Намоз арабчада «Салот» дейилиб, луғатда «яхшиликка дуо» маъносини англатади.

Истилоҳда эса такбир ила бошланиб, салом бериш ила тугайдиган, махсус шартлари бор гаплар ва ишлар намоздир. Намоз Исро кечасида, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳижратларидан олдинроқ фарз бўлган. Намоз калимаи шаҳодатдан кейинги энг улуғ фарздир. У, банда Аллоҳнинг сон-саноқсиз неъматларига шукр келтириши учун шариатга киритилган бўлиб, унинг дийний, тарбиявий, шахсий, сиҳҳий, ижтимоий ва бошқа қатор фойдалари жуда кўпдир. Намоз мўъминнинг меърожидир. Намоз орқали банда Аллоҳ билан ёлғиз қолиб, У зотга муножот қилади, барча дардларини тўкиб солиб, руҳий, маънавий лаззат олади. Намоз ўқиш билан банда ўзининг барча ишларини Аллоҳ таолога топширади. Банда ўз намози ила ўзига омонлик, хотиржамлик ва нажот тилайди. Намоз шу қадар буюк ибодатки, уни адо этаётган бандадан ўзига хос эътиборни, сергакликни талаб қилади. Намозда унга оид бўлмаган бирор иш ва сўз қатнашмаслиги лозим, акс ҳолда намоз бузилишига олиб келади. Барча мусулмонлар бир кунда беш маҳал фарз намозини ва ундан ташқари бир қанча нафл намозларини ҳам адо этадилар. Намоз ҳаётимизнинг ажралмас қисмидир. Намознинг банда дунёси ва охирати учун тақдим қиладиган фойдаларининг чеки йўқ. Шундай экан ҳар бир мусулмон ушбу буюк ибодатимизнинг қандай адо этилишини мукаммал тарзда ўрганиб олиши зарур. Қуйида эса намоз ибодатининг бузилишига сабаб бўладиган амалларни келтирамиз:

• Намозда қасдданми, унутибми, билмасданми, хато тариқасидами ёки мажбуранми гапирилса, у ботил бўлади. Бу нарса икки ҳарфни ёки фаҳмласа бўладиган бир ҳарфни нутқ қилиш билан бўлади. Намоз бузилиши учун гапирган одам ўз овозини эшитадиган даражада гапирган бўлиши керак, агар ўзи эшитмайдиган даражада бўлса бу гапириш бўлмайди. Агар намозхон намозида ухлаб қолиб гапириб юборса намози бузилади, чунки намозда ухлаган одам уйғоқ одам ҳукмида бўлади. Агар намозхоннинг қўлида бўлмаган ишлар содир бўлса намоз бузилмайди. Булар йўтал тутиб қолиши, акса уриш, кекириш каби ишлар бўлиб, булардан сақланишнинг иложи бўлмагани учун шаръий узр саналади. Лекин шундай бўлсада одатда баъзи инсонлар акса урганда чиқарадиган ортиқча товушларни найдо қилиш эса намозни бузади.[1] Бу ҳукмнинг далили: Зайд ибн Арқам розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Намозда гаплашар эдик. Бир одам намозда ёнида турган шеригига гапираверар эди. Токи, «Аллоҳ учун тоат ила жим туринглар» ояти тушганда сукут сақлашга амр қилиндик, гапдан наҳйу қилиндик». Бешовлари ривоят қилишган.
• Қасдан берилган салом ва унга алик олиш. Ноқасдан бировга салом бериш намозни бузмайди. Чунки, салом хитобни ўз ичига олган зикрдир. Бас, у қасдан бўлганда одамларга хитоблиги эътиборга олинади ва намоз бузилади. Ноқасдан бўлган ҳолатда эса, зикрлиги эътиборга олинади ва намоз бузилмайди. Саломнинг зикрлиги ташаҳҳудда ўқилишидир. Аммо алик олганда қасдан бўлса ҳам, ноқасдан бўлса ҳам, намоз бузилади. Чунки, аликнинг лафзи намознинг зикрида йўқ.
• Инграш ва унга ўхшаш овозли нарсалар. Оҳ уриш ва уф тортишга ўхшаш нарсалар ҳам икки ҳарфдан иборат бўлса, намозни бузади. Бу нарсалар беморлик, дунё иши учун бўлса, намоз бузилади. Аммо охират учун бўлса, бузилмайди.[2]
• Намозда балоғатга етган одамнинг қаҳқаҳа отиб кулиши намозни ҳам таҳоратни ҳам бузади. Унинг чегараси эса кулганида ўзининг ёнидаги одамнинг эшитишидир. Намозхон ўзи эшитадиган даражада кулса, намози бузилади, тоҳарати кетмайди. Агар ёнидагилар ҳам эшитадиган даражада кулса, намоз ҳам, тоҳарат ҳам бузилади. Овоз чиқармай табассум қилса, намоз ҳам, тоҳарат ҳам бузилмайди.
• Охират ишидан бошқа сабаб ила овоз билан йиғлаш. Агар охират учун намоз ичида овоз чиқариб йиғланса, намоз бузилмайди. Чунки бундай йиғи раҳмат ва мағфират сўраб дуо қилиш ўрнига ўтади. Мусийбат ёки оғриқ туфайли овоз чиқариб йиғласа, намози бузилади. Чунки бу ишлар шикоят қилиш ҳисобига киради. Лекин оғриқ шу қадар кучли бўлса ва намозхон ўзини йиғидан тутиб тура олмай овозсиз йиғласа бу узр ҳисобланади.
• Узрсиз томоқ қириш. Мажбур бўлиб ёки овозини яхшилаб олиш учун томоқ қирган кишининг намози бузилмайди. Аммо узрсиз икки ҳарф миқдорида овоз чиқариб томоқ қириш намозни бузади.
• Акса урганга соғлик тилаш. Каломга зикр билан бўлса ҳам жавоб бериш.

Мисол учун, намозхон ўзига хурсандчилик ҳақида хабар етганда «алҳамдулиллааҳ»  ёки  “субҳаналлоҳ” деса, намози бузилади. Намозхоннинг оғзидан чиқаётган сўзлар намоздаги сўзларга ўхшаш сўзлар бўлса ҳам барибир бу жавоб учун айтилганлиги сабабли намозни бузади. Ёмон хабар келганда “Лаа ҳавла ва лаа қуввата иллаа биллаҳ” дейиш ҳам намозни бузади.[3]

• Узрсиз томоқ қириш. Мажбур бўлиб ёки овозини яхшилаб олиш учун томоқ қирган кишининг намози бузилмайди.

Имомидан бошқага луқма бериш. Имомдан бошқага луқма бериш таълим қаторига киради. Шунингдек, агар имом бошқа оятга ўтиб кетган бўлса, олдинги адашган оятини луқма берса, луқма берувчининг намози бузилади. Агар имом унинг ноўрин луқмасини олса, унинг ҳам намози бузилади.

• Мусҳафга қараб қироат қилиш. Имом Абу Ҳанифа раҳматуллоҳи алайҳининг наздларида, Мусҳафга қараб қироат қилган намозхоннинг намози бузилади. Чунки, бу иш кўп амалга қўшилади. Абу Юсуф ва Муҳаммад раҳматуллоҳи алайҳимонинг наздида, Мусҳафга қараб қироат қилган намозхоннинг намози бузилмайди. Чунки, намоз ҳам, қироат ҳам ибодатдир. Аммо бу иш аҳли китобнинг иши бўлгани учун, макруҳ бўлади. Мактубга назар солиб ундаги маънони англаса, намози бузилмайди
• Нажосатга сажда қилиш. Чунки, сажда намознинг бир бўлагидир. Бир бўлаги бузилган намознинг ўзи ҳам бузилади. Шунингдек, нажас икки тизза ёки кафт қўйиладиган жойда бўлса ҳам, намоз бузилади.
• Одамлардан сўраладиган нарса сўраб дуо қилиш. Намозхон қаъдаи охирда ташаҳҳуд миқдорича ўтирмасдан олдин «Аллоҳим! Менга минг динор бергин! Аллоҳим! Менга фалончини хизматчи қилиб бергин!» каби дуоларни қилса намози бузилади. Ташаҳҳуддан кейин мазкурларга ўхшаш дуо қилган одам ўша нарса ила намоздан чиқади ва намози бузилмайди.
• Емоқ ва ичмоқ. Чунки, бу икки иш кўп амалга киради. Бунда қасдан еб-ичдими ёки унутибми – фарқи йўқ. Тиши орасига кириб қолган таомни еса, намози бузилмайди.
• Кўп амал қилиш. Икки қўлга муҳтож бўладиган ёки намозхон кўп ҳисоблайдиган ёхуд назар солувчи «Буни қилаётган одам намоз ўқимайди» деб гумон қиладиган иш кўп амалдир. Агар кўрган одам ўни намоз ўқияпти деб ўйлаши ҳам ўйламаслиги ҳам мумкин бўладиган ҳолатларда бир амални уч марта кетма кет бажарсагина намози бузилади. Намоздаги кам амаллар авф этилади, чунки улардан сақланиш жуда қийин. Агар аёл киши намозида боласини кўтариб олса ва уни эмизса, намози бузилади. Аммо уни эмизмаса ва кам амал билан уни кўтариб олса намози дуруст бўлади. Расулуллоҳ сав ҳам набиралари Умомани намозда кўтариб олардилар ва сажда қилаётганларида қўйиб қўярдилар, қиёмда яна кўтариб олар эдилар. Намозхонни бир одам итариб юборса ва у шу сабабдан уч қадам юриб кетса намози бузилади. Намознинг амалларидан бўлмаган ва намозни тузатиш учун бўлмаган кўп амал намозни бузади. Одатда икки қўл билан қилинадиган салла ўраш, кўйлак кийиш, иштон кийиш, камон отиш каби амални бир қўл билан қилинса ҳам, намоз бузилади. Агар намозхонга биров кўришиш учун қўлини чўзса, ва у ҳам қўл берса намози бузилади. Агар намозхон унга салом берган одамга бош силкиб алик олса намози бузилмайди. Намозда турган ҳолида ёнида салласини бошига бир қўли билан кийса намози бузилмайди. Намозхон намозда туриб бировни қўли билар ёки қамчи билан урса намози бузилади, чунки бу жазолаш ёки тарбия қилиш амалиёти ҳисобланади. Намозхон олдидан ўтиб кетаётган ҳайвонни бир уриб ҳайдаса намоз бузилмайди. Лекин бу ишни уч марта қилса бузилади.[4] Агар ердан тошни олиб кейин уни қушга отса намози бузилади, чунки бу кўп амалдир, лекин тош унинг ўти билан бирга бўлса ердан олмаса, ва уни қушга отса намози бузилмайди. Аммо тошни ёки кесакни инсонга отса ҳар қандай ҳолда бузилади, чунки бу урушиш маъносини билдиради. Агар намозхон кийими ёки елпиғич билан ўзини бир ёки икки марта елписа, намоз бузилмайди. Агар уч марта елписа намоз бузилади.
• Қалбидан ўтказган нарсаси учун намоз бузилмайди. Лекин бунда аъзоларнинг иштирок этмаслиги шарт. Агар хаёлан шеър ёки хутба тўқиса, лекин тилига чиқармаса, намози бузилмаса ҳам гуноҳкор бўлади. Аллоҳ таолога нисбатан одобсизлик қилган бўлади.
• Қибладан юз ўгириш. Бу, узрсиз равишда кўксининг қибладан бурилиши ила содир бўлади. Аммо тоҳарат қилиб келиш учун бурилса, зарари йўқ. Ёки кимдир уни итариб юборганда бурилиб кетса ва уч тасбеҳ миқдори вақтда тўғирланиб олса намози дуруст бўлаверади.
• Авратни қасдан очиш. Агар шамол ва шунга ўхшаш нарсалар сабабли аврат очилса, уч тасбиҳ айтгунча вақтда ёпиб олса, зарари йўқ. Ундан кўп вақтда аврати очиқ ҳолда қолса, намози бузилади.
• Катта ёки кичик бетоҳаратлик ориз бўлиб қолса, намоз бузилади.
• Баданда, кийимда ва маконда афв қилиб бўлмайдиган даражада кўп нажосат пайдо бўлса, намоз ботил бўлади.
• Таяммум ила намоз ўқиётган одам охирги қаъдага ўтиришидан олдин сувни кўриб, уни ишлатишга қодир бўлмоғи. Икки махсига тортилган масҳнинг муддати чиқиши.
• Махсини ечиш. Якка ўзи намоз ўқиётган уммий одамнинг бир оят ўрганиб олиши. Ўша оятни ўқиб намозни адо этиши лозим бўлиб қолгани учун.
• Имо билан намоз ўқиётган одамнинг рукуъ ва саждага қодир бўлиб қолиши.
• Яланғоч намоз ўқиётган одамга авратини ёпадиган кийим топилиб қолиши.
• Яранинг устидаги боғич тушиб кетиши.
• Ҳушидан кетиш.
• Жинни бўлиш.
• Назар солиб туриб, жунублик етиши.
• Аёл кишининг намозда эркак киши билан баробар туриб қолиши.
• Муқтадийнинг имомдан олдинга ўтиб кетиши.
• Намозхоннинг қалбан муртад бўлиши намозни бузади.
• Вақтнинг чиқиб кетиши ҳам баъзи намозларни бузади. Бомдод намозида қуёш чиқиб қолиши, икки ҳайит намозларида қуёшнинг заволга келиши, жума намозида аср намозининг вақти кириб қолиши кабилар намозни бузади.

“Хадичаи Кубро” аёл-қизлар ўрта махсус

 ислом таълим муассасаси ўқитувчиси

 Сурайё Ибрагимова

[1] Абдулҳамид Маҳмуд Таҳмоз “Ал Фиқҳул ҳанафиййу фий савбиҳил жадид” “Дарул қалам” Димашқ 2014

[2] Убайдуллоҳ ибн Масъуд. “Ниқоя мухтасарул виқоя” Лито типография И.И.Харитонов. Казан 1911.

[3] Абдулҳамид Маҳмуд Таҳмоз “Ал Фиқҳул ҳанафиййу фий савбиҳил жадид” “Дарул қалам” Димашқ 2014

[4] Абдулҳамид Маҳмуд Таҳмоз “Ал Фиқҳул ҳанафиййу фий савбиҳил жадид” “Дарул қалам” Димашқ 2014

Хоразм вилояти Шовот туманидаги «Қори эшон бобо» жоме масжиди вилоятнинг чекка ҳудудидаги масжидлардан бири ҳисобланади. Чегара ҳудудда жойлашган ушбу ибодатгоҳ 1975 йилдан фаолият юритиб келади. Ўша вақтларда қишлоқ аҳли қабристон ёнида лой сувоқдан кичик хонадон шаклида масжид қуриб, ибодат қилиб келишган, жаноза намозлари адо этилган. 

2018 йилда Оқ кўл қишлоғи аҳолисининг талаб ва истакларига биноан масжид қишлоқ марказига кўчирилиб, янгидан бино қилинмоқда.

Ўтган вақт мобайнида бу жойда Аллоҳнинг байтини обод этишга ихлоси, ҳиммати баланд кишиларнинг меҳнати билан 400 кишилик кенг сиғимга эга мўъжаз хонақоҳ қад кўтарди.

 Ҳозирда бинонинг ички пардоз қисми ва иссиқ пол тизимини ўрнатиш ишлари қолган. Шунингдек, таҳоратхона қурилиши ҳам жорий йилга режалаштирилган.

Аллоҳ таоло Ўзининг байтини обод қилувчиларни қуйидагича таъриф этади: “Албатта, Аллоҳнинг масжидларини фақат Аллоҳга ва охират кунига иймон келтирганлар, намозни тўкис адо этганлар, закотни берганлар ва Аллоҳдан бошқадан қўрқмаганларгина обод қилурлар. Ажаб эмаски, ана ўшалар ҳидоят топгувчилардан бўлсалар” (Тавба сураси, 18-оят). 

 Олис, чекка ҳудудларда ҳам масжидлар ободлиги сари ҳисса қўшаётган, қишин-ёзин меҳнат қилаётган саодатманд кишиларимизга янада куч ғайрат, олиб бораётган ишларига файзу баракотлар тилаб қоламиз.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Масжидлар бўлими

Мазҳаббошимиз Имоми Аъзам раҳимаҳуллоҳнинг “Фиқҳул акбар” китобида бундай ёзилган: “Бирор мусулмонни қилган гуноҳи сабабли кофирга чиқармаймиз, гарчи у кабира гуноҳ бўлса ҳам, башарти уни ҳалол деб эътиқод қилмаган бўлса, ундан имон исмини олиб таш­ламаймиз, уни ҳақиқий мўмин деб атайверамиз, уни фосиқ мўмин деб аташ мумкин, фақат кофир эмас”.

«Куфр» сўзи луғатда «ўраш», «тўсиш» каби маъноларни билдиради. Истилоҳда эса икки хил маънода келади: бири динда, яъни, Аллоҳ ва Унинг расулига итоатсизлик, иккинчиси, инъом этилган неъматни менсимай, инкор этишни англатади. Масалан, Қуръони каримда «куфр» лафзи бир неча ўринларда келган бўлиб, баъзи оятларда «мутлақ куфр» зикр этилиб, Ислом динидан чиқишгача бўлган ҳолатлар назарда тутилса, баъзи ўринларда шунчаки чеклов ёки тўхтамларни ўз ичига олади.

Шу боис олимлар куфрни иккига, яъни катта ва кичик турга бўлганлар. Кичик куфр амалий ҳисобланиб, Китоб ва суннатда «куфр» деб номланган гуноҳларни ўз ичига олади. Бироқ улар диндан чиқарувчи ҳақиқий куфр даражасига етмайди, балки куфрони неъмат, ношукр­ликни назарда тутади. Масалан, Иброҳим сурасининг 34-оятида “куфр” сўзидан “ношукрлик” маъноси ирода қилинган: «…Ҳақиқатан, инсон (ўзига) ўта золим ва (Раббига) жуда ношукрдир».

Кичик куфр ҳадиси шарифда ҳам келган: «Мендан кейин бир-бирингизни бўйнингизга қилич солувчи кофир бўлманглар». Уламолар кичик куфр диндан чиқармайди ва амалларни бекор (ҳабата) қилмайди, лекин амалларни нуқсонли қилади ҳамда у орқали банда азобга дучор бўлади, деганлар.

Катта куфр эса истилоҳда ҳақни беркитиш, яъни имоннинг зиддини билдиради. Жумладан, имон келтириш шарт бўлган нарсалардан бирини инкор этиш катта куфрдир. Катта куфр кишини диндан чиқаради.

Такфир эса асоссиз сабаблар билан мўмин-мусулмон кишини кофирга чиқаришдир. Мусулмонни кофир дейиш жуда хатарли масала бўлиб, оқибати ёмон ишдир. Уламолар ижмоси билан куфр ҳисобланган сўз мутлақ «куфр»дир. Мўмин имон асосларини инкор этиш билангина диндан чиқади. Куфр калимасини айтган кишига «кофир» ҳукмини беришнинг шартлари бор. Диндан чиққан мусулмон кофир саналади ва у «муртад» деб аталади. Муртадлик қуйидагилардан бирортасини қасддан бажариш орқали юзага келади: куфр калимасини билиб туриб, ўзи хоҳлаб талаффуз қилиш; ботил ақидага эътиқод қилиш; сўз ёки амали билан кофир бўлишни ният қилиш; Исломдаги қатъий, мутавотир йўл билан фарз қилинган амаллардан бирини инкор қилиш.

Имом Абу Мансур Мотуридийнинг қарашлари карромийлар, жаҳмийлар, муътазилийлар, қадарийлар ва рофизийларнинг айнан мазкур масала ёки у билан боғлиқ бўлган имон ва амал, гуноҳ ва гуноҳкорнинг ҳолати, мўминлик ва кофирлик билан боғлиқ қарашларига берган раддияларида намоён бўлади. Жумладан, «Китобут тавҳид» асарида Имом Мотуридий «аслида соф диний эътиқоддаги таълимотни билиш осон иш эмас» эканини уқтиради. Аллома такфир масаласида муътазилийларнинг гуноҳ боис имоннинг завол топиши, шунинг учун осий мўмин кофир бўлиб, дўзахда абадий қолиши ҳақидаги қарашларини рад этади ва аҳли суннанинг ушбу масала юзасидан фикрларини баён қилади.

Асарда мазкур масалалар кенг ёритилган. Аллома мусулмонга кофир ҳукмини беришда ҳаддан ошган фирқаларнинг қарашларига раддиялар берган ва аҳли суннанинг ушбу масала юзасидан қарашларини Қуръони карим оятлари ва ҳадиси шарифлар билан далиллаган. Жумладан, асарда қуйидагилар баён қилинган: «Гуноҳи кабира қилган киши тўғрисида муржиалар: “Мўминнинг имонига гуноҳи кабира зарар қилмайди”, десалар, хорижийлар: “гуноҳи кабира қилган мусулмон имондан чиқади, кофир бўлади”, дейдилар». Имом Мотуридий эса уларни рад этиб, Юсуф сурасининг: «Зеро, Аллоҳнинг раҳматидан фақат кофир қавмгина ноумид бўлур», (87-оят) оятини далил қилиб келтиради. Гуноҳи кабира борасида Имом Мотуридий аҳли суннанинг эътиқодини баён қилиб айтадики: «Мўмин фосиқ бўлса, унга тавба вожиб бўлади. Қуръони каримда: “(Эй Муҳаммад!) Ўз жонларига (гуноҳ билан) зулм қилган бандаларимга айтинг: Аллоҳнинг раҳматидан ноумид бўлмангиз! Албатта, Аллоҳ барча гуноҳларни мағфират қилур. Албатта, Унинг ўзи Мағфиратли ва Раҳмлидир”, дейилган» (Зумар сураси, 53) оятни ҳужжат қилиб келтиради.

Аҳли сунна уламолари иттифоқига кўра, катта (кабира) гуноҳ содир этган киши қилган ишини ҳалол санамас экан, ҳаргиз кофир бўлмайди ва у банда дўзахда абадий қолмайди.

Юқорида санаб ўтилганлар оқимлар даъво қилаётган сохта ғоялар аҳли сунна вал жамоа эътиқодига мутлақо зиддир. Зеро, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам қибла аҳлидан бирор кишини, гарчи гуноҳи кабира қилса ҳам, кофирга чиқармасликка буюрганлар. Саҳобаи киромлар ҳам қибла аҳлининг ҳеч бирини кофирга чиқармаганлар.

Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва саллам: «Қачон киши ўз биродарига “Эй, кофир” деса, икковларидан бири ўшандоқ бўлади», деганлар (Имом Бухорий ривояти). Яъни, ҳалиги одам кофир бўлмаса, уни кофир деган одамнинг ўзи кофир бўлади.

Ҳанафий уламолар эса кишининг кофирлигига тўқсон тўққизта далил бўлиб, ундай эмаслигига битта далил топилса, ўша битта далил олиниши лозимлигини айтадилар.

Имом Аҳмад ибн Ҳанбал раҳматуллоҳи алайҳ эса: “Асҳобларимиздан ҳеч ким қибла аҳлидан бўлган аҳли ҳавони кофирга чиқаришни айтмаган. Бир нарсани вожиб ёки ҳаром дейиш, бировга савоб ёки азоб бериш, бировни кофир ёки фосиқ деб ҳукм қилиш Аллоҳнинг ишидир», деганлар.

Хулоса қилиб айтганда, хорижийлар, муътазилийлар каби фирқалар томонидан такфир масаласи аҳли сунна вал жамоа эътиқодига зид тарзда талқин қилинган. Ҳозирги кунда Ислом ниқоби остида фаолият олиб бораётган турли оқимлар мусулмонларни қилган амали боис ко­фирга чиқариш орқали ўзларининг жиноятларини оқламоқдалар. Бироқ буларнинг бари динимиз таълимотига зиддир.

Рауфжон РАШИДОВ,

мустақил тадқиқотчи

“Ҳидоят” журналининг 12-сонидан олинди

Австралиядаги қурғоқчилик ва ёнғинлар сабабли бир гуруҳ мусулмонлар Аллоҳ таолодан ёмғир сўраб ибодат ва дуолар қилдилар, деб хабар беради Islom.ru сайти.

Ушбу мамлакатдаги паркларнинг бирида йиғилган жамоатга имом Муҳаммад Абдуллоҳ Яратганнинг раҳматини сўраш, гуноҳларга тавба қилиш ҳақида маъруза қилди. Шундан сўнг 50 нафарга яқин жамоат “истисқо” намозини ўқидилар.

Қизиқиғи шундаки, ушбу воқеадан сўнг тез орада Аллоҳ таолонинг марҳамати билан ёмғир ёғишни бошлади.

Эслатиб ўтамиз, сув танқис бўлган ёки бошқа зарурий ҳолларда Аллоҳ таолодан сув-ёмғир сўраб ўқиладиган икки ракатли намозига “Истисқо” дейилади. Ҳазрати Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам ҳам кўп бор сувсизлик вақтида қиблага юзланиб дуо қилганлари, кейин эса имом бўлиб икки ракат намоз ўқиганлари ривоят қилинган. Истисқо намозини адо этиш учун шаҳардан ташқарига, саҳро жойларга чиқиш ҳам Набий алайҳиссалом тутган йўлдир.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати