Ahli ilmlar ijmo'siga ko'ra, nikoh guvohlarga oshkor etilishi shartdir!
Hanafiy mazhabimiz fuqaholari nikoh faqat oshkora guvohlar ishtirokidagina sahih bo'ladi, degan. Bu imom Shofe'iy va Savriyning ham fikridir.
Imom Molik va Lays rahimahumalloh esa guvohlarsiz ham nikoh bo'laveradi, degan. Lekin bu mutlaqo maxfiy nikoh joiz degan ma'noda emas. Imom Molik aytganki, agar bir kishi qizini erga berib, bu nikohni maxfiy tutishlarini tayinlasa joiz bo'lmaydi. Mabodo, yaxshi niyatda sabab bilan sir tutib guvohsiz nikoh qilsa, joiz bo'ladi lekin, shunda ham kelgusida kelin-kuyov oshkor etishi kerak! Ibn Qosimning imom Molikdan shunday rivoyati bor.
Ibn Vahb imom Molikdan quyidagicha rivoyat qilgan: bir kishi ikki guvoh xuzurida nikohlandi va guvohlarga bu nikohni sir tutishlarini buyurdi. Bu vaziyatda oralari bir taloq bilan ajratiladi va nikohlari joiz bo'lmaydi. Agar kelinga yaqinlik qilib ulgurgan bo'lsa uning mahrini berish vojib bo'ladi. Guvohlar yashirin nikohning gunohligini bilmagan bo'lsa, ularning bu guvohligi uchun jazoga tortilmaydi. Agar bilib turib guvohlikka rozi bo'lishgan bo'lsa, ular shar'an jazoga tortiladi.
Bizning hanafiy ulamolarimiz va imom Shofe'iy yashirin nikoh masalasida shunday deganlar: Agar ikki guvoh xuzurida nikohlanib, guvohlarga bu nikohni sir tutinglar deb tayinlasa nikohi joiz bo'ladi.
Imom Tahoviy aytadi: fuqaholarning hammasi quyidagi fikrga ittifoq qilishgan: shariat nuqtai nazaridan nikoh rishtasini oshkor qilmasdan iloji yo'q! Bir guruh faqihlar guvohlarga oshkor qilishni shart qilgan. Boshqa bir guruh esa garchi nikoh paytida hech kim guvoh bo'lmasada, keyinchalik odamlarga ma'lum qilib, nikohni sirlik darajasidan chiqarib, maxfiy qolib ketmasligini shart qilgan. Demak xulosa shuki, nikoh rishtasi boshqalarga bildirish lozim bo'lganidan keyin, uni nikoh aqdi chog'ida bo'lishi lozim. Qachonki guvohlar xuzurida bo'lsa sirlik darajasidan chiqib shar'an joiz bo'ladi. Bunga xilof tarzda amalga oshirilgan nikohlar esa maxfiy nikoh bo'ladi. Abdulloh ibn Abbos raziyallohu anhudan rivoyat qilinganki, “Zoniyalar, ular shundayki o'z tanalarini guvohsiz nikohlaydilar”. Sahobalardan hech kim bu fikrga muxolif bo'lmagan!
(Muxtasaru ixtilafil-ulama. Imom Tahoviy. 2 – J. 251 — B).
“Qorabosh ota” jome masjid imom xatibi O.RAHIMOV
Andijon tumani
Muharrir: Botirjon qori
O‘zbekiston xalqaro islomshunoslik akademiyasida “Sport – tinchlik elchisi” shiori ostida “Imom Moturidiy kubogi” sport musobaqasi bo‘lib o‘tmoqda.
Ochilish marosimida Din ishlari bo‘yicha qo‘mita raisi Sodiq Toshboyev, Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vaziri Kongratbay Sharipov, Sport vaziri Adham Ikramov, O‘zbekiston Milliy Olimpiya qo‘mitasi raisining birinchi o‘rinbosari Otabek Umarov qatnashib, ishtirokchilarni tabriklash barobarida ulug‘ alloma bobomiz nomi ostida o‘tkazilayotgan musobaqaning ahamiyati, ta’lim-tarbiyaga berilayotgan e’tibor to‘g‘risida nutq so‘zlashdi.
Shuningdek, tadbir ishtirokchilariga haj safarida bo‘lib turgan O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlari Makka shahridan videotabrik yo‘llab, ishtirokchilarni qutlash barobarida dinimiz kishilarni sport bilan shug‘ullanishga buyurganini ta’kidlab, jumladan bunday dedilar:
– Dinimiz insonlarni har tomonlama kuchli, baquvvat, jismonan va ruhan sog‘lom bo‘lishga targ‘ib etadi. Quvvatli inson, avvalo, o‘zi uchun, qolaversa, atrofdagi, jamiyatdagi insonlar uchun manfaatlidir. Kuch-quvvatli, chiniqqan inson ibodatda mustahkam bo‘lish barobarida insonlarga yordam qo‘lini cho‘zishda, yurt rivojiga hissa qo‘shishda barchaga o‘rnak bo‘ladi. Zero, Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi va sallam: “Farzandlaringizga suzishni, kamondan o‘q otishni va ot minishni o‘rgatinglar”, deya marhamat qilganlar. Boshqa bir hadisi sharifda: “Yozishni, suzishni va kamondan o‘q otishni ta’lim berish farzandning ota-onada zimmasidagi haqqidir”, deganlar.
Ilk marotaba tashkil etilayotgan ushbu sport musobaqasida O‘zbekiston xalqaro islomshunoslik akademiyasi, Akademiya qoshidagi akademik litsey, O‘zbekiston musulmonlari idorasi tasarrufidagi Toshkent islom instituti, Mir Arab oliy madrasasi, Hadis ilmi maktabi va Termiz islom instituti talabalari mini-futbol, voleybol, stol tennisi, shaxmat-shashka kabi sport turlari bo‘yicha bellashish barobarida milliy o‘yinlar – kurash, arqon tortish, tosh ko‘tarish kabi bahslarda ham qatnashmoqda.
Mazkur tadbir Prezidentimiz tashabbusi, tegishli qaror va farmonlari ijrosi o‘laroq tashkil etilgan bo‘lib, undan ko‘zlangan maqsad talaba-yoshlar o‘rtasida sportni ommalashtirish, yoshlarni sog‘lom turmush tarziga va jismoniy faollikka jalb qilish, do‘stona aloqalarni mustahkamlashga qaratilgan.
Tadbir davomida O‘zbekiston Respublikasi Sport vazirining tegishli buyrug‘iga muvofiq O‘zbekiston xalqaro islomshunoslik akademiyasi rektori Muzaffar Komilov "Jismoniy tarbiya va sport a’lochisi" ko‘krak nishoni bilan taqdirlandi.
Shuningdek, O‘zbekiston xalqaro islomshunoslik akademiyasi va O‘zbekiston Respublikasi Sport vazirligi, O‘zbekiston Milliy olimpiya qo‘mitasi hamda O‘zbekiston Milliy paralimpiya qo‘mitasi o‘rtasida Hamkorlik kelishuvlari imzolandi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati