Sayt test holatida ishlamoqda!
11 Yanvar, 2025   |   11 Rajab, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:24
Quyosh
07:48
Peshin
12:36
Asr
15:33
Shom
17:17
Xufton
18:36
Bismillah
11 Yanvar, 2025, 11 Rajab, 1446

Bemazhablar bilan mantiqiy savol-javob (3 qism)

6.03.2024   971   3 min.
Bemazhablar bilan mantiqiy savol-javob (3 qism)

1 qism / 2 qism

Ular: “Ho'p yaxshi. Demak, to'rt imomlarning barchasi to'g'ri ekan, bordiyu to'rt imomdan uchtasi bir xil fikrda bo'lishsa-yu, lekin bittasi boshqa fikrda bo'lsa, ulardan qaysi biriga ergashamiz?” deb yana so'radilar.

Men: “Bir imomga”, deb javob berdim.

Ular: “Nima uchun, axir ko'pchilikka ergashish kerak emasmi?”, deyishdi.

Men: “Alloh taolo 124 ming payg'ambarlarini yubordi. Ularning adadini Alloh taoloning O'zi biladi. Biz barchalariga iymon keltiramiz.

Qur'oni karimda Yusuf alayhissalomga akalari sajda qilganlari haqida oyat kelgan. Ulamolar ushbu oyatning tafsirida: “Insonlarning bir-biriga hurmat ma'nosida sajda qilishi Rasululloh sollallohu alayhi vasallamgacha o'tgan barcha payg'ambarlar davrida ruxsat etilgan”, deydilar. Ammo Payg'ambarimiz alayhissalom bizni bunday qilishdan qaytarganlar. Lekin o'tgan 123 ming 999 nafar payg'ambar bundan qaytarishmagan. Siz o'tgan payg'ambarlarga ergashasizmi yoki oxirgi zamon payg'ambari Rasululloh sollallohu alayhi vasallamgami?” deb so'radim.

Ular: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga ergashamiz”, dedilar.

Men: “Huddi shuningdek biz ham bir imomga ergashamiz”, dedim.

Ular: “Islom dini Makka, Madinada nozil bo'lganmi yoki Kufadami?”, deb yana savol so'radilar.

Men: “Makka, Madinada”, dedim.

Ular: “Unda Kufadagi Abu Hanifaga ergashmasdan, Makka, Madinadagi imomlarga ergashimiz kerak emasmi?” dedilar.

Men: “To'g'ri, Qur'oni karim oyatlari Makka va Madinada nozil bo'ldi. Lekin etti qorilardan biri Makkalik, boshqasi Madinalik, yana biri Basralik bo'lgan. Sizlar ham kufalik Imom Osimning qiroatiga ergashasizlarku. Nega unda Qur'on Makka, Madinada nozil bo'lgan bo'lsa, kufalik qorining qiroatiga ergashyapsizlar?” deb savollariga savol bilan javob berdim.

Ular: “Chunki kufalik qorilar Qur'onni o'zlari o'ylab topishmagan. Ular kufaga Makka, Madinadan borgan ko'plab sahobalardan ta'lim olishgan. Sahobalar ularga Qur'onni o'rgatishgan”, dedilar.

Men: “Sahobalar Kufaga kelishganida ibodatlarni ham o'rgatishganmi? Hususan, qanday namoz o'qishni ham ko'rsatib berishganmi? Nima deb o'ylaysiz?” deb so'radim.

Ular: “Ha, sahobalar qanday namoz o'qishgan bo'lsa, uni kufa ahliga ham o'rgatishgan”, deyishdi.

Men: “Demak, sahobalar Qur'ondan ta'lim berishgan ekan, albatta namozni ham o'rgatganlar. Demak, bir mazhabga ergashsak sahobaga ergashayotgan bo'lamiz. Sahobalardan ko'ra Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga ergashishda kim go'zalroq namuna bo'lishi mumkin?” dedim.

Hulosa o'zingizdan.......

Davron NURMUHAMMAD

MAQOLA
Boshqa maqolalar

Siz kutayotgan kun hech qachon kelmaydi

10.01.2025   4490   2 min.
Siz kutayotgan kun hech qachon kelmaydi

G‘am-qayg‘usiz hayotni kutib yashayotgan qizga «Siz kutayotgan kun bu dunyoda hech qachon kelmaydi», deb aytish kerak.

Alloh taolo «Biz insonni mashaqqatda yaratdik», degan (Balad surasi, 4-oyat).

Bu hayot – g‘am-tashvishli, azob-uqubatli, mashaqqatli hayotdir. Mo‘min odam buni juda yaxshi tushunadi. Bu dunyoda qiynalsa, azob cheksa, oxiratda albatta xursand bo‘lishini biladi. Inson mukammal baxtni faqatgina oxiratda topadi. Shuning uchun ulug‘lardan biriga «Mo‘min qachon rohat topadi?» deb savol berishganda, «Ikkala oyog‘ini ham jannatga qo‘yganida», deb javob bergan ekan.

Allohning mehribonligini qarangki, oxirat haqida o‘ylab, unga tayyorgarlik ko‘rish hayotni go‘zal qiladi, qayg‘ularni kamaytirib, uning salbiy ta’sirini yengillatadi, qalbda rozilik va qanoatni ziyoda qiladi, dunyoda solih amallarni qilishga qo‘shimcha shijoat beradi, musibatga uchraganlarni bu g‘am-tashvishlar, azob-uqubatlar bir kun kelib, bu dunyoda bo‘lsin yoki oxiratda bo‘lsin, baribir yakun topishiga ishontiradi. Oxirat haqida o‘ylab, faqat solih amallar qilishga intilish insonni baxtli qiladi.

Anas ibn Molik roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bunday deganlar: «Kimning g‘ami oxirat bo‘lsa, Alloh uning qalbiga qanoat solib qo‘yadi, uni xotirjam qilib qo‘yadi, dunyoning o‘zi unga xor bo‘lib kelaveradi. Kimning g‘ami dunyo bo‘lsa, Alloh uning dardini faqirlik qilib qo‘yadi, parishon qilib qo‘yadi, vaholanki dunyodan unga faqat taqdir qilingan narsagina keladi».

Alloh taolo faqat oxirat g‘ami bilan yashaydigan (oxirat haqida ko‘p qayg‘uradigan, har bir amalini oxirati uchun qiladigan) qizning qalbini dunyoning matohlaridan behojat qilib qo‘yadi. Qarabsizki, bu qiz har qanday holatda ham o‘zini baxtli his qiladi, hayotidan rozi bo‘lib yashaydi. Xotirjamlikda, osoyishtalikda, qanoatda yashagani uchun istamasa ham qo‘liga mol-dunyo kirib kelaveradi. Zero, Alloh taolo oxirat g‘amida yashaydigan, shu bilan birga, hayotiy sabablarni ham qilish uchun harakatdan to‘xtamagan kishining rizqini kesmaydi, uni ne’matlariga ko‘mib tashlaydi.

Ammo Alloh taolo bor g‘am-tashvishi dunyo bo‘lgan qizni faqirlar qatorida qilib qo‘yadi. Bunday qiz mol-dunyoga ko‘milib yashasa ham, o‘zini faqir, bechora his qilaveradi. Natijada dardi yangilanaveradi, dardiga dard qo‘shilaveradi, fikrlari tarqoq bo‘lib, iztirobga tushadi. Afsuski, shuncha yelib-yugurgani bilan faqat dunyoning ne’matlariga erisha oladi, oxiratda nasibasi bo‘lmaydi.

Abdulloh Abdulmu’tiy, Huda Sa’id Bahlulning
“Qulog‘im senda qizim” kitobidan G‘iyosiddin Habibulloh,
Abdulhamid Umaraliyev 
tarjimasi.