Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Islom jamiyati soyasida yashaydigan g‘ayridinlar islomiy istilohda «ahli zimma» deb ataladilar. Ya’ni, ularning dini, joni, moli va boshqa jihatdan tinch-omonligi musulmonlar zimmasida bo‘ladi. Musulmonlar «ahli zimma»lar bilan ahdnoma tuzganda, ularni ana shu narsalar bilan ta’minlashni o‘z zimmalariga olganlar.
Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam davrlarida Madinai Munavvarada yahudiylar musulmonlar bilan ahdnoma asosida ahli zimma bo‘lib, o‘z dinlariga amal qilib, tinch-omon yashaganlar. Ularning o‘zlari tomonidan og‘ir xiyonat va jinoyatlar sodir bo‘lgandagina musulmonlar qarshi choralar ko‘rishga majbur bo‘lganlar.
Abu Bakr Siddiq roziyallohu anhuning davrlarida ham ana shu siyosat davom etdi.
Umar ibn Xattob roziyallohu anhuning davrlarida esa boshqa masalalar kabi bu masalada ham ko‘plab yangiliklar sodir bo‘ldi. Umar ibn Xattob roziyallohu anhu ahli zimma masalasida ham kishining aqli lol qoladigan darajada ajoyib ijtihodlar qildilar. Bularning hammasi Islomning umumiy ta’limotlariga suyangan holda amalga oshirildi. Qur’on va Sunnat ta’limotlarining nozik joylarigacha chuqur tushunib yetgan xalifa Umar ibn Xattob roziyallohu anhu bu sohada asrlar davomida barcha dinlar, barcha millatlar va barcha jamiyatlarga o‘rnak bo‘lib, yana ortib qoladigan ishlarni qildilar.
Umar ibn Xattob roziyallohu anhuning Baytul Maqdis nasorolariga bergan ahdlari va ular bilan qilgan muomalalari haqida yuqorida gaplashgan edik. Bu ishni hozirgacha hech kim qila olmadi, mabodo qilsa ham, Umar roziyallohu anhuning qilganlarini takrorlagan bo‘ladi.
Umar ibn Xattob roziyallohu anhuning fors majusiylariga nisbatan yuritgan siyosatlari ham u kishining va omillarining Hurmuzon hay’ati ila qilgan muomalalaridan ko‘rinib turibdi.
Umar ibn Xattob roziyallohu anhuning o‘z faoliyatlari davomida chiqargan farmonlari, hukmlari va qilgan muomalalari ahli zimmaga nisbatan ham ayni adolatdan iborat bo‘lgan. Ushbu masalaga oid hujjatlarni o‘rgangan odam ulkan haqiqatning qarshisida turganini darhol his etadi.
«Hadis va hayot» kitobining 23-juzidan olindi
O‘zbekiston xalqaro islomshunoslik akademiyasida “Sport – tinchlik elchisi” shiori ostida “Imom Moturidiy kubogi” sport musobaqasi bo‘lib o‘tmoqda.
Ochilish marosimida Din ishlari bo‘yicha qo‘mita raisi Sodiq Toshboyev, Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vaziri Kongratbay Sharipov, Sport vaziri Adham Ikramov, O‘zbekiston Milliy Olimpiya qo‘mitasi raisining birinchi o‘rinbosari Otabek Umarov qatnashib, ishtirokchilarni tabriklash barobarida ulug‘ alloma bobomiz nomi ostida o‘tkazilayotgan musobaqaning ahamiyati, ta’lim-tarbiyaga berilayotgan e’tibor to‘g‘risida nutq so‘zlashdi.
Shuningdek, tadbir ishtirokchilariga haj safarida bo‘lib turgan O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlari Makka shahridan videotabrik yo‘llab, ishtirokchilarni qutlash barobarida dinimiz kishilarni sport bilan shug‘ullanishga buyurganini ta’kidlab, jumladan bunday dedilar:
– Dinimiz insonlarni har tomonlama kuchli, baquvvat, jismonan va ruhan sog‘lom bo‘lishga targ‘ib etadi. Quvvatli inson, avvalo, o‘zi uchun, qolaversa, atrofdagi, jamiyatdagi insonlar uchun manfaatlidir. Kuch-quvvatli, chiniqqan inson ibodatda mustahkam bo‘lish barobarida insonlarga yordam qo‘lini cho‘zishda, yurt rivojiga hissa qo‘shishda barchaga o‘rnak bo‘ladi. Zero, Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi va sallam: “Farzandlaringizga suzishni, kamondan o‘q otishni va ot minishni o‘rgatinglar”, deya marhamat qilganlar. Boshqa bir hadisi sharifda: “Yozishni, suzishni va kamondan o‘q otishni ta’lim berish farzandning ota-onada zimmasidagi haqqidir”, deganlar.
Ilk marotaba tashkil etilayotgan ushbu sport musobaqasida O‘zbekiston xalqaro islomshunoslik akademiyasi, Akademiya qoshidagi akademik litsey, O‘zbekiston musulmonlari idorasi tasarrufidagi Toshkent islom instituti, Mir Arab oliy madrasasi, Hadis ilmi maktabi va Termiz islom instituti talabalari mini-futbol, voleybol, stol tennisi, shaxmat-shashka kabi sport turlari bo‘yicha bellashish barobarida milliy o‘yinlar – kurash, arqon tortish, tosh ko‘tarish kabi bahslarda ham qatnashmoqda.
Mazkur tadbir Prezidentimiz tashabbusi, tegishli qaror va farmonlari ijrosi o‘laroq tashkil etilgan bo‘lib, undan ko‘zlangan maqsad talaba-yoshlar o‘rtasida sportni ommalashtirish, yoshlarni sog‘lom turmush tarziga va jismoniy faollikka jalb qilish, do‘stona aloqalarni mustahkamlashga qaratilgan.
Tadbir davomida O‘zbekiston Respublikasi Sport vazirining tegishli buyrug‘iga muvofiq O‘zbekiston xalqaro islomshunoslik akademiyasi rektori Muzaffar Komilov "Jismoniy tarbiya va sport a’lochisi" ko‘krak nishoni bilan taqdirlandi.
Shuningdek, O‘zbekiston xalqaro islomshunoslik akademiyasi va O‘zbekiston Respublikasi Sport vazirligi, O‘zbekiston Milliy olimpiya qo‘mitasi hamda O‘zbekiston Milliy paralimpiya qo‘mitasi o‘rtasida Hamkorlik kelishuvlari imzolandi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati