Sayt test holatida ishlamoqda!
01 Iyun, 2025   |   5 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:10
Quyosh
04:52
Peshin
12:26
Asr
17:33
Shom
19:53
Xufton
21:28
Bismillah
01 Iyun, 2025, 5 Zulhijja, 1446

Qur’oni Karimni tilovat qilishga odatlanish

10.12.2024   4019   3 min.
Qur’oni Karimni tilovat qilishga odatlanish

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.

Qur’oni Karim Alloh taoloning kitobi. Uning ta’limotlari dunyo va oxirat saodatiga kafildir. Har bir lafzida nur bor. Uning ma’nosini tushunmasdan, faqat tilovat qilish ham savob va xayr-barakaga sababdir.

Abdulloh ibn Mas’ud roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Kim Alloh taoloning kitobidan bir harf o‘qisa, unga bir yaxshilik bo‘ladi. Bu bir yaxshilik o‘nta yaxshilikka tengdir. Men «alif, laam, miim»ni bir harf demayman, balki, «alif» bir harf, «laam» bir harf va «miim» bir harfdir», dedilar (Imom Dorimiy rivoyati).

Ushbu hadisi sharifdan ma’lum bo‘ladiki, agar biror kimsa faqat «alif, laam, miim»ni tilovat qilsa, shuning o‘zidan uning nomai a’moliga o‘ttizta yaxshilik yoziladi.

Yana ushbu hadisi sharifdan shu narsa ma’lum bo‘ladiki, bu savob oyatlarning ma’nolarini tushunmasdan o‘qisa ham beriladi. Chunki, «alif, laam, miim» shunday lafzki, uning ma’nosini Alloh taolodan boshqa hech kim bilmaydi. Uning haqiqiy ma’nosini bilishga hech kimda imkon yo‘q. Chunki, bular «hurufi muqattaot» jumlasidan bo‘lib, mutashobih oyatlarga kiradi. Ularning ma’nosini Alloh taolodan boshqa hech kim bilmaydi.

Nabiy sollallohu alayhi vasallam «alif, laam, miim»ni misol qilib, shuni ham ochiq bayon qildilarki, Qur’oni Karim tilovatining savobi uning ma’nosini tushunishga bog‘liq emas, balki, ma’nosini tushunmasdan tilovat qilishga ham savob beriladi.

Demak, faqat «alif, laam, miim»ni o‘qishga o‘ttizta savob bo‘lsa, Qur’oni Karimning bir necha oyati yoki biror surasini o‘qishga qancha savob bo‘ladi? Shuning uchun har bir musulmon har kuni ertalab boshqa ishlarga mashg‘ul bo‘lishdan oldin biroz bo‘lsa ham Qur’oni Karim tilovatini odat qilib olsin. Agar ko‘proq o‘qishning iloji bo‘lmasa, chorak pora, buning ham imkoni bo‘lmasa, hech bo‘lmasa, bir necha oyatlarni o‘qib tursin. Shunda har kuni uning nomai a’moliga ming-minglab yaxshiliklar yozilib boraveradi.

Shuningdek, har bir musulmon Qur’oni Karimning bir necha surasini yodlab olsin. Shunda, qachon imkon topsa, Qur’oni Karimni ochmasdan ham yoddan o‘qiyveradi. U yurib ketaveradi, tilovat tufayli nomai a’moliga yaxshiliklar yozilib boradi.

Bomdod namozidan keyin har bir mo‘min ozgina bo‘lsa-da, Qur’oni Karimni o‘qishni odat qilsin. Biror kuni tilovatsiz qolmasin. Qur’oni Karimda yetti manzil bor. (Bir manzil - haftiyak, ya’ni Qur’onning yettidan bir qismi). Oldingi zamonlarda odamlar har kuni bir manzil (ya’ni, Qur’oni Karimning yettidan biri, taxminan, to‘rt yoki to‘rt yarim pora) tilovat qilishga odatlanishgan edi. Shunda ular har yetti kunda xatm qilishgan. Bizlar esa, ancha zaif odamlarmiz. Qur’onni bu qadar ko‘p o‘qishga bardoshimiz yetmasligi aniq. Lekin imkon qadar harakat qilaylik. Xoh bir pora bo‘lsin, xoh yarim pora bo‘lsin, o‘qiylik. Hech yo‘g‘i, Hakimul ummat qoddasallohu sirroh aytganlaridek, agar kimgadir yarim pora ham mushkul bo‘lsa, u holda chorak pora yoki ikki-uch ruku’ni o‘qisin. (Bir ruku’ - bir ma’no to‘liq tugagan yoki bir rak’atda o‘qiladigan miqdor). Lekin biror kuni Qur’oni Karim tilovatidan holi o‘tmasin.

«Nasihatlar guldastasi» kitobidan

Boshqa maqolalar

“Ruvaybiza” bo‘lmang!

28.05.2025   4409   2 min.
“Ruvaybiza” bo‘lmang!

Bismillahir Rohmanir Rohiym

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Odamlarning ustiga yolg‘onchi yillar soya soladi. O‘sha kezlarda yolg‘onchi tasdiqlanadi, rostgo‘y yolg‘onchiga chiqariladi. Xoin kishi ishonarli bo‘ladi, omonatdor kishi xoinga chiqarib qo‘yiladi va ruvaybiza gapiradi”, dedilar. U zotga: “Ruvaybiza” kim? – deyildi. Payg‘ambarimiz alayhissalom: “Ommaning ishini gapiradigan esi past odam”[1], dedilar.

Ibn Manzur “Lisonul arab” kitobida: “Ruvaybiza – bir ish qilish qo‘lidan kelmaydigan notavon odam. Ko‘pincha, bu so‘z esi pastlarga nisbatan ishlatiladi, chunki ular uyida ko‘p o‘tirishadi va katta ishlar bilan kam shug‘ullanishadi”, degan[2].

Davralarda o‘tirib poyintar-soyintar gap gapiradigan kishini uchratganmisiz?

Yoki maza-bemaza ishlar to‘g‘risida uzundan-uzun maqolalar yozadigan muxbirlarni uchratasizmi?

Yoxud bekorchi ko‘rsatuvlarga chiqib, birorta foyda keltirmaydigan ishlarni gapiradigan odamlarni ko‘rgan bo‘lsangiz kerak. Ko‘pincha bunday holatlar zarar keltirib, dilni xira qiladi. Odamlarning boshini aylantirib, fikrlarini chalg‘itadi.

Hammajlislarning qay biri yaxshiroq?

Ibn Abbos roziyallohu anhumodan rivoyat qilinadi: “Yo Allohning Rasuli, bizlarga qay bir hammajlis yaxshiroq?” – deyishdi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Uni ko‘rish sizga Allohni eslatadigan, u bilan gaplashish ilmingizga ilm qo‘shadigan va amali sizlarga oxiratni eslatadiganidir”, [3] dedilar.

Bizning hamsuhbatlarimiz orasida bunday sifatlilar topiladimi?

Do‘st-yorlar bilan birga o‘tirsangiz, o‘sha o‘tirishingizni Habibimiz sollallohu alayhi vasallam o‘rgatgan lafzlar bilan yakunlash esingizdan chiqmasin. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam shunday deganlar: “Birov bir davrada o‘tirsa va behuda gaplar ko‘payib ketsa, o‘rnidan turayotib: “Subhanakallohumma va bihamdika, ashhadu allaa ilaha illaa anta. Astag‘firuka va atuubu ilayk”, deydigan bo‘lsa, o‘sha majlis davomida bo‘lgan ishlar mag‘firat qilinadi”[4].

O‘ylab ko‘ring, shu zikrni aytish uchun qancha vaqt ketadi? Bor-yo‘g‘i bir necha soniya. Biroq qanchadan-qancha odamlar bu fazilatdan bebahra qolishyapti. Axir, bu olamlar Robbi tarafidan bo‘ladigan afv va mag‘firatku...


Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.


[1]  Ibn Moja rivoyati.
[2]  Lisonul arab, 7/153.
[3]  Imom Abu Dovud, Imom Termiziy rivoyati.
[4]  Imom Termiziy rivoyati.