Sayt test holatida ishlamoqda!
27 May, 2025   |   29 Zulqa`da, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:15
Quyosh
04:55
Peshin
12:25
Asr
17:31
Shom
19:49
Xufton
21:23
Bismillah
27 May, 2025, 29 Zulqa`da, 1446

Kelinlikka nomzod shaxsning huquq va odoblari

26.12.2024   7317   3 min.
Kelinlikka nomzod shaxsning huquq va odoblari

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.

Kelinlikka nomzod shaxsning ham o‘ziga yarasha huquqlari va odoblari mavjud.

1. Kelinlikka nomzod shaxs o‘zini xushro‘y ko‘rsatish uchun ziynatlanishga haqli.

Ulamolarimiz bunga misol qilib, Subayha binti Horis roziyallohu anhoning hadisini keltirishadi. Unda «Qachonki nifosdan poklanganda, sovchilar uchun ziynatlandi» degan jumla bor. Boshqa bir rivoyatda: «...surma surtib, xino qo‘yib tayyorlandi», deyilgan.

2. Kelinlikka nomzod shaxs kuyovlikka nomzodni ko‘rishga haqli.

Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning Mug‘iyra roziyallohu anhuning hadisidagi: «Unga nazar sol, chunki bunday qilish ikkingiz orangizda bardavomlikka kerakdir», deganlari kelinlikka nomzodga ham tegishli.

3. Kelinlikka nomzod shaxs kuyovlikka nomzod bilan suhbatlashishga haqli. Bu – tabiiy holat. Ko‘rishgandan keyin, oila qurish niyati bo‘lgandan keyin, o‘rtada suhbat bo‘lishi turgan gap.

4. Kelinlikka nomzod shaxs muayyan erkakni yoqtirish va unga nikohlanish istagini bildirishga haqli.

قَالَتْ أُمُّ سَلَمَةَ وَلَدَتْ سُبَيْعَةُ الْأَسْلَمِيَّةُ بَعْدَ وَفَاةِ زَوْجِهَا بِنِصْفِ شَهْرٍ، فَخَطَبَهَا رَجُلَانِ أَحَدُهُمَا شَابٌّ وَالْآخَرُ كَهْلٌ، فَحَطَّتْ إِلَى الشَّابِّ، فَقَالَ الشَّيْخُ: لَمْ تَحِلِّي بَعْدُ، وَكَانَ أَهْلُهَا غَيَبًا وَرَجَا إِذَا جَاءَ أَهْلُهَا أَنْ يُؤْثِرُوهُ بِهَا، فَجَاءَتْ رَسُولَ اللهِ r، فَقَالَ: قَدْ حَلَلْتِ فَانْكِحِي مَنْ شِئْتِ. رَوَاهُ مَالِكٌ.

«Ummu Salama aytadilar:

«Subayha Aslamiya erining vafotidan yarim oy o‘tib tug‘di. Unga ikki kishi sovchi qo‘ydi. Ulardan biri yosh, boshqasi qari edi. U yoshiga moyil bo‘ldi. Chol: «Hali halol bo‘lganing yo‘q», – dedi. Ayolning ahli g‘oyib edi. Chol ayolning ahli kelganda uni o‘ziga berishlaridan umidvor bo‘ldi. Ayol Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning huzurlariga bordi. Bas, u zot: «Sen halol bo‘lding. Kimni istasang, o‘shanga nikohlan», dedilar» (Molik rivoyat qilgan).


Ikki taraf rioya qilishi lozim narsalar

Kelinlik va kuyovlikka nomzodlar nikohdan oldingi uchrashuv va boshqa munosabatlarda rioya qilishlari lozim bo‘lgan narsalar quyidagilardan iborat:

1. Ikkovlari bir-birlariga nomahram ekanliklarini unutmasliklari zarur.

Chunki asli mahram bo‘lmagan ikki jinsdagi shaxsning nikohdan boshqa narsa mahram qila olmaydi, jumladan, sovchilik qilish va unashtirish ham.

2. Ikkovlari uchrashmoqchi bo‘lsalar, faqat mahramlarining ishtirokida uchrashishlari shart.

3. Ikkovlari uchrashganda qo‘l berib ko‘rishishlari mutlaqo mumkin emas.

4. Nikohdan oldin ikkovlari xoli qolishlari mutlaqo mumkin emas.

"Baxtiyor oila" kitobidan

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Yangiliklar

“Islom – salomatlik targ‘ibotchisi” mavzusidagi anjuman qizg‘in muhokamalarga boy bo‘ldi

26.05.2025   3516   1 min.
“Islom – salomatlik targ‘ibotchisi” mavzusidagi anjuman qizg‘in muhokamalarga boy bo‘ldi

Bugun, 26 may kuni O‘zbekiston xalqaro islomshunoslik akademiyasida "Islom – salomatlik targ‘ibotchisi" mavzusida respublika ilmiy-amaliy anjumani ham bo‘lib o‘tdi. 


Tadbirda Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vaziri Kongratbay Sharipov, Din ishlari bo‘yicha qo‘mita raisining birinchi o‘rinbosari Davronbek Maxsudov, O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi o‘rinbosari Muhammadolim Muhammadsiddiqov, Sport vaziri o‘rinbosari Shahrullo Mahmudov, Respublika xalq tabobati ilmiy-amaliy markazi direktori Jamshid Mirrahimov, O‘zbekiston xalqaro islomshunoslik akademiyasi rektori Muzaffar Kamilov, shuningdek, yosh olimlar, doktorant va magistrlar, yurtimiz va xorijlik professor-o‘qituvchilari va soha mutaxassislari qatnashdi. 


Mazkur anjumanda islom dinining inson salomatligini muhofaza qilish, sog‘lom turmush tarzini shakllantirish, jismoniy tarbiya va sportni rag‘batlantirish hamda jamiyatda tinchlik va totuvlikni ta’minlashga qaratilgan ma’naviy-axloqiy tamoyillari bilan bog‘liq masalalar muhokama qilindi.


Shuningdek, "Islomda sog‘lom turmush tarzi", "Ibn Sinoning to‘g‘ri ovqatlanish va tanani sog‘lom saqlashga oid tavsiyalari", "Farzand kamolotida jismoniy tarbiyaning o‘rni", "Yosh avlodni sog‘lom e’tiqod va vatanparvarlik ruhida tarbiyalashda moturidiylik ta’limotining ahamiyati" va boshqa mavzularda ma’ruzalar tinglandi.


Ushbu anjuman natijasida islomda sport, to‘g‘ri ovqatlanish va sog‘lom turmush tarzi bilan bog‘liq masalalar haqidagi tadqiqotlar takomillashishi barobarida salomatlikka oid diniy-axloqiy qarashlar, ilmiy mulohazalar va tavsiyalar ishlab chiqiladi. Bu esa jamiyatda ijtimoiy barqarorlikni ta’minlashga xizmat qiladi. 


O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati

“Islom – salomatlik targ‘ibotchisi” mavzusidagi anjuman qizg‘in muhokamalarga boy bo‘ldi “Islom – salomatlik targ‘ibotchisi” mavzusidagi anjuman qizg‘in muhokamalarga boy bo‘ldi “Islom – salomatlik targ‘ibotchisi” mavzusidagi anjuman qizg‘in muhokamalarga boy bo‘ldi “Islom – salomatlik targ‘ibotchisi” mavzusidagi anjuman qizg‘in muhokamalarga boy bo‘ldi “Islom – salomatlik targ‘ibotchisi” mavzusidagi anjuman qizg‘in muhokamalarga boy bo‘ldi
O'zbekiston yangiliklari