَهُمْ
“Bugun sizlar uchun pokiza narsalar halol qilindi. Shuningdek, Ahli Kitoblarning taomi sizlar uchun halol va taomingiz ular uchun haloldir” (Moida surasi, 5-oyat).
Ibn Abbos, Abu Umoma, Mujohid va boshqa e’tiborli olimlar raziyallohu anhum: “Ularning taomlari so‘ygan jonliqlaridir”, deganlar (“Tafsiri ibn Kasir” kitobi).
Ahli kitoblar so‘ygan hayvonlar, avvalambor musulmonlarga halol bo‘lgan sigir, qo‘y va tovuq kabi jonivorlar bo‘lishi kerak. Keyin esa, jonliq so‘yish borasidagi o‘z dinlari ko‘rsatmasiga amal qilgan bo‘lishlari, jonliqni bo‘g‘izlayotganda Alloh taoloning nomini tilga olishlari lozim.
Ahli kitoblarning Allohning ismini aytmasdan so‘ygan jonliqlarini yeyish halol emas.
So‘yilayotgan hayvon bo‘g‘ib, yo urib o‘ldirilsa, ularning go‘shti halol bo‘lmaydi. Hayvonning 2 ta katta qon tomiri, taom yo‘li va havo yo‘lini kesish va qonini oqizish yo‘li bilan so‘yilsa, bizga halol bo‘ladi.
Agar nasroniy jonliq so‘yayotgan paytda o‘z tilida “Bismillahi” desa-yu, Iyso alayhissalomni qasd qilsa ham, go‘sht halol bo‘ladi, chunki bunday holatda zohiriga qarab hukm qilinadi.
Demak, musulmonlar so‘ygan go‘sht bor bo‘lganda, ahli kitoblarning go‘shtlariga ehtiyoj bo‘lmaydi. Lekin musulmonlar so‘ygan go‘sht topilmaganda, taqvo yuzasidan ahli kitoblar tomonidan so‘yilgan go‘shtlar yuqorida qayd etilgan shartlarga muvofiq kelishiga ishonch hosil qilib, yeyishingiz mumkin. Vallohu a’lam.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi
Muborak haj safari davomida O‘zbekiston musulmonlari idorasi Kutubxona bo‘limi boshlig‘i Kamoliddin Mahkamov, Termiziy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi direktori Muzaffarxon Joniyev, Hadis ilmi maktabi rektori Barot Amonov Madinai munavvaradagi Masjidun Nabaviy kutubxonasi bilan tanishish barobarida muassasa bo‘lim boshlig‘i Ahmad Naim Mulla muloqot qilishdi.
Uchrashuv asnosida ulug‘ allomalarimizning ilmiy meroslari joy olgan “O‘zbekiston burchagi” tashkil etildi. Shu munosabat bilan ushbu kutubxona vakillariga Imom Buxoriyning “Sahihi Buxoriy” va Imom Termiziyning “Sunani Termiziy” va boshqa kitoblar topshirildi.
Muloqot chog‘ida “Sahihi Buxoriy” va “Sunani Termiziy” asarlari “Olti sahih hadislar”dagi o‘rni, islom olamidagi olti buyuk muhaddisdan ikki nafari Movarounnahrdan yetishib chiqqani, buyuk ajdodlarimizning dinimiz taraqqiyotidagi xizmatlari e’tirof etildi.
Shuningdek, bugungi kunda O‘zbekistonda diniy sohada olib borilayotgan siyosat yuqori baholanib, Kutubxonaga taqdim etilgan o‘zbek tilidagi hadislar to‘plamlari sharhlari Haj va Umra ziyoratiga keluvchi ziyoratchilarga muhim manba bo‘lib xizmat qilishi aytib o‘tidi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati