Cavol: Sha'bon oyida ro'za tutishni niyat qilib turibmiz. Og'iz ochish va yopish vaqtlari va duolarini aytib yuborsangiz, iltimos.
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohim. Darhaqiqat, Ko'plab hadisi shariflarda Sha'bon oyida nafl ro'za tutishga targ'ib qilingan. Jumladan, Oisha raziyallohu anhodan rivoyat qilinadi: “Rasululloh sallallohu alayhi vasallam Sha'bon oyini juda ham kam (holatlarda) ro'zasiz o'tkazardilar”(Imom Buxoriy va Imom Muslim rivoyati).
Usoma ibn Zayd raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: "Bir kuni men Rasululloh sallallohu alayhi vasallamga shunday savol berdim: “Yo Rasululloh, men (Ramazondan tashqari) birorta oyda Sha'bondagidek ro'za tutganingizni ko'rmadim?" Rasululloh sallallohu alayhi vasallam dedilar: "Bu shunday oyki, odamlar Rajab bilan Ramazon o'rtasida undan g'aflatda qolishadi. Bu oyda amallar Robbul a'lamiynga ko'tariladi. Shunday ekan, men amalimni o'zim ro'zador holimda ko'tarilishini yaxshi ko'raman", dedilar (Imom Nasoiy rivoyati).
Nafl ro'zaning vaqti tong otgandan quyosh botguncha. Havo bulutli bo'lmaganda oddiy ko'z bilan ham tong otishi va quyosh botishini bilib olish mumkin. Kishi tong otgani yoki quyosh botganini aniqlay olmasa yoki havo bulutli bo'lsa, namoz vaqtlarini ko'rsatuvchi taqvimdan foydalanadi. Taqvimda “Tong” deb yozilgan vaqt og'iz yopishning oxirgi vaqti. O'sha vaqtdan keyin eb-ichsa, ro'zasi durust bo'lmaydi. Lekin saharlikdan uxlab qolgan odam hech narsa eb-ichmasdan nafl ro'zani niyat qilib, tutib ketaveradi. “Shom” deb yozilgan vaqt esa og'iz ochish vaqtidir. Undan avval og'iz ochib yuborilsa, kuni bo'yi tutgan ro'zasini buzib qo'yadi.
Nafl ro'zaning aksar hukmlari farz ro'zanikiga o'xshaydi, faqat niyatda “Tong otgandan to quyosh botguncha nafl ro'za tutishni niyat qildim”, deyiladi. Og'iz yopishda maxsus duo yo'q, u paytda yuqorida aytilgandek qilib niyat qilinadi. Iftorlik (og'iz ochish) duosi quyidagicha:
اَللَّهُمَّ لَكَ صُمْتُ وَبِكَ آمَنْتُ وَعَلَيْكَ تَوَكَّلْتُ وَعَلَى رِزْقِكَ أَفْطَرْتُ، فَاغْفِرْلِى مَا قَدَّمْتُ وَمَا أَخَّرْتُ
O'qilishi: "Allohumma laka sumtu va bika amantu va a'layka tavakkaltu va a'laa rizqika aftortu, fag'firliy ma qoddamtu va maa axxortu".
Ma'nosi: Allohim! Ushbu ro'zamni Sen uchun tutdim, Senga iymon keltirdim, Senga tavakkal qildim va bergan rizqing bilan iftor qildim. Mening avvalgi va keyingi gunohlarimni mag'firat qilgil. Vallohu a'lam.
O'zbekiston musulmonlari idorasi Fatvo markazi.
Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
O‘lim bir eshik. Barcha insonlar undan o‘tadi. Eh koshki, bu eshikka kirgandan keyin mening uyim qanaqaligi ma’lum bo‘lsa?!
Birodar! Qarang, qabrdagilar bir-birlariga juda yaqin yotishibdi. Lekin ular sirtdan yaqin qo‘shni. Aslida esa, bir-birlarining yoniga ham bora olmaydilar.
Usmon roziyallohu anhu qachon qabr yonidan o‘tsalar, shu darajada yig‘lar edilarki, soqollari ko‘z yoshlaridan ho‘l bo‘lib ketardi.
U kishidan: "Siz nega jannat va do‘zaxni esga olganingizda yig‘lamaysiz. Lekin qabrni ko‘rib yig‘laysiz?" deb so‘rashdi. U kishi shunday dedilar: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: "Qabr oxiratning ilk manzilidir", deganlar. Shunga ko‘ra, agar mayyit qabrdagi azobdan najot topsa, undan keyingi hayot oson bo‘ladi. Agar qabrdagi azobdan najot topa olmasa, u holda undan keyingi hayot qiyin bo‘ladi.
Yana Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: "Men qabrdan ko‘ra daxshatliroq biror manzarani ko‘rmadim", deganlar.
Biz uchun bu qabrlarda ibrat yo‘qmi? Qarang, boy ham, faqir ham, zo‘ravon ham, kuchsiz ham, oq tanli ham, qora tanli ham, podshoh ham, fuqaro ham barcha barobar yotibdi. Ular dunyoga qaytishni xohlaydilar. Boylik jamlash yoki qasr qurish uchun emas, balki, koshki men bir namoz o‘qish uchun muhlat topsam, koshki bizga bir martagina "Subhanalloh" deyish uchun fursat berilsa, deb, shu amallarni qilish uchun dunyoga qaytishni xohlaydilar. Lekin endi iloji yo‘q. Nomai a’mol yopilib bo‘ldi. Ruh jismdan chiqqan. Hayot muhlati tugab bo‘lgan. Endi har bir mayyit o‘z amalining garovi o‘laroq qabrida yotibdi...
«Nasihatlar guldastasi» kitobidan