Ayol kishi taksining orqa o‘rindiqlari bo‘sh bo‘laturib, haydovchining yonida o‘tirib ketyapti?
Bir kishi masjidning yonginasidan o‘tib ketyapti, masjidda esa odamlar namoz o‘qishyapti. U kishi namozga kirmay o‘tib ketaverdi?
Bir kishining yonidan o‘tib ketaturib unga salom berdingiz, lekin u salomingizga alik olmadi?
Birinchi holatda, ehtimol, ayol taksi haydovchisining xotini bo‘lishi mumkin.
Ikkinchi holat, masjidga kirmagan kishi, ehtimol boshqa masjidda namoz o‘qigandir.
Uchinchi holat, salomingizga alik olgmagan kishi, ehtimol salomingizni eshitmagandir.
Salafi solihlardan birlari aytadi: "Agar men birodarlarimdan birining soqolidan aroq tomib turganini qo‘rsam, ehtimol ustiga quyilib ketgan bo‘lsa kerak?" deyman.
Agar uni tog‘ning tepasiga chiqib: "Men sizning oliy Robbingizman", deb baqirayotganini eshitsam, ehtimol u Qur’on o‘qiyotgan bo‘lsa kerak? deyman.
Ibnul Qayyum rahimahulloh aytadilar: "Banda o‘zining qilayotgan amalidagi niyatini aniq bilib olishi juda qiyin ish. Qanday qilib u boshqalarning niyatidan voqif bo‘lishi mumkin?".
Ko‘pincha siz suratning bir qismini ko‘rganingizda, uning qolgan qismini hayolingizda ijobiy shaklda gavdalantirishga harakat qilasiz. Chunki o‘sha suratdagi odamga zulm qilib, unga nisbatan nohaqlik qilmaslik uchun shunday hayolga borasiz. Shunday ekan, hayotdagi insonlar haqida ham yaxshi gumonda bo‘ling.
Homidjon qori ISHMATBЕKOV
Savol: Lavhul mahfuz va qalam nima? Ular haqida tushuncha bersangiz?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym.
“Lavh” - Alloh xaloyiqning taqdirlarini yozdirgan narsadir.
“Mahfuz” saqlangan ma’nosida bo‘lib, u boshqalarning nazari tushishi va o‘zgarish yoki buzilishlardan muhofaza qilingan deganidir.
“Qalam” mazkur lavhga Alloh taoloning amri bilan bandalarning qadarlarini yozgan vositadir.
Mo‘min-musulmon odam lavh va qalamga iymon keltirmog‘i vojib. Bu ikki narsa ham g‘aybiyot turkumiga kiradi. Bu haqda Sadriddin Hanafiy rohimahulloh bunday zikr qilganlar: "Lavh, qalam va u bilan lavhga yozilgan narsalarga iymon keltirish vojibdir.
Alloh taolo bunday xitob qilgan: “Balki U Qur’oni Majiddir. Lavhul Mahfuzdadir” (Buruj surasi, 21–22-oyatlar).
Boshqa bir oyatda bunday xitob qiladi: “Nuun. Qalam bilan va satrlarga yozadigan narsalar bilan qasam” (Qalam surasi, 1-oyat).
Shuningdek, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bunday deganlar: “Albatta, Alloh lavhul mahfuzni oq durdan yaratgandir. Uning sahifalari qizil yoqutdandir. Uning Qalami nurdir. Kitobi nurdir. Unda har kuni Alloh uchun uch yuz oltmish lahza bor. Uning kengligi osmon bilan yerning orasicha. Har kuni unga uch yuz oltmish marta nazar soladi. Xalq qiladi (yaratadi), rizq beradi, o‘ldiradi, tiriltiradi, aziz qiladi, xor qiladi. Xohlagan narsasini qiladi” (Imom Tabaroniy “Mo‘jamul kabir”da rivoyat qilgan).
Qalam haqida Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam bunday deganlar: “Albatta, Alloh birinchi xalq qilgan narsa qalamdir. Bas, unga: “Yoz!” dedi. U: “Ey Robbim, nimani yozay?” dedi. U Zot taboraka va taolo: “Qiyomatgacha bo‘ladigan har bir narsaning taqdirini yoz”, dedi.
(Imom Abu Dovud Uboda ibn Somit roziyallohu anhudan rivoyat qilgan. "Sharhi aqiydatut-tahoviyya" kitobi). Vallohu a’lam.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.