
23 mart kuni musulmonlarning muqaddas Ramazon oyi boshlanadi. Tong otishidan quyosh botishigacha bo'lgan ro'za yashash manziliga qarab 12 dan 18 soatgacha davom etadi. Islom arkonlariga ko'ra, ro'zador kishi kunduzi ovqatlanish, ichish, chekish va jinsiy yaqinlikdan saqlanishi lozim.
Nega Ramazon har yili har xil kunda boshlanadi?
Har yili Ramazon avvalgiga qaraganda 10-12 kun oldin boshlanadi. Chunki Islom taqvimi hijriy qamariy taqvimga asoslangan va oylar 29 yoki 30 kundan iborat. Bu yil Makkada ro'zaning birinchi kuni 23 mart, payshanba kuni bo'ladi.
Qamariy yil quyosh yilidan 11 kunga qisqa bo'lgani uchun Ramazon oyi 2030 yilda ikki marta, avvaliga 5 yanvarda, keyin esa 25 dekabrda boshlanadi.

Keyingi safar Ramazon 33 yildan keyin, 2056 yilda 23 martda boshlanadi.
Dunyo bo'ylab ro'za tutish vaqtlari
Ro'za tutish soatlarining miqdori butun dunyo bo'ylab farq qiladi.
Chili yoki Yangi Zelandiya kabi dunyoning eng janubiy mamlakatlarida yashovchi musulmonlar bu yil o'rtacha 12 soat, Islandiya yoki Grenlandiya kabi shimoliy mamlakatlarda yashovchilar esa 17 soatdan ortiq ro'za tutishadi.

Shimoliy yarimsharda yashovchi musulmonlar uchun bu yil ro'za tutish soatlari biroz qisqaradi va 2031 yilgacha, ya'ni Ramazon eng qisqa kunni qamrab olgunga qadar kamayib boradi. Ekvatordan janubda yashovchi musulmonlar uchun esa buning aksi bo'ladi.
20 apreldan 22 avgustgacha quyosh botmaydigan Norvegiyaning Longyir kabi shimoliy shaharlarda Makka, Saudiya Arabistoni yoki eng yaqin musulmon mamlakati vaqti bo'yicha ro'za tutiladi.
Quyida dunyo shaharlarida ro'za tutish soatlarining o'rtacha miqdori keltirilgan. Haqiqiy miqdori hisoblash usullariga qarab o'zgarib turadi.

Qaysi shaharlarda ro'za tutish vaqti eng uzun?
– Nuuk, Grenlandiya: 17 soat
– Reykyavik, Islandiya: 17 soat
– Helsinki, Finlyandiya: 17 soat
– Stokholm, Shvetsiya: 17 soat
– Glazgo, Shotlandiya: 17 soat
– Amsterdam, Niderlandiya: 16 soat
– Varshava, Polsha: 16 soat
– London, Buyuk Britaniya: 16 soat
– Ostona, Qozog'iston: 16 soat
– Bryussel, Bel'giya: 16 soat
– Parij, Frantsiya: 15 soat
– Tsyurix, Shveytsariya: 15 soat
– Buxarest, Ruminiya: 15 soat
- Ottava, Kanada: 15 soat
– Sofiya, Bolgariya: 15 soat
– Rim, Italiya: 15 soat
– Madrid, Ispaniya: 15 soat
– Sarayevo, Bosniya va Gertsegovina: 15 soat
– Lissabon, Portugaliya: 14 soat
– Afina, Gretsiya: 14 soat
– Pekin, Hitoy: 14 soat
– Vashington, AQSh: 14 soat
– Pxenyan, Shimoliy Koreya: 14 soat
– Anqara, Turkiya: 14 soat
– Rabot, Marokash: 14 soat
– Tokio, Yaponiya: 14 soat
– Islomobod, Pokiston: 14 soat
– Kobul, Afg'oniston: 14 soat
– Tehron, Eron: 14 soat
– Bag'dod, Iroq: 14 soat
– Bayrut, Livan: 14 soat
– Damashq, Suriya: 14 soat
– Qohira, Misr: 14 soat
– Quddus: 14 soat
– Kuvayt, Kuvayt: 14 soat
– G'azo, Falastin: 14 soat
– Dehli, Hindiston: 14 soat
– Honkong: 14 soat
– Dakka, Bangladesh: 14 soat
– Maskat, Ummon: 14 soat
– Ar-Riyoz, Saudiya Arabistoni: 14 soat
– Doha, Qatar: 14 soat
– Dubay, BAA: 14 soat
– Adan, Yaman: 14 soat
– Addis-Abeba, Efiopiya: 13 soat
– Dakar, Senegal: 13 soat
– Abuja, Nigeriya: 13 soat
– Kolombo, Shri-Lanka: 13 soat
– Bangkok, Tailand: 13 soat
– Hartum, Sudan: 13 soat
– Kuala-Lumpur, Malayziya: 13 soat
– Singapur: 13 soat
– Nayrobi, Keniya: 13 soat
– Luanda, Angola: 13 soat
– Jakarta, Indoneziya: 13 soat
– Brazilia, Braziliya: 13 soat
– Harare, Zimbabve: 13 soat
– Yohannesburg, Janubiy Afrika: 13 soat

– Buenos-Ayres, Argentina: 12 soat
– Syudad del Este, Paragvay: 12 soat
– Keyptaun, Janubiy Afrika: 12 soat
– Montevideo, Urugvay: 12 soat
– Kanberra, Avstraliya: 12 soat
– Puerto Mont, Chili: 12 soat
– Krayscherch, Yangi Zelandiya: 12 soat
15 dekabr kuni Birlashgan Arab Amirliklari Prezidenti tashabbusi bilan 2026 yil “Mustahkam oila yili” deb e’lon qilinishi munosabati bilan oila qadriyatlarini mustahkamlashga bag‘ishlangan xalqaro anjuman boshlandi. Unda O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlari boshchiligidagi delegatsiya ishtirok etmoqda.
Konferensiya Qur’oni karim tilovati va “Oila – xalq yuragi” nomli videolavha namoyishi bilan boshlandi. Ochilish marosimida BAA Bag‘rikenglik va birdamlikda yashash vaziri Shayx Nahayon bin Muborak Ol Nahayon, Amirliklar Fatvo Kengashi raisi Abdulloh bin Bayya, Marokash podshohligi Vaqflar va Islom ishlari vaziri doktor Ahmad Tavfiq, Amirliklar Islom ishlari, vaqf va zakot bosh boshqarmasi raisi, doktor Umar Habtur ad-Dir’iy, Mavritaniya fatvo kengashi raisi, doktor Aslam bin Sayyid Mustafo, taniqli ulamolar, mashhur muftiylar va ilmiy-tadqiqotchilar kabi 300 nafardan ziyod ishtirokchi qatnashdi.
So‘zga chiqqan notiqlar Islom dinida oila mustahkamligiga katta e’tibor qaratilishi barobarida bugungi kunda oila masalasiga yanada jiddiy ahamiyat qaratishga katta urg‘u berishdi.
Jumladan, shariat buyurganidek, inson nasl-nasabini saqlash, silai rahm qilish, ota-onani e’zozlash, jufti haloliga e’tirom ko‘rsatish, farzandlarni yaxshi tarbiyalash singari muhim vazifalarni keng targ‘ib etish, hozirgi xavf-xatarlar davrida oilani mustahkamlash, uning jamiyat rivojidagi o‘rni, birdamlik manbai ekanini tushuntirish kabi masalalar haqida so‘z bordi.
Shuningdek, raqamli texnologiyalar va sun’iy intellekt rivojlangan pallada oilaviy rishtalarni muhofaza qilish va mazkur taraqqiyot imkoniyatlaridan unumli foydalanish zarurligi, davr talabidan kelib chiqqan holda zamonaviy tahdidlarga javob beradigan, oila qadriyatlarini asrab-avaylaydigan, uning saodatini ta’minlaydigan dolzarb fatvolar ishlab chiqish lozimligi ta’kidlandi.
Anjuman davom etmoqda.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati