Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyev tashabbusi bilan qad rostlagan bu majmua aslida davlat rahbarining xalqchil, ezgulik va savobga, ibratga yo‘g‘rilgan tashabbusining mevasi. Negaki, azaldan xalqimiz qalbida islom ma’rifati yashab kelgan. Bu yog‘du eng og‘ir sharoitlarda ham odamlar ongu shuuri, yuragini aslo tark etmagan. Hatto serzug‘um sho‘rolar davrida ham pokiza imon-e’tiqod, islom nuri ota-bobolarimizga mudom hamroh bo‘lgan.
Xonadonlar to‘rida avaylab saqlangan Qur’oni Karim, dasturxon ustidagi duolar, savobli an’analar, yumushlarning bardavomligi buning yorqin dalilidir. Onalarimiz umrining poyonida ham muqaddas kitoblar mutolaasiga sho‘ng‘iganlar. Zero, Oyati kalimadagi mo‘jizakor satrlar har qanday g‘amgin, iztirobli, g‘ussaga to‘lgan qalblarga taskin, huzur, sokinlik bag‘ishlaydi. Demoqchi bo‘lganimiz, islomning hayotbaxsh quvvati, ziyosidan bahramand bo‘lish bizlarni bir lahzaga bo‘lsa-da, sira tark etmagan.
Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyev g‘oyasi va tashabbusi asosida bundan bir necha yillar avval tamal toshi qo‘yilgan O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazi nainki buyuk ajdodlarimiz merosidan faxrlanish, balki taraqqiyot sari yuz tutgan yangi O‘zbekistonimizda Uchinchi Renessans asoslarini barpo etishdek ezgu maqsadlarni ko‘zlashi bilan qadrlidir.
Aytish kerakki, uch qavatli, g‘oyat ko‘rkam ushbu bino mukammal tarzda barpo etilishi bilan birga, undagi ilmiy-ma’rifiy kontentlar, ekspozitsiya zargarona, mukammal, chuqur ilmiy-fundamental asosda shakllantirilgan. Bu yerda “Islomdan avvalgi sivilizatsiyalar”, “Birinchi Renessans davri”, “Ikkinchi Renessans davri”, “O‘zbekiston XX asrda”, “Yangi O‘zbekiston – yangi Renessans” kabi bo‘limlar tashkil etiladi.
2024 yilda mamlakatimizda bo‘lib o‘tgan xalqaro forumlar, anjumanlar, Madaniy meros haftaliklari, muloqotlar, mashvaratlar majmua fondini bafurja, to‘kis, asosli, qiziqarli, har jihatdan pishiq-puxta yaratish uchun yaxshigina poydevor bo‘ldi.
Mamlakatimizning din sohasi bilimdonlari, olimlar, ulamolar, tarixchilar, restavratorlar, muzeyshunoslar, kutubxonachilar, noshir va xattotlar, dizaynerlar, manbashunoslar, raqamli texnologiyalarning bilimdonlari, rassomlar, mohir usta va hunarmandlar, muhandislar bunday ezgu ishga o‘z g‘oya va takliflari, fikrlari, ijodiy loyihalari bilan munosib hissa qo‘shdilar.
Ayni paytda yurtimiz olimlari bilan birga, eng yetakchi davlatlarning olim va mutaxassislari, yirik universitetlar, muzey va kutubxonalarning, ilmiy markazlar vakillari davlatimiz rahbarining O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazi ilmiy ekspozitsiyasi konsepsiyasini yaratishga oid tashabbusi atrofida faol birlashdilar.
Ushbu majmuani xalqimizga to‘laqonli taqdim etish g‘oyasi Prezidentimizni doimiy o‘ylantirib, yaxshi ma’noda tashvishga solib kelayotgani, uning hayotga joriy etilishi yo‘lida doimiy amaliy g‘amxo‘rlik va e’tibor ko‘rsatib kelinayotgani mamlakatimizda xalqning ma’rifati, ma’naviy yuksalish masalalari ehtimolki, har qanday sohalardan ustuvor, muhim va dolzarb ekanini ko‘rsatmoqda.
Davlatimiz rahbarining 29 yanvar kuni ulkan va noyob loyiha – Islom sivilizatsiyasi markazida olib borilayotgan ishlar bilan tanishuvi chog‘ida yurtimizda islom madaniyati bilan bog‘liq qo‘hna tarix bir joyda – O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazida mujassam bo‘lishini alohida ta’kidladi.
Shubhasizki, ushbu tabarruk majmua yangi O‘zbekistonning ulug‘ bunyodkorlik ramzi, betakror ma’naviy-ma’rifiy merosimiz, boy tariximiz, kelajakka intilayotgan ona-Vatanimizning o‘ziga xos ko‘zgusiga aylanajak.
Nazokat Usmonova,
O‘zA muxbiri
Ko‘pchilikdan: “Siz mutakabbirmisiz?” – deya so‘rasangiz, ular darhol: “Yo‘q”, deb javob beradilar. Shunday bo‘lsa-da, sizga bir nechta savollar bilan murojaat qilamiz. Agarda siz savolimizga “Ha” deb javob bersangiz, sizda maxfiy kibr mavjuddir. Ustoz Ahmad Shuqayriy “Ëshlik xotiralari” kitobida bir qancha savollarni zikr qilgan, siz bu savollarga ochiq-oydin javob bering:
– Biror kishi tarafidan tanqidga duch kelsangiz, achchiqlanasizmi yoki o‘zingizni noqulay his qilasizmi, yo bo‘lmasa tezlik bilan birorta chora topib, uni o‘zingizdan yiroq qilish payiga tushasizmi?
– Agar biror kishining gapi sizga yoqmasa, uning gapini bo‘lasizmi?
– Siz o‘zingizdan yuqoriroq mansabda bo‘lgan kishining qarshisida turganingizda bezovtalik yoki xavfsirash sezasizmi?
– Odamlarning oldida o‘z fikringizni bildirish oldidan sizda “mening fikrimni qabul qilmasalar-chi?” degan qo‘rquv paydo bo‘ladimi?
– Quloq solishingizdan ko‘ra gapirishingiz ko‘pmi?
– Boshlig‘ingizga bo‘lgan muomalangiz bilan o‘zingizdan quyi martabadagi kishilar orasida bo‘ladigan muomalangiz o‘rtasida farq bormi? Siz odamlarga bir xilda emas, aksincha, ularning mansabidan kelib chiqib muomala qilasizmi?
– Biror yig‘inda kimdir siz bilan tortishib qolsa, bu shaxsiy ishingiz ekanini ro‘kach qilasizmi?
– Odamlar sizni qo‘llab-quvvatlamasa va sizning qarashlaringizga qo‘shilmasa, asabingiz taranglashib, achchig‘ingiz chiqadimi?
– Maqtov so‘zlarni eshitishga ishqibozmisiz va odamlar sizni maqtashlari uchun bor kuch-g‘ayratingizni sarflaysizmi?
– O‘zingizni boshqalar bilan solishtirib turasizmi? O‘zingizdan quyiroq kishilar bilan birga bo‘lganingizda yayrab ketasizmi? Gapi sizdan o‘tkirroq kishi bilan muomala qilganingizda asabiylik holatini his qilasizmi?
– Aziz kitobxon! Siz ham ushbu imtihondan yiqilganlar safida bo‘lsangiz, hech ajablanmang. Chunki ko‘pchilik bu imtihondan yiqiladi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning “Qalbida zarracha kibri bor kishi jannatga kirmaydi”[1] degan hadisi shariflari ayni haqiqatdir. Shu o‘rinda muhim bir savol tug‘iladi: qanday qilib tavozeli bo‘lamiz? Bu savolga qisqacha: yuqoridagi savollarni teskarisiga o‘girsak tavozeli bo‘lmoqlikka erishamiz, deya javob berish mumkin.
– Odamlarning gaplarini bo‘lmang, aksincha, jim turib ularga quloq soling.
– Ko‘proq eshiting va kamroq gapiring.
– Odamlarni tabaqalarga ajratib muomala qilmang.
– Odamlardan maqtov eshitish uchun emas, Allohning rizosi uchun amal qiling.
Bordi-yu, Allohning oldidagi tavozeingiz bandalar oldida amaliy tavozega aylanmasa, bilingki sizning tavozeingizda kamchilik bor.
Hasson Shamsiy Poshoning “Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.
[1] Imom Muslim rivoyati.