Sayt test holatida ishlamoqda!
19 Oktabr, 2025   |   27 Rabi`us soni, 1447

Toshkent shahri
Tong
05:21
Quyosh
06:39
Peshin
12:13
Asr
15:53
Shom
17:40
Xufton
18:52
Bismillah
19 Oktabr, 2025, 27 Rabi`us soni, 1447

Rasululloh ﷺning qalblariga taskinlik bergan oyat

28.11.2024   11773   4 min.
Rasululloh ﷺning qalblariga taskinlik bergan oyat

Sizni kimdir xafa qilganida yoki nimadandir mahzun bo‘lganingizda yo yolg‘izlanib qolganingizda hech yig‘laganmisiz?

Boshingizga og‘ir sinov tushganda, g‘amga botganingizda, oilangiz notinch yoki farzandlaringiz bilan bog‘liq muammo bo‘lganda qanday qilib muammodan chiqishni bilmay qolganmisiz?

Bunday vaziyatdan qutulish uchun nima qilgansiz?


Kunlarning birida Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bir o‘zlari yakka holda o‘tirib, yig‘lar edilar. U zot alayhissalom og‘ir vaziyatga go‘yoki chorasiz bir holatga tushib qolgandek o‘zlarini his qilardilar. Shu payt Alloh taolo ushbu oyatni nozil qildi:

﴿وَلَقَدْ نَعْلَمُ أَنَّكَ يَضِيقُ صَدْرُكَ بِمَا يَقُولُونَ فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ وَكُنْ مِنَ السَّاجِدِينَ وَاعْبُدْ رَبَّكَ حَتَّى يَأْتِيَكَ الْيَقِينُ﴾

“Albatta, Biz ularning aytayotganlaridan sening diling siqilishini yaxshi bilurmiz. Bas, Robbing hamdi ila tasbih ayt va sajda qilguvchilardan bo‘l. Va senga aniq narsa (o‘lim) kelgunicha Robbingga ibodat qil” (Hijr surasi, 97-99-oyatlar).

Ushbu oyatda Alloh taolo: “Ey Muhammad alayhissalom mushriklarning masxara qilayotganlari, keltirayotgan shirklari sizning qalbingizni mahzun etayotganini bilib, ko‘rib turibman”, deb aytmoqda.

Alloh taolo oyatning davomida O‘z Rasuliga ozor berayotgan narsalardan qutulish yo‘lini o‘rgatdi, bu oyat Nabiy alayhissalomning qalblariga taskinlik berdi.

Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamga bir muddat vahiy tushmay qoldi, u zot sollallohu alayhi vasallam mahzun bo‘ldilar. Mushriklar “Muhammadning Robbisi unga g‘azab qildi, uni tark etdi”, deb gap tarqatdilar. Shunda Alloh taolo ushbu oyatni nozil qildi:

“Choshgoh bilan qasam. Sukunatga cho‘mgan tun bilan qasam. Robbing seni tark qilgani yo‘q, senga g‘azab ham qilgani yo‘q” (Zuho surasi, 1-3-oyatlar).

Alloh taolo zuho va tun bilan qasam ichib “O‘z Payg‘ambari Muhammad sollallohu alayhi vasallamga g‘azab qilmaganini va u zotni tark etmaganini ham” ma’lum qildi.

Ha, Alloh taolo Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga hamisha O‘zi nusrat bergan, doimo har qanday qiyinchiliklardan chiqish yo‘lini ko‘rsatgan, aslo o‘z hollariga tashlab qo‘ymagan. Bu oyatlar Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning qalblarida umid uchqunlarini paydo qildi.

Umid sababli ezilgan, qayg‘uga botgan qalb shifo topa boshlaydi. Demak, musibatga uchragan banda bilishi kerak bo‘lgan narsalarning eng birinchisi shuki – Robbimiz bizni hech qachon tark etmaydi, o‘z holimizga ham tashlab qo‘ymaydi. U doimo biz bilan birga.

Alloh taolo Zuho surasining davomida bunday marhamat qildi:

“Va albatta oxirat sen uchun bu dunyodan yaxshidir” (Zuho surasi, 4-oyat).

Bu oyat har bir mo‘min banda uchun Qodir Allohdan buyuk in’omdir.

Bu oyat qalbdagi so‘ngan umidni uyg‘otadi.

Bu oyatda Alloh taolo: “Ey bandam, bu dunyoda senga yetgan har qanday og‘ir musibat, sinov ham, seni tashvishga solayotgan bu qiyinchiliklar ham o‘tkinchi, har qanday albatta muammo hal bo‘ladi. Lekin oxirat va undagi mukofotlar bu dunyodan yaxshidir”, deb marhamat qilmoqda. Unutmang! Bir qiyinchilikning ortidan albatta ikki yengillik keladi.

Alloh taolo oyatning davomida yana bunday marhamat qiladi:

“Va tezda Robbing senga ato qilur va sen rozi bo‘lursan” (Zuho surasi, 5-oyat).

Alloh taolo bu dunyoda ham, oxiratda ham shu qadar ko‘p ne’matlarini beradiki banda ulardan rozi bo‘ladi. Shikoyatga ham, yana qo‘shimchaga ham aslo o‘rin qolmaydi. Chunki Robbingiz sizga tayyorlab qo‘ygan narsalar siz uchun faqat yaxshilik va xursandchilik bo‘ladi.

Shunday ekan, biror musibatga uchrasangiz aslo mahzun bo‘lmang, g‘amga botmang! Alloh taolodan yaxshiliklarni umid qiling. Alloh taoloning sizga beradigan juda ko‘p mukofotlari bor. Ularni ko‘rganingizda benihoya baxtiyor bo‘lasiz...

“U seni yetim topib joylab qo‘ymadimi?”
“Va U seni hayron holda topib, hidoyatga boshlamadimi?”
“Va U seni kambag‘al holda topib, boy qilmadimi?”
“Ammo yetimga qahr qilmagin”.
“Va ammo «soil»ga zajr qilma”.
“Va ammo Robbingning bergan ne’mati haqida so‘zla”
(Zuho surasi, 6-11-oyatlar).

Davron NURMUHAMMAD

Boshqa maqolalar

Uyimda suvdan boshqa hech narsa yo‘q

17.10.2025   5330   3 min.
Uyimda suvdan boshqa hech narsa yo‘q

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.

Bir kishi Nabiy sollallohu alayhi vasallamga kelib: «Men qiynalgan kishiman», dedi. Ya’ni, och ekanini bildirdi.

Nabiy sollallohu alayhi vasallam xotinlaridan biriga ovqat so‘rab odam yubordilar. «U zotni haq ila jo‘natgan zotga qasam ichib aytamanki, uyimda suvdan boshqa hech narsa yo‘q!», dedi u.

Xuddi shunday qilib barcha xotinlariga ovqat so‘rab odam jo‘natdilar. Ularning bari yuqoridagidek javob berdi. Shunda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam:

«Bu kecha bu odamni kim mehmon qiladi, Alloh unga rahm qilsin», dedilar. Shunda ansorlardan bir kishi turib: «Yo Allohning Rasuli! Uni men mehmon qilaman», dedi. So‘ngra uni uyiga olib ketdi. Borib xotiniga shunday dedi:

- Bu odam Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning mehmonlari. Unga taom hozirla!

Xotin dedi:

Bolalarimizning ovqatidan boshqa ovqat yo‘q.

Er dedi:

- Bolalaringni uxlatib ovqatni olib kel. Mehmon ovqatga qo‘l uzatganida chiroqni o‘chirib qo‘y. Biz qorong‘uda o‘zimizni ovqat yeyayotgandek ko‘rsatamiz. Ammo yemaymiz. Mehmon shunda ozgina ovqatga to‘yadi.

Ular shunday qilib och uxlashdi. Mehmon to‘ydi. Ertalab ular Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning huzurlariga borishgach, u zot dedilar:

- Alloh taolo sizning ishingizdan ajablandi. Siz haqingizda Qur’on nozil qildi: «Garchi o‘zlarining hojatlari bo‘lsa ham, (boshqalarni) o‘zlaridan ustun ko‘radilar. Kim o‘z nafsining baxilligidan saqlansa, unday kishilar, ha, ana o‘shalar najot topguvchilardir» (Hashr surasi, 9-oyatdan).


Dunyo charxpalakdir. Zamon aylanib turadi. Bugun puling bor. Ertaga yo‘q, ishing orqaga ketadi. Bugun faqirsan, ammo ertaga boyib ketishing mumkin. Faqirlik ayb emas, boylik fazilat emas. Muhimi qalbdagi narsadir, cho‘ntakdagi emas. Muhimi insonning boylik va faqirlik paytidagi axloqidir.

Tasavvur qilyapsizmi, Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning hech bir ayollari uyidan ovqat topilmayapti! U kishi Allohning Rasuli bo‘lish bilan birga rahbar ham edilar. Uylarida suvdan boshqa hech vaqo yo‘g‘-a?!

Faqirlikni uqubat, boylikni esa mukofot deb o‘ylashdan ehtiyot bo‘ling. Dunyo bor-yo‘g‘i imtihon, xolos. Imtihon savollari qanchalar qiyin bo‘lmasin, o‘tirib qolmang.

Aqlli inson boshqalarning hojatini chiqarishga harakat qiladi. Ularni qiyin ahvolda qoldirmaydi. Kishilarga ehson qilganingizda ular o‘zini aybdor va nuqsonli sanashmasin!

Bemor kishining faqirligini bilib qolsangiz, u so‘rashidan oldin ahvolidan xabar olishingiz oqilona ishdir. Ba’zilarning iffati so‘rashdan to‘sadi. In’omning eng afzali insonlarning iffatni ehtirom qilib, obro‘larini muhofaza qilib berilgan in’omdir!

Ehson qilishning ham odoblari bor. Bir kishiga hammaning oldida sadaqa yoki ehson bersangiz, uni xijolatga qo‘yasiz, iffatini jarohatlaysiz, ojizligini yuziga solgandek bo‘lasiz... Bunaqa sadaqa-ehson qilgandan ko‘ra, qilmaganing afzaldir!

Ansoriyning odobiga boqing. Ovqati ozligi uchun xotiniga chiroqni o‘chirishni buyurdi. Maqsadi mehmonni xijolat qilmaslik edi. Chiroq yonib turganida mehmon ovqatning kamligini ko‘rib, uyalib, ovqat barchaga yetishi uchun ehtimol to‘yib yeya olmasdi.

Kishilardan noqulaylikni ketkazish ham ularni xotirjam qilishdir. Xotirjam qilish esa, ibodatdir!

«Nabaviy tarbiya» kitobi asosida tayyorlandi