بسم الله الرحمن الرحيم

РАМАЗОН ҲАЙИТИНГИЗ МУБОРАК БЎЛСИН! 

Муҳтарам намозхонлар! Жаннатмакон ўлкамизнинг мўмин-мусулмонлари ойларнинг саййиди бўлган Рамазон ойини ниҳоятда кўтаринки руҳда, кечаларини тоат-ибодат, кундузларини рўзадор ҳолда файзу футуҳ билан ўтказишди. Бу ойни солиҳ амаллар ва Аллоҳ розилиги йўлидаги ибодатлар ойига айлантиришди. Алҳамдулиллаҳ, Аллоҳ таоло ваъда қилган буюк мукофотни қабул қилиш куни "Ийди-Фитр", яъни Рамазон ҳайити каби улкан шодиёна кунда турибмиз.

   Рамазон ҳайитини дунёдаги миллионлаб мусулмонлар қатори юртимиз мўмин-мусулмонлари ҳам катта шодиёна ва хурсандчилик билан ўтказадиган муборак айёмдир. Чунки ушбу кун тутган рўзаларимиз қабул этиладиган, Аллоҳнинг раҳмати ва фазли ер юзига мўл-кўл ёғиладиган, Аллоҳга қуллик ва итоатда қалбларимиз завқланадиган ажойиб вақтдир. Шу боис Исломнинг шиори бўлган икки байрамда, Рамазон ҳайити ва Қурбон байрамида хурсандчилигимизни, саховатимизни ва юксак одоб-ахлоқимизни ҳар қачонгидан кўра кўпроқ изҳор қилишимиз керак.

Аллоҳ таоло Ўзининг муборак Каломида шундай марҳамат қилган:

قُلْ بِفَضْلِ اللَّهِ وَبِرَحْمَتِهِ فَبِذَلِكَ فَلْيَفْرَحُوا هُوَ خَيْرٌ مِمَّا يَجْمَعُونَ  (سورة يونس/ 58)

 яъни: “Айтинг: Аллоҳнинг фазли ва раҳмати билан, бас, (албатта), шулар сабабли (мўминлар) шодлансинлар! У тўплаган нарса (бойлик)ларидан яхшироқдир” (Юнус сураси, 58-оят).

عَنْ أنَسِ بْنِ مَالِكٍ رضي الله عنه قَالَ: قَدِمَ رَسَولُ اللهِ صَلَّى الله عَلَيْهِ وَسَلَّمَ  الْمَدِيْنَةَ وَلَهُمْ يَوْمَانِ يَلْعَبونَ فِيْهِمَا فَقَالَ: مَا هَذَانِ اليَوْمَانِ؟ قَالُوا: كُنَّا نَلْعَبُ فِيْهِمَا فِى الجَاهِلِيَّةِ، فَقَالَ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم: إِنَّ اللهَ قَدْ أَبْدَلَكُمْ بِهِمَا خَيْرًا مِنْهِمَا يَوْمَ الأَضْحَى وَيَوْمَ الفِطْرِ

(رَوَاهُ الإمام أَحْمَدُ وَالإمام أَبُو دَاوُدَ).

яъни:  Анас ибн Молик розияллоҳу анҳудан ривоят қиладилар: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам Мадинага келганларида мадиналикларнинг кўнгилочар икки кунлари бор эди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Бу қандай кунлар?” деб сўрадилар. Улар: “Жоҳилиятда бу кунлари кўнгилларимизни хуш қилардик”, дейишди. Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Аллоҳ таоло бу икки кунни улардан ҳам яхши қурбонлик ва фитр кунларига алмаштирди”, дедилар” (Имом Абу Довуд ва Имом Аҳмад ривоятлари).

         Яна шуни таъкидлаб ўтишимиз керакки, ўтган ҳайит билан бугунги ҳайитимиз ўртасида, Аллоҳ таолонинг марҳамати билан, юртимизда барчамизни хурсанд қиладиган катта ўзгаришлар бўлди, бунинг учун Парвардигоримизга тинимсиз ҳамду сано айтамиз. Зеро, Аллоҳ таоло Қуръони каримда:

                    وَإِذْ تَأَذَّنَ رَبُّكُمْ لَئِنْ شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ وَلَئِنْ كَفَرْتُمْ إِنَّ عَذَابِي لَشَدِيدٌ

яъни: “Яна Раббингиз эълон қилган (бу сўзлар)ни эслангиз: “Қасамки, агар (берган неъматларимга) шукр қилсангиз, албатта, (уларни янада) зиёда қилурман. Борди-ю, ношукрчилик қилсангиз, албатта, азобим (ҳам) жуда қаттиқдир”, деб марҳамат қилади (Иброҳим сураси, 7-оят).

Бизга берилаётган яхшиликларга имконимиз борича яхшилик, солиҳ амаллар билан жавоб қайтармоғимиз лозим бўлади. Пайғамбаримиз саллолоҳу алайҳи ва саллам ҳам бу маънони таъкидлаб, айтадилар:

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضْيَ الله عَنْهُ عَنْ النَّبِيِ صلى الله عليه وسلم قَالَ: "مَنْ لمْ يشْكُر النَّاسَ لَمْ يشْكُر الله" (رَوَاهُ الإمام التِّرْمِذِيُّ)

яъни: Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади Пайғамбаримиз саллолоҳу алайҳи ва саллам айтадилар: “Одамларга ташаккур қилмаган, Аллоҳга ҳам шукр қилмайди” (Имом Термизий ривоят қилган).

Аллоҳ таоло Ўз кудрати ва иродаси ила инсондек азиз ва мукаррам зотга ер юзини обод этишдек муҳим вазифани топшириб, унга барча нарсани бўйсиндирди. Инсон яхшилик ва ёмонликка бўлган муносабати билан имтиҳондан ўта билса, имтиҳон якунига мувофик, яхши ва ёмон натижаларга сазовор бўлади. Аллоҳ таоло айтади:

وَنَبْلُوكُمْ بِالشَّرِّ وَالْخَيْرِ فِتْنَةً وَإِلَيْنَا تُرْجَعُونَ 

яъни: “...Биз сизларни ёмонлик билан ҳам, яхшилик билан ҳам синаб, имтиҳон қилурмиз. (Кейин) Бизнинг ҳузуримизгагина қайтарилурсиз” (Анбиё сураси, 35-оят).

Жаннатдан қувилганидан бери шайтон (алайҳи лаъна) инсон зотига қарши аёвсиз кураш олиб бориши ҳақида Қуръони каримда шундай дейилади:

قَالَ فَبِمَا أَغْوَيْتَنِي لَأَقْعُدَنَّ لَهُمْ صِرَاطَكَ الْمُسْتَقِيمَ   ثُمَّ لَآَتِيَنَّهُمْ مِنْ بَيْنِ أَيْدِيهِمْ وَمِنْ خَلْفِهِمْ وَعَنْ أَيْمَانِهِمْ وَعَنْ شَمَائِلِهِمْ وَلَا تَجِدُ أَكْثَرَهُمْ شَاكِرِينَ 

яъни: “У (аламидан) деди: “Қасамёд этаманки, мени янглиштирганинг туфайли Сенинг Туғри йулинг (Ислом дини) узра улар (одамларни чалғитиш) учун ўтираман. Сунгра уларга олдиларидан, ортларидан, унг томонлари дан ва сўл томонларидан (чалғитиш учун) келаман. (Натижада) уларнинг аксариятини шукр қилувчи ҳолда топмайсан” (Аъроф сураси, 16-17 оятлари).

Бу курашда шайтони лаъин нафси бад истаги ва майли билан иттифокда бирлашиб олади ва у Қиёмат куни бу иттифоқдан юз ўгиради. Бу ҳақида Аллоҳ таоло айтади:

 وَقَالَ الشَّيْطَانُ لَمَّا قُضِيَ الْأَمْرُ إِنَّ اللَّهَ وَعَدَكُمْ وَعْدَ الْحَقِّ وَوَعَدْتُكُمْ فَأَخْلَفْتُكُمْ وَمَا كَانَ لِي عَلَيْكُمْ مِنْ سُلْطَانٍ إِلَّا أَنْ دَعَوْتُكُمْ فَاسْتَجَبْتُمْ لِي فَلَا تَلُومُونِي وَلُومُوا أَنْفُسَكُمْ مَا أَنَا بِمُصْرِخِكُمْ وَمَا أَنْتُمْ بِمُصْرِخِيَّ إِنِّي كَفَرْتُ بِمَا أَشْرَكْتُمُونِ مِنْ قَبْلُ

إِنَّ الظَّالِمِينَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ 

 яъни: “Қачонки, иш битгач (яъни жаннат аҳли жаннатга, дўзахилар дўзахга ҳукм қилингач), шайтон дейди: “Аллоҳ сизларга ҳақ ваъда қилган эди. Мен ҳам ваъда бериб, сизларни алдаган эдим. (Лекин) мен учун сизларнинг устингиздан ҳеч қандай ҳукмронлик йўқ эди, илло мен сизларни (куфр йўлига) чорладим. Сизлар менга ижобат этдингиз. Энди мени эмас, ўзларингизни маломат қилингиз. Мен сизларга ёрдам бера олмайман, сизлар ҳам менга ёрдам берувчи эмассиз. Сизлар илгари мени (Аллоҳга) шерик қилганингизни инкор қилурман. Албатта, золимлар (кофирлар) учун (охиратда) аламли азоб бордир” (Иброҳим сураси, 22-оят).

Шайтон билан инсон ўртасидаги бу курашда рўза муҳим аҳамият касб этади. Зеро, инсон зоти насли давом этишида унга ҳаётий зарур бўлган — таом ва сув ҳамда инсон жинси давом этишида муҳим бўлган жинсий ҳохиш кураш майдонидир. Буларнинг ҳар бирида ўзига яраша куч ва қувват мавжуд. Агар у майл-истак қаршисида собит турса ва нафсининг иғволарига учмаса, албатта, имтиҳондан ўтади ва Парвардигори ҳузурида улуғ даражага эга бўлади.

Ҳайит кунлари мусулмонларнинг азиз байрами бўлгани учун у кунда шоду-ҳуррамлик, хурсандчилик қиладиган, кексаларни, ота-она, қариндошларни зиёрат қиладиган, беморлар ҳолидан хабар олинадиган ҳамда закот ва хайр эҳсон қилинадиган кундир.

Бундан кўзланган асосий мақсад жамиятда бир қадар тенглик пайдо қилиш, бой ва фақир ўртасида илиқ муносабатларни вужудга келтириш, Ислом динининг нақадар инсонпарвар, меҳр-мурувватга тарғиб қилувчи дин эканини намойиш қилиш, қолаверса, закот берувчининг молини поклаб, уни талофатдан асраш ва яна ҳам кўпайишига замин тайёрлашдир.

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ قَالَ : قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ : مَنْ نَفَّسَ عَنْ مُؤْمِنٍ كُرْبَةً مِنْ كُرَبِ الدُّنْيَا نَفَّسَ اللَّهُ عَنْهُ كُرْبَةً مِنْ كُرَبِ يَوْمِ الْقِيَامَةِ ، وَمَنْ يَسَّرَ عَلَى مُعْسِرٍ يَسَّرَ اللَّهُ عَلَيْهِ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ ، وَمَنْ سَتَرَ مُسْلِمًا سَتَرَهُ اللَّهُ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ ، وَاللَّهُ فِي عَوْنِ الْعَبْدِ مَا كَانَ الْعَبْدُ فِي عَوْنِ أَخِيهِ

(رواه الإمام مسلم)

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким бир мўъминнинг дунё қайғуларидан бирини кетказса, Аллоҳ унинг қиёмат кунидаги қайғуларидан бирини кетказади. Ким дунёда бир қийналган (биродари)нинг оғирини енгил қилса, Аллоҳ таоло унинг қиёматдаги оғирини енгил қилади. Ким бир мусулмонни айбини беркитса, Аллоҳ таоло уни дунё ва охиратда сатр қилади.  Қайси бир банда биродарининг ёрдамида бўлса, Аллоҳ таоло ҳам унинг ёрдамида бўлади”,- деганлар (Имом Муслим ривояти).

Ҳайит кунлари дуолар қабул қилинадиган кундир. Бу кунда кўп жойларда одамлар урф қилиб, тўп-тўп бўлиб қабристонга, азадор хонадонларга бориш ҳоллари ҳам учраб турмоқда. Бу иш шаръан дуруст эмас. Мана бундай ношаръий амаллардан қайтайлик, ўзимизни ортиқча бидъат амаллардан сақлайлик. Бунинг ўрнига тинчлик, хотиржамлик шарофати ила Аллоҳнинг берган неъматларига шукр қилиб, эрта тонгдан масжидга чиқсак, бомдод намози ва ҳайит намозини жамоат билан адо этиб, кўпчилик билан қўлларимизни дуога очсак, қалбимиздаги истакларимизни, юртимиз тинчлиги ва фаровонлигини Аллоҳ таолодан сўрасак, иншааллоҳ, эл-юртимиз, хонадонларимиз учун файзу футуҳ ва баракотлар ёғилажак.

Шунингдек, мусулмонлар ўзаро ғоявий курашлар кечаётган ҳозирги пайтда аҳолини, айниқса, ёшларни огоҳликка чақириб, муқаддас динимиз софлигини асрашда Аллоҳ таолонинг

وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا وَلَا تَفَرَّقُوا

“Аллоҳнинг “арқони”ни (Қуръонини) маҳкам тутинг ва фирқаларга бўлинманг...” (Оли Имрон сураси, 103-оят) деганг ояти каримасига мувофиқ иш тутсак мақсадга мувофиқ бўлади.

Истиқлол шарофати билан ҳар йили давлатимиз раҳбари томонидан махсус қарор қабул қилиниб, Рамазон ва Қурбон ҳайитлари дам олиш кунлари деб эълон қилинади. Барча юртдошларимиз бу икки кунни кўтаринки байрам руҳида кенг нишонлаб келмоқдалар.

Муҳтарам жамоат! Ханафий мазҳаби буйича ҳайит намози вожиб ҳисобланади. Ҳайит намозига келишдан олдин таом ейиш, мисвок ва ғусл қилиш, хушбўй атир сепиш, энг яхши кийимларни кийиш ва намоз вақтигача садақаи фитрни бериш суннат амаллардандир. Масжидга келгандан сўнг бомдод намози адо этилади. Бомдод намозидан кейин масжидга келганлар эса то ҳайит намози ўқилгунига қадар, нафл намози ўқимайдилар.

Маълумки, Шаввол ойи ҳижрий сананинг унинчи ойи ҳисобланади. Бу ойда соғлиги ва имкони бўлган киши нафл рузасини тутса, Аллоҳ таоло у бандага кўп ажру мукофотларни беришини ваъда қилган. Ҳақ таоло бундай марҳамат қилади:

مَن جَاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثَالِهَا

яъни: “Ким (бир) ҳасана (савобли иш) қилса, унга ўн баробар (кўпайтириб ёзилур)...” (Анъом сураси, 160-оят).

عَنْ أَبِي أَيُّوبَ الْأَنْصَارِيِّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: "مَنْ صَامَ رَمَضَانَ ثُمَّ أَتْبَعَهُ سِتًّا مِنْ شَوَّالٍ كَانَ كَصِيَامِ الدَّهْرِ" (أخرجه الإمام أحمد والإمام مسلم).

яъни: Абу Айюб ал-Ансорий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадиси шарифда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким Рамазон рўзасини тутиб, кетидан шаввол ойидан олти кун рўза тутса, йил бўйи рўза тутгандек бўлади” деганлар (Имом Аҳмад ва Имом Муслим ривояти).

عن ابن عمر رضي الله عنهما قال : قال رسول الله صلى الله عليه وسلم: من صام رمضان واتبعه ستاً من شوال خرج من ذنوبه كيوم ولدته أمه )رواه الإمام الطبراني(.

Ибн Умар розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади, Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Кимки Рамазон рузасини тутиб, ортидан Шаввол ойида олти кун рўза тутса, худди онадан туғилгандек гуноҳлардан фориғ бўлади”, деганлар (Имом Табароний ривоят қилган).

Шуни ҳам айтиб ўтиш жоизки, агар бир киши Рамазон рўзасидан айрим кунларни тутолмаган бўлса, аввал унинг қазосини ўтайди, кейин нафлга киришади. Зеро, фарзлар мукаммал бўлмасдан, нафл ибодатларини қилиш мақбул эмасдир.

Аллоҳ таоло барчаларимизга Рамазон ҳайитини муборак қилсин! Бу кунни байрам қилиб, савобли амалларни кўплаб қилишни Яратганнинг ўзи насиб айласин! Юртимиз тинчлигини бардавом қилиб, хотиржамликда ибодат қилиб боришни барчаларимизга насиб этсин! Омин.

2018 йил Рамазон ҳайити куни ва намозининг вақти

Муҳтарам имом-домла! Ўзбекистон мусулмонлари идораси жорий 2018 йил Рамазон ҳайити (ийдул фитр)нинг биринчи куни 15 июнь (шаввол ойи 1 куни) жума кунига тўғри келиши тўғрисидаги қарорини қабул қилди.

Шунга кўра, масалан 2018 йил 15 июнь жума куни Рамазон ҳайити намози Тошкент вақти билан 5:10 да, бошқа жойларда намоз вақтидаги тафовутни инобатга олиб, қуёш чиққандан сўнг 15-20 дақиқалардан кейин ўқилади.

Аллоҳ таоло Рамазон ҳайити намозини барчамиздан қабул айлаб, бу куннинг шарофати билан юртимизни файзу баракотга тўлдирсин! Омин!

Моҳи Рамазон ойи бошланганда қалбларда энтикиш, унга бўлга муҳаббат кучидан тақвони кучайтириш хоҳиши пайдо бўлади. Бундай улуғ кунларда кундузлари рўзадор бўлиш ва кечаси ибодат билан машғул бўлган ҳолда қоим бўлиш учун имконият бўлади.

Қатор қийинчиликлар бўлишига қарамасдан фаластинлик мусулмонлар Лайлатур Қадр кечаси ибодатда қоим бўлишни канда қилмайдилар. Улар Ал Ақсога боришга эринмайдилар. Қуддусдаги масжидда ибодатлардан фотосуратлар эълон қилинди. Кечада 300 минг нафардан ортиқ мусулмонлар иштирок этдилар.

ЎМИ Матбуот хизмати

Бу савол кўпроқ ёшлардан келади. “Нега Аллоҳга У Зот буюрганидек мукаммал ибодат қила олмаяпмиз?”, “Нега иймонимиз нури зиёда бўлаётганини ҳис қилмаяпмиз?”, “Нега ибодат лаззатини сезмаяпмиз?” деб сўрашади. Қуйида шу саволларга жавоб беришга уринаман.

Электрон почта орқали ушбу масла тўғрисида кўплаб саволлар келади. Яъни тақвони, иймон ҳаловатини сезмаслик, Аллоҳ азза ва жалладан узоқликни ҳис қилиш ҳақида саволлар келади. Ҳар бир мўмин Роббисига яқин бўлишни орзу қилади. Лекин унда узоқлашаётгандек сезги бўлади.

Ушбу муаммо ҳақида ўйлаб кўрдим. Унинг ечими борасида изландим ва бу ечимни топдим. Иймон ҳаловатини сезмалик, Аллоҳдан узоқликни ҳис этишнинг энг катта, асосий сабаби – Қуръондан узоқлигимиздир.

Қуръон – Аллоҳ таоло ҳақида сўзлайдиган китобдир. Биз Аллоҳни кўзларимиз билан ҳам, ақлларимиз билан ҳам кўра олмаймиз. Чунки, У зотга ўхшаш ҳеч нарса йўқдир. Лекин Аллоҳ таолонинг бизга раҳмати шуки, У Зот Китобини бизнинг орамизга қўйиб қўйди. Агар биз Аллоҳга яқин бўлишни истасак, Унинг Китобига кўпроқ яқинлашишимиз керак.

Хўш, Қуръонга қандай қилиб яқинлашамиз? Жавоб оддий: Қуръонни тушуниш билан яқинлашамиз.

Аллоҳ таоло Қуръони Каримда шундай деб марҳамат қилган:

 أَفَلاَ يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ وَلَوْ كَانَ مِنْ عِندِ غَيْرِ اللّهِ لَوَجَدُواْ فِيهِ اخْتِلاَفاً كَثِيراً

“Қуръонни тадаббур этиб кўрмайдиларми?! Агар у Аллоҳдан бошқанинг ҳузуридан бўлганда, ундан кўп ихтилофлар топар эдилар”. (Қуръонга мурожаат этиб, уни тадаббур қилиб кўрган одам ҳақиқатни англаб етади. У илоҳий китобдир, унинг илоҳийлигини тадаббур қилган одам буни дарҳол англайди. Чунки Қуръонни жиддий ўрганишга киришган одам унда ҳеч қандай зиддият йўқлигини пайқайди.) (Нисо сураси, 82-оят).

Агар биз ўтган барча Пайғамбар алайҳимуссаломларнинг сийратларига назар солсак, ҳаммалари иймон ва ишончлари зиёда бўлиши учун Аллоҳдан ўзларига мўъжиза, аломат кўрсатишини сўраганларининг гувоҳи бўламиз.

Мана, саййидимиз Иброҳим алайҳиссалом Роббиларига қилган нидоларини Аллоҳ таоло шундай келтирган:

وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ رَبِّ أَرِنِي كَيْفَ تُحْيِـي الْمَوْتَى قَالَ أَوَلَمْ تُؤْمِن قَالَ بَلَى وَلَـكِن لِّيَطْمَئِنَّ قَلْبِي

“Эсла, Иброҳим: “Эй Роббим, менга ўликларни қандай тирилтиришингни кўрсат”, деганда, У зот: “Ишонмадингми?” деди. У: “Оре, лекин қалбим хотиржам бўлиши учун”, деди (Бақара сураси, 260-оят).

Демак, Иброҳим алайҳиссалом хотиржамлик ва иймоннинг зиёда бўлишини сўраяптилар.

Бошқа бир оятда Аллоҳ таоло Иброҳим алайҳиссаломга осмон ва ер ҳақида ўйлаб кўришни амр этган. Нега? Аллоҳга бўлган иймонлари зиёда бўлиши учун. Аллоҳ таоло Қуръони Каримда шудай деган:

وَكَذَلِكَ نُرِي إِبْرَاهِيمَ مَلَكُوتَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَلِيَكُونَ مِنَ الْمُوقِنِينَ

“Худди шундай қилиб, Иброҳимга аниқ ишонувчилардан бўлиши учун осмонлару ернинг мулкларини кўрсатамиз” (Яъни, Иброҳимга худди отаси ва унинг қавми очиқ-ойдин адашувда эканлигини соф қалби ва онги ила кўрсатганимиздек, унга ушбу соф қалб ва онг ила осмонлару ердаги мулкларни, улардаги сиру асрорларни ҳам кўрсатамиз.) (Анъом сураси, 75-оят).

Азизларим! Аллоҳнинг яратган нарсалари ҳақида тафаккур қилишга эҳтиёжингиз борлигини ҳис қилганмисизлар?

Аллоҳнинг Китобини ёдлаш, ўрганиш, оятларининг маъносини тушуниш кераклигини ҳис қилганмисизлар?

Қуръонни ҳаётингиздаги энг муҳим нарса деб эътиқод қиласизларми?

Ўйлашимча, жавобинглар “Йўқ” деган сўз шекилли. Чунки, агар жавобинглар “Ҳа” деган сўз бўлганида, ҳеч қандай муаммо қолмаган бўларди.

Ҳаётдаги турли вазиятлар, ҳолатлар, жамиятнинг ғамлари, сиёсий, иқтисодий, ижтимой муаммолар сизларнинг фикрларингизни, мияларингизни банд этиб қўйган. Мияларингизда Қуръонни ўрганиш ҳақида фикрлашга бўш жой йўқ.

Дўстларим! Барча нарсадан олдин Қуръонга бўлган қарашларингизни ўзгартиришингиз шарт! Ҳар бир лаҳзангизда Қуръон билан яшашингиз шарт! Мен ўзим шу ишни машқ қилдим. Биласизларми, таъриф қилиб бўлмас даражада саодатни ҳис қилдим. Тушида Қуръон ва унга боғлиқ мусалаларни кўрган бир инсонни тасаввур қилиб кўринглар. У уйғонганидан кейин ҳам Аллоҳнинг Каломи ҳақида ўйлайди. Қаерга бориб ўтирса ҳам атрофидаги нарсалар унга Аллоҳни эслатади. Шундай инсон бирор мусибат, машаққат, сиқилишга дучор бўлиши мумкинми?!

Аллоҳ таоло Қуръони Каримда шундай дейди:

  وَالَّذِينَ جَاهَدُوا فِينَا لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنَا وَإِنَّ اللَّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنِينَ

“Бизнинг (йўлимизда) жиҳод қилганларни Ўз йўлларимизга ҳидоят этурмиз. Албатта, Аллоҳ чиройли амал қилгувчилар биландир” (Анкабут сураси, 69-оят).

Эй қадрдоним! Билингки, Қуръонни тинглашнинг ўзи Аллоҳнинг йўлида жидду жаҳд қилишдир. Аллоҳнинг яратган нарсалари устида тафаккур қилиш ҳам Аллоҳнинг йўлида жидду жаҳд қилишдир. Қуръонни тадаббур қилиш ҳам Унинг йўлида жидду жаҳд қилишдир. Эсингиздан чиқмасинки, энг катта жидду жаҳд – Қуръонни ўрганишга, тушунишга бўлган ҳаракатдир.

Қуръонни қандай ўрганамиз? Бир оятини оласиз. Унинг тафсирини ўрганасиз, ўша оятдаги эъжоз (ақлни ожиз қолдирувчи жиҳат)ни ўрганасиз ва бошқа мўминларга ҳам ўша маълумотларни ўргатасиз. Бу нарса – Аллоҳ таоло Ўзининг охирги Пайғамбари соллаллоҳу алайҳи васалламга даъватнинг илк кунларида амр қилган нарсадир. У Зот Қуръонда шундай деган:

فَلَا تُطِعِ الْكَافِرِينَ وَجَاهِدْهُم بِهِ جِهَاداً كَبِيراً

“Кофирларга итоат этма! Уларга қарши у (Қуръон) билан катта жиҳод қил!” (Фурқон сураси, 52-оят).

Ибн Аббос розияллоҳу анҳу бу оятдаги “у билан” деган сўзни “Қуръон билан” деб тафсир қилган эканлар.

Қуръон билан жиҳод қилиш дегани – Қуръоннинг мўъжизаларини, ажойиботларини ўрганиш, улар ҳақида тафаккур, тадаббур қилиш деганидир. Биз илм асрида яшаяпмиз. Шунинг учун ҳар бир оятни илмий тафсири билан ўрганишга ҳаракат қилинг!

Психология илми айтяптики, кўпчилик инсонлар бошидан кечирадиган руҳий изтиробларнинг аксари “норозилик”дан келиб чиқар экан. Ҳаётдан норозилик, воқеликдан норозилик, жамиятдан норозилик, хотиндан норозилик, эрдан норозилик, ризқдан норозилик, соғлигидан норозилик ва ҳоказо. Соҳа мутахассислари “Ўзидан, ҳаётидан, воқеликдан рози бўлиб яшовчилар ҳаётда энг кўп муваффақиятга эришадилар” дейишяпти.

Азизим! Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам бизга қандай қилиб ҳар куни рози бўлиш мумкинлигини ўргатганлар.

Абу Саъид Худрий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам шундай деганлар: “Ким “Розийту биллаҳи Роббан ва бил ислами дийнан ва бимуҳаммадин росулан” (Аллоҳни Робб деб, Исломни Дин деб, Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламни Расул деб рози бўлдим) деса, жаннатга киради”. Ибн Абу Шайба, Абд ибн Ҳумайд, Абу Довуд, Насоий, Ибн Ҳиббон, Ҳоким ривоят қилишган.

Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ходимлари Савбон розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Албатта, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам “Қайси бир мусулмон банда тонг оттирганда ва кеч киргизганда уч марта “Розийту биллаҳи Роббан ва билислами дийнан ва бимуҳаммадин соллаллоҳу алайҳи васаллама набийян” (Аллоҳни Робб деб, Исломни Дин деб, Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламни Набий деб рози бўлдим) деб айтса, Қиёмат куни уни рози қилиш Аллоҳнинг зиммасида ҳақ бўлади” дедилар”. Имом Аҳмад, Абу Довуд, Ибн Можа ривоят қилишган.

Агар Аллоҳ таоло мазкур калималарни айтган бандасини қиёматда – ўша банда жудаям қийин вазиятда турган пайтда – рози қиладиган бўлса, у бандасини бу дунёда ҳам рози қилмасмиди?!

Ҳадисда Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг “Тонг оттирганда ва кеч киргизганда” деб алоҳида вақтини таъкидлаяптилар. Нега?

Психологлар “Уйқудан бироз олдин ва уйғонгандан бироз кейин ботиний ақл билан зоҳирий ақл энг мустаҳкам боғланиш ҳолатида бўлар экан” дейишди. Шунинг учун мия ва ботиний ақлнинг қайта дастурлаштириш жараёнида бу икки пайт энг муҳим ўрин тутар экан. Биз “Розийту биллаҳи Роббан ва би-л-Ислами дийнан ва би-л-Қуръани имаман ва би Муҳаммадин набийян ва росулан” деб такрорлаганимизда, миямизга ўзимиздан, Аллоҳнинг бизга тақсимлаган ризқидан рози бўлиш кераклиги тўғрисида мактуб юборган бўламиз.

Аллоҳни Робб деб рози бўлиш – Аллоҳнинг барча ишларидан, қазоси, қадари, ризқидан ва бошқа барча ишларидан рози бўлиш деганидир.

Аллоҳ таоло биз учун ихтиёр қилган дини – Исломдан рози бўлиш дегани Исломнинг барча ҳукмларидан, амрларидан, таъқиқларидан рози бўлиш деганидир. Дунё муаммолари қанчалик кўп ва катта бўлмасин, Аллоҳнинг бизга ато этган Ислом неъматини эсга олганимизда, Ислом дини барчамизни бизга саодат келтирадиган ишларга буюриб, бахтсизликка олиб борадиган ишлардан қайтаришини эслаганимизда муаммолар кўзимизга кичик кўрина бошлайди. Шунинг учун биз бу буюк диннинг таълимотларига оғишмасдан амал қилишимиз керак.  

Аллоҳнинг Китобидан рози бўлиш – Қуръонда келган барча нарсага қаноатланиш, Қуръон ҳаётимиз мазмуни бўлиши, унда биз учун шифо, ҳидоят ва раҳмат бор деганидир.

Аллоҳ таоло Қуръонда шундай деб марҳамат қилган:

  يَا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءتْكُم مَّوْعِظَةٌ مِّن رَّبِّكُمْ وَشِفَاء لِّمَا فِي الصُّدُورِ وَهُدًى وَرَحْمَةٌ لِّلْمُؤْمِنِينَ

“Эй одамлар! Сизга ўз Роббингиздан мавъиза, кўксингиздаги нарсага шифо, мўминларга ҳидоят ва раҳмат келди”. (Эй одамлар! Қуръонни ёлғон деманг! Қуръонни фалончи тўқиган, деманг! Унинг тўғрисида шубҳа қилманг. У қалбингиздаги руҳий, маънавий дардларингизнинг барчасига шифо бўлиб келди. Ким Қуръонга иймон келтириб, мусулмон бўлса, у ўша одамни ҳидоятга бошлайди, Аллоҳнинг раҳматига эриштиради.) (Юнус сураси, 57-оят).

Ҳа, Қуръон Аллоҳнинг раҳматидир! Биз Аллоҳнинг раҳмати билан шод бўлишимиз керак!

Аллоҳ таоло Қуръонда шундай деган:

قُلْ بِفَضْلِ اللّهِ وَبِرَحْمَتِهِ فَبِذَلِكَ فَلْيَفْرَحُواْ هُوَ خَيْرٌ مِّمَّا يَجْمَعُونَ

“Сен: “Аллоҳнинг фазли ила ва Унинг раҳмати ила. Бас, ана шу билан хурсанд бўлсинлар. У улар жамлайдиган нарсалардан яхшидир”, деб айт”. (Бир умматга икки дунё бахтига эриштирувчи илоҳий китоб берилиши ўша миллатга Аллоҳнинг фазли ва марҳаматидир. Бу миллат ушбу оятга амал қилиб, қанча хурсанд бўлса, арзийди. Аллоҳ таолонинг фазли ва марҳамати бўлмиш Қуръони Каримга иймон келтириб, уни ўзига дастур қилиб олган зотлар ўша энг улуғ фазл ва раҳматга эришган кишилар сифатида қанчалик хурсанд бўлсалар, шунчалик оз. Қуръонга эришиш дунёдаги бошқа ҳамма нарсаларни жамлаб, ўшаларга эга бўлишдан кўра яхшироқдир.) (Юнус сураси, 58-оят).

Набий соллаллоҳу алайҳи васалламдан рози бўлиш – у кишини Набий, Расул, Раҳмат, биз учун Шифо деб рози бўлиш, у зот алайҳиссалом буюрган барча ишни бажариб, у зот алайҳиссалом қайтарган барча ишдан тийилишдир.

Қадрдонлар! Агар сиз ҳаётингизнинг ҳар бир лаҳзасида бахтни ҳис қилишни истасангиз, Аллоҳ таолога ихлос билан юзланинг!

Ҳар бир ишингизда Унга таваккул қилинг!

Барча ишларингизни Унга топширинг!

Барча муаммоларингизнинг ечимини Ўзидан сўранг! У Зот барча нарсага қодирдир.

Аллоҳ таоло сизга ўз нафсларингиздан ҳам яқинроқлигини ҳис этинглар!

Аллоҳнинг динига, Қуръонга бўлган қарашингизни ўзгартиринглар!

Буюк Холиқ бўлган Аллоҳнинг қадрига етинглар!

Аллоҳ таоло сизлар қилаётган ҳар бир ишларингизни кўриб, кузатиб турганини, ҳар бир шитирлаш, хаёлдан ўтган нарса, гапирилган ёки гапириладиган сўзни, миянгизда айланаётган барча фикрларни билиб турганига чин қалбдан ишонинглар!

Мана шу айтилганлар, менинг назаримда, ўзимиздан, Аллоҳдан рози бўлиш сари, ҳақиқий бахт сари олиб борадиган йўлдир.

Юқорида айтилганларга амал қилсак, ҳар бир ибодатимиз саодат манбаига айланиб боради. Аниқроғи, ўша саодатни биз ҳис қиладиган бўламиз. Ана шунда ҳар бир ўқийдиган оят иймон ҳаловатини ҳис этишимизга сабаб бўлади.

Ё Аллоҳ, Қуръонни қалбларимиз баҳори, маҳзунликларимизнинг ҳайдовчиси, дилларимиз нури, ғамларимиз ва муаммоларимизнинг кетказувчиси қилгин, омин!

Мақола муаллифи: Абдуддоим Каҳел

Таржимон: Нозимжон Иминжонов

Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёев жорий йилнинг 9-10 июнь кунлари Шанхай ҳамкорлик ташкилотига аъзо давлатлар раҳбарларининг саммитида иштирок этиб, нутқ сўзлаган эди.

Мамлакатимиз президенти ўз нутқида Самарқанд шаҳрида туризм йўналишидаги университут очилиши ва унда барча мамлакат фуқаролари таълим олиши мумкинлиги ҳақида айтиб ўтган эди.

"... Жаҳон сайёҳлик ташкилоти билан амалий ҳамкорликни йўлга қўйишни мақсадга мувофиқ ва ғоят долзарб аҳамиятга эга, деб ҳисоблаймиз.

Ўзбекистон биргаликдаги саъй-ҳаракатлар билан тамаддунлар чорраҳаси – Самарқанд шаҳрида «Ипак йўли» туризм университети ташкил этишни таклиф қилади.

Мазкур ўқув муассасасида туризм соҳасининг энг яхши мутахассислари дарс бериши, барча аъзо мамлакатлардан талабалар таҳсил олиши мумкин бўлади", дея таъкидлаган Шавкат Мирзиёев.

ЎМИ Матбуот хизмати

Вашингтон ахлоқ тузатиш департаменти федерал суди ҳибсхоналарда сақланаётган махбусларга РАмазон ойида рўза тутсалар, саҳарлик учун таом тарқатилиши бўйича қарор қабул қилди. Бу ҳақда "arabnews.com" нашри хабар берди.

Америка-Ислом алоқалари кенгаши айрим ҳибсхоналарда сақланаётган маҳбуслар Рамазон бошланганидан буён 9-10 килограмм вазн йўқотганлар. Бунга эса саҳарлик ва ифторлик қилиш имкониятининг мавжуд эмаслиги сабаб сифатида келтирилган.

Суд қарорига кўра маҳбусларган рўза давомида 2600 калориядан кам бўлмаган миқдордаги таомлар тарқатилиши белгиланган.

Маълумотларга кўра, АҚШда Рамазон ойи жума куни тугаши айтилган.

ЎМИ Матбуот хизмати