Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот маркази, Ўзбекистон халқаро ислом академияси, Ўзбекистон мусулмонлари идораси ҳамда “Ҳилол-нашр” матбаа-нашриёти ҳамкорлигида чоп этилган Имом Бухорийнинг “Саҳиҳи Бухорий” асари ўзбек тилидаги шарҳи китоби ҳақида Мисрнинг Cairo 24.com электрон нашри, elbalad.news сайти ҳамда Ал-Азҳар университетининг “Ал-Азҳар овози” газетасида чоп этилди.

Мақолаларда буюк аждодларимизнинг ислом илмлари соҳасидаги илмий мероси айни кунгача дунё мусулмонлари ҳаётида муҳим аҳамият касб этиб келаётгани, хусусан Мовароуннаҳр ҳудудидан чиққан буюк муҳаддис алломаларнинг ҳадис илми борасидаги бой илмий-маънавий тажрибаси ислом цивилизацияси ривожига муносиб ҳисса қўшгани эътироф этилган.  

Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот маркази ахборот хизматининг маълум қилишича, Cairo 24.com электрон нашрида “Илк маротаба... Саҳиҳи Бухорийнинг ўзбек тилига таржимаси” номи остида чоп этилган мақола “Ислом тарихи буюк аллома ва мутафаккирларга бой. Ислом кутубхонасини турли илмлар билан бойитган олимларнинг аксариятини Осиё қитъасининг дарёдан нариги томонидаги мамлакатларидан топамиз. Бугунги кунда Ўзбекистон давлати ўз мамлакатида жаҳон цивилизацияси ва илмий тараққиёти ҳамда ислом илмлари ривожига ҳисса қўшган муҳаддислар, таржимонлар, илоҳиётшунос ва ҳуқуқшунослар ҳаёти ва қолдирган меросини илмий тадқиқ этиш йўли билан ўрганишга киришган”, деган сўзлар билан бошланган.  

Мақолада “Саҳиҳи Бухорий” асарига ўзбек тилида берилган шарҳнинг хусусиятли жиҳатларига кенг ўрин берилган. elbalad.news сайтидаги “Қуръондан кейинги энг муқаддас китоб: “Саҳиҳ ал-Бухорий”нинг ўзбек тилига илк бор таржимаси” номли мақолада ушбу кўп жилдли шарҳ дунё уламолари билан ҳамнафас бўлиш, ўзбек халқининг “Саҳиҳ ал-Бухорий” тадқиқига ҳиссаси борлигини исботлаш мақсадида яратилгани таъкидланган. “Ал-Азҳар овози” газетаси эълон қилган “Янги нашр. “Саҳиҳ ал-Бухорий”нинг ўзбек тилида батафсил изоҳи” номли мақолада ўзбек тилида тақдим қилинган мазкур нашр ҳадис илми борасидаги билимларни янада мустаҳкамлаш ҳамда Имом Бухорийнинг бой маънавий меросини тўлароқ англашга асос бўлиб хизмат қилишига урғу берилган.  

Мақолаларнинг барчасида Ўзбекистон халқаро ислом академияси ректори Музаффар Комилов, Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот маркази директори Шовосил Зиёдов ҳамда Марказ директори ўринбосари Отабек Муҳаммадиевнинг янги нашр юзасидан билдирган фикрларидан иқтибослар келтирилган. elbalad.news сайти ҳамда Cairo 24.com электрон нашри таъбири билан айтганда “Китоб нафақат Ўзбекистон, балки бутун дунё халқлари учун қимматли маънавий мерос сифатида баҳоланишига ишонамиз”.  

Ғ.ҲАСАНОВ, ЎзА

CАВОЛ: Қайнонам “Дастурхонда дуо қилаётганда нон қолиб кетмасин. Акс ҳолда, у нонни емаслик керак. Қолган нон шайтоннинг ризқи бўлади. Уни итга бериш керак”, деб айтди. Шу гап ростми? 

ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам овқат еяётган вақтда ерга тушиб кетган ушоқ ёки овқат бўлакларини териб олиб, тозалаб ейишга буюрганлар. Бу ҳақда Жобир розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Бирортангизнинг луқмаси (ерга) тушиб кетса, уни олиб, (ёпишган) зарарли нарсаларни кетказиб, есин. Уни шайтон учун тарк қилмасин. Бармоқларини яламагунча қўлини сочиққа артмасин. Чунки у барака таомнинг қаерида эканини билмайди”, дедилар (Имом Муслим ривояти).

Ушбу ҳадисдан Аллоҳ таоло берган ризқнинг қадрига етмаслик шайтоний амал экани, тўкилган таомни ердан олиб, тозалаб ейиш ризқнинг қадрига етиш, инсонлардан қолган таомлар шайтон ва жинлар учун таом қилиб берилгани маълум бўлади. Бу дуо қилинганидан кейин дастурхонда қолган нонларни емаслик керак, бу шайтонни насибаси бўлади дегани эмас, аксинча уларни авайлаб олиб қўйиш, ушоқларини эса териб ейиш лозимлигини ифода қилади.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси

Фатво маркази

Қишнинг совуғида, ёзнинг қисқа тунларида ҳаммадан илгари бир инсон масжидга эрта келади. Бутун атрофга Буюк Аллоҳнинг исмини айтиб нидо қилади. Аллоҳнинг раҳматидан умидворларни, нажот истаганларни, ибодатга ошиққанларни, беш кунлик дунёси учун беш вақт ибодатини алмаштирмаганларни улуғ иш – намозга чақиради.

Унинг овози ила тун чиқиб, тонг отганини, ибодат вақти кирганини англаймиз. Унга қўшилиб Роббимизни зикр қиламиз, Расулимизни тасдиқ этамиз, шаҳодат келтирамиз, салавот айтамиз!

Бу шарафли ва омонатли ишни қилаётганлар, Аллоҳнинг зикрини бутун борлиқ узра янгратаётганлар – муаззинлардир. Улар учун Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам қуйидаги хушхабарни берганлар: Ибн Аббос розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам айтдилар: “Ким етти йил Аллоҳ розилиги учун, савобидан умид қилиб азон айтса, дўзахдан халос бўлиш ёзиб қўйилади” (Имом Термизий ривояти).

Муновий айтадилар: “Бунча муддат давомида дунёвий мақсадлар аралашмаган ҳолда шаҳодат ва дуони нутқ қилавериш кишини тавҳидга қориштириб юборади. Тавҳидга айланган кишига олов тегина олмайди”.

Табароний: “Савоб умидида азон айтган муаззиннинг жасадини қуртлар емайди”, деганлар.

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу ривоят қиладилар. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтдилар: “Имом сақловчи (риоя қилувчи), муаззин эса омонатдордир. Аллоҳим, имомларни тўғри йўлга ҳидоят эт ва муаззинларни мағфират қилгин!” (Имом Термизий ривояти).

Имом қавмнинг намози учун жавобгар бўлса, муаззин намоз вақтлари учун масъулдир. Имом ҳам, муаззин ҳам шариат талабида ўз вазифасини сидқидилдан бажарса Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ушбу дуолари уларнинг ҳақларида то Қиёмат боқийдир, иншааллоҳ.

Нилуфар САИДАКБАРОВА,

Тошкент Ислом институти ўқитувчиси.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати