Ўзбек мумтоз адабиётида ҳазрат Алишер Навоийдан кейин улкан давлат арбоби ҳамда лирик шоир, қомусий аллома сифатида Заҳириддин Муҳаммад Бобур сиймоси туради.

Ундан бизга ўз даврининг ижтимоий-сиёсий, жуғрофий-маданий, маиший турмуш тарзидан воқиф қилувчи “Бобурнома”, “Мубаййин” ва бошқа бир қанча етук ғазал ва рубоийлар мерос бўлиб қолди.  

Маълумки, Бобур Мирзо 12 ёшида отаси Умаршайх Мирзо вафотидан кейин подшоҳ бўлади: “Тангри таолонинг инояти билан ва ҳазрати он сарвари коинотнинг шарофати билан ва чоҳорёри босафоларнинг ҳиммати билан сешанба куни рамазон ойининг бошида тарих саккиз юз тўқсон тўққузда Фарғона вилоятида ўн икки ёшта подшоҳ бўлдум” (“Бобурнома”дан).  

Унинг кўп умри жангу жадалларда ўтган. Тақдир тақозоси Бобурни она Ватанидан кетишга мажбур қилади. Бор-йўғи 300 навкари билан тоғ-тошларда саргардон юриб, Афғонистонга бориб, ҳокимиятни қўлига олади.  

Бобур Афғонистонда ўз ҳукмронлигини мустаҳкамлаб олгач, Ҳиндистонга юриш қилади ва марказлашган қудратли давлатни барпо этади.  

Бобур ўзга юртларни босиб, талон-торож қилмади. Аксинча, ободончилик ишларига катта эътибор берди. Гўзал ва мафтункор боғ-роғлар яратди. Бобур қаерда бўлмасин, она Ватанини соғиниб яшади ва унга талпинди:  

Не ерда бўлсанг, эй гул, андадур чун жони Бобурнинг,  

Ғарибингга тараҳҳум айлагилким, анда жонидур.  

Собиқ иттифоқ даврида Бобур шахсига нисбатан босқинчи сифатида қаралди. Ҳеч эсимдан чиқмайди. 1985 йил февралда ўрта мактабда Алишер Навоий таваллудини нишонладик. Худди шу аснода Бобур туғилган кунига тайёргарлик кўра бошладик. Кутилмаганда тадбирни қолдиришди. Ғалати давр эди. Шукур, у замонлар ҳам ўтди-кетди.  

Президентимиз Шавкат Мирзиёев “Бобур Мирзо халқимизнинг буюк фарзанди. Адабиёт, илм, маърифат нуқтаи назаридан у ҳамон яшаяпти. Ўзлигимизни англаб, буюк тарихимизни ёшларга тушунтирсак, илм-маърифатни ривожлантирсак, ҳеч қачон кам бўлмаймиз!” деб Заҳириддин Муҳаммад Бобурга юксак баҳо берган.    

Дарҳақиқат, Бобур Мирзони улкан давлат арбоби сифатидагина эмас, қомусий аллома, мумтоз шоир, жасур саркарда, адолатли ва саховатпеша давлат арбоби, илм-фан, маданият ва санъат ҳомийси   сифатида ҳам чексиз қадрлаймиз.  

Бобурнинг тарих олдидаги буюк хизматлари шундан иборатки, темурийларнинг сўнгги ҳукмдори бўлиб, бу сулолани сақлаб қолди.  

Айни пайтда, Ҳиндистондек улкан мамлакатни бирлаштириб, бобурийлар сулоласига асос солди. 300 йилдан ортиқ ҳукмронлиги даврида бобурийлардан Афғонистон, Покистон ва Ҳиндистонда боғ-роғлар, масжид, мадрасалар, бетакрор қасрлар, улуғ обидалар, шунингдек, ниҳоятда бой ижодий-маънавий мерос қолди. Дунёнинг етти мўъжизаларидан бири – Тожмаҳал мақбараси Ҳиндистондаги энг катта тарихий ёдгорлик ҳисобланади.  

Бобурдан бизга кўп яхшиликлар қолди. “Яхшилиғ” радифли ғазали Бобур ҳаётининг ёрқин тимсоли ва юксак намунаси сифатида ҳали кўп авлодларимизга сабоқ бўлади.  

Ким кўрибдур, эй кўнгил, аҳли жаҳондин яхшилиғ,  

Кимки ондин яхши йўқ, кўз тутма ондин яхшилиғ.  

Гар замонни нафй қилсам айб қилма, эй рафиқ,  

Кўрмадим ҳаргиз нетайин, бу замондин яхшилиғ.  

Дилраболардин ямонлиғ келди маҳзун кўнглума,  

Келмади жонимға ҳеч ороми жондин яхшилиғ.  

Эй кўнгул, чун яхшидин кўрдунг, ямонлиғ асру кўп,  

Эмди кўз тутмоқ не, яъни ҳар ямондин яхшилиғ.  

Бори элга яхшилиғ қилғилки, мундин яхши йўқ,  

Ким дегайлар даҳр аро қолди фалондин яхшилиғ.  

Яхшилиғ аҳли жаҳондин истама Бобур киби,  

Ким кўрибдур, эй кўнгил, аҳли жаҳондин яхшилиғ.  

Неъматулло МУҲАМЕДОВ,

Ўзбекистон халқаро ислом академияси

“Ислом тарихи ва манбашунослиги IRCICA”

кафедраси мудири, тарих фанлари доктори

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Наманган вилояти вакиллиги Матбуот хизмати

2024 йил 9 февраль куни Бирлашган Араб Амирликларининг Абу Даби шаҳрида бўлиб ўтаётган Мусулмон донишмандлар кенгаши йиғилишида Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Шайх Нуриддин Холиқназар ҳазратлари ушбу Кенгашга қабул қилинганлари эълон қилинди.

Мусулмон донишмандлари кенгаши раиси, Миср Араб Республикаси Бош имоми, ал-Азҳар мажмуаси раҳбари Шайх Аҳмад Тоййиб жаноблари Шайх Нуриддин Холиқназар ҳазратларини ушбу нуфузли кенгаш аъзолигига қабул қилиш ҳақидаги қарорни ўқиб эшиттирди. Аҳмад Тоййиб жаноблари ўз сўзида Марказий Осиё минтақасида ҳозирги кунда фаолият олиб бораётган кўплаб уламолар орасидан фақатгина Ўзбекистон муфтийси аъзо қилинганига алоҳида урғу қаратди.

Йиғилишда иштирок этаётган дунёнинг етакчи ва таниқли уламолари Шайх Нуриддин Холиқназар ҳазратларини Мусулмон донишмандлар кенгашига қабул қилинганлари тарихий воқеа бўлганини таъкидлаб, юртимиздаги диний-маърифий соҳадаги ислоҳотларни юксак эътироф этдилар.

Аллоҳга шукрки, Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг ислом олами билан алоқалари ривожланиб, кўп томонлама муносабатлар йўлга қўйилди. Айниқса, халқаро ташкилотлар билан ҳамкорлик ўрнатилди, турли давлатлар диний идоралари билан меморандумлар имзоланди, хориждаги илмий конференциялар, Қуръон мусобақалари ва кўргазмаларда вакилларимиз муносиб иштирок этди. Ўз навбатида, таклиф ва ташаббусларимиз мусулмон дунёси томонидан қўллаб-қувватланиб, нуфузли тадбирлар ҳамда анжуманларга мамлакатимиз мезмонлик қилди.

Шайх Нуриддин Холиқназар ҳазратларининг Мусулмон донишмандлар кенгашига қабул қилинганлари юртимизда давлатимиз Раҳбари раҳнамоликларида амалга оширилаётган кенг кўламли диний-маърифий соҳадаги ислоҳотларнинг юксак эътирофи бўлди.

Муфтий ҳазратлари ўз навбатида Кенгаш раиси Аҳмад Тоййиб жаноблари, Бош котиб Муҳаммад Абдуссалом ва аъзо уламоларга билдирилган ишонч учун самимий ташаккур айтдилар. Шунингдек, муштарак мақсадлар бўлмиш Ислом дини, мусулмон умматига хизмат қилиш, башарият муаммоларини биргаликда ҳал этиш, халқлар манфаатларини таъминлаш, тинчлик йўлидаги мулоқотларни кенгайтириш ва аждодлар меросини тадқиқ этиш борасида бор билим-тажриба ҳамда имкониятларни сафарбар этишларини маълум қилдилар. Шунингдек, нуфузли Кенгашга аъзолик шараф бўлиш билан бирга катта масъулият эканини сўзладилар.

Таъкидлаш жоизки, Шайх Нуриддин Холиқназар ҳазратларининг ушбу нуфузли ташкилотга аъзо бўлишлари Аллоҳ таолонинг фазли ҳамда ёрдами билан 35 йилдан зиёд вақт мобайнида Ислом дини маърифатини кенг ёйиш ва мўмин-мусулмонлар эҳтиёжини таъминлашдаги сермаҳсул меҳнатлари самарасидир.

Аллоҳ таолодан Шайх Нуриддин Холиқназар ҳазратларига Мусулмон донишмандлар кенгашидаги фаолиятларида улкан муваффақиятлар тилаймиз.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

MUSLIM.UZ GA ? OBUNA BO'LING (https://t.me/+PSOPDevNs2Va-wt7) ✅ VA ULASHING (https://telegram.me/share/url?url=https://t.me/muslimuzportal)?

▶️ YouTube (https://www.youtube.com/@Muslimuzz/featured)

?Instagram (https://www.instagram.com/muslimuzportali/)

? Facebook (https://www.facebook.com/muslimuzportal)

O‘zbekiston xalqaro islom akademiyasi

Ўтган ҳафтада диний-маърифий соҳада рўй берган муҳим хабарларнинг қисқача тафсилоти

00:58 Муфтий ҳазрат Бирлашган Араб Амирлигидаги нуфузли тадбирда иштирок этмоқдалар
03:13 Рамазон ойи учун умра нархлари эълон қилинди
03:47 Ҳар бир мурожаат ортида инсон тақдири турибди
04:29 Соҳа раҳбарлари ва имом ноиблар учрашуви ўтказилмоқда
05:05 Ҳомиджон домла халқаро семинарда қатнашди
05:25 Диний идора вакиллари “Муҳаммад ал-Беруний” мадрасасида бўлди
06:04 Янги китоблар тақдимот қилинди
06:55 Имконияти чекланган ҳамюртлар учун маърифий суҳбатлар давом этмоқда
07:14 “Таҳоратга оид фатволар” китоби нашр этилди
07:42 Олий маъҳад битирувчиси Ўзбекистоннинг Кувайтдаги элчиси бўлди
08:19 Отинойилар билим ва малакаси синовдан ўтказилмоқда

✅ Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати