("Ҳазрати Имом" масжиди, 04.11.2022)

Шу йил 5 ноябрь куни Нукус шаҳридаги “Имом эшон Муҳаммад” жоме масжидида Қорақалпоғистон Республикасидаги эшитиш ва нутқида имконияти чекланган инсонлар учун “Сиз бизга кераксиз!” шиори остида диний-маърифий тадбир ташкил этилди. Унда Ўзбекистон мусулмонлар идораси мутахассиси Мунира Абубакирова, сурдо таржимони Айдин Худайберганова, Қорақалпоғистон қозияти ва “Вақф” фонди ҳудудий филиали вакиллари қатнашди.

Маърифий тадбирни Ўзбекистон мусулмонлари идораси Қорақалпоғистон қозиёти қозиси ўринбосари Б.Разов кириш сўзи билан очиб, Юртимизда имконияти чекланганлар учун кўрсатилаётган ғамхўрлик ҳақида сўзлади. Шундан сўнг Қорақалпоғистон Дин ишлари буйича худудий бошқармаси мутахасисси А.Байымбетова “Миссионерликдан огоҳ бўлинг” мавзусида маъруза қилди.

Тадбир давомида Ўзбекистон мусулмонлари идораси мутахассиси Мунира Абубакирова “Сиз бизга кераксиз”, “Оиланинг муқаддаслиги, ота-онани қадрлаш” мавзуларида кўргазма материаллари ва видеороликлар билан манфаатли маъруза қилди ҳамда иштирокчиларни қизиқтирган саволларга жавоб берди.

Учрашувда эшитиш ва нутқи борасида имконияти чекланган 100 нафар ҳамюртимиз иштирок этди.

Тадбир якунида “Вақф” жамоат фонди томонидан 100 нафар имконияти чекланган фуқорага байрам дастурхони ёзилди, озиқ-овқат маҳсулотлари тарқатилди.

Ана шундай маърифий учрашув Урганч шаҳарида Хоразм вилоятидаги эшитиш ва нутқида имконияти чекланган 200 дан зиёд ҳамюртимиз иштирокида ташкил этилди. Унда Ўзбекистон мусулмонлар идораси мутахассиси Мунира Абубакирова, сурдо таржимони Айдин Худайберганова, шунингдек, вилоят ҳокимлиги, Ўзбекистон мусулмонлари идораси вилоят вакиллиги, “Вақф” фондининг ҳудудий филиали ходимлари фаол қатнашди.

Маърифий тадбирдан иштирокчилар бир олам таассурот ва илм олишди.

Якунда тадбир иштирокчиларига “Вақф” фонди ҳомийлигида байрам дастурхони ёзилди, совға-саломлар улашилди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Адашган оқимларнинг шаклланиши узоқ тарихий ўтмишга бориб тақалади. Тарихда ўзаро зиддиятлар туфайли «аҳли сунна»дан ажраб чиққан фирқалар бор. Уларнинг ғаразли ғояларини ўрганишга бағишланган асарлар кўп. Абу Мансур Мотуридий, Абул-Ҳасан Ашъарий, Абу Мансур Бағдодий, Абу Ҳафс Насафий, Муҳаммад Шаҳристоний каби уламолар адашган фирқаларнинг услубларини синчковлик билан ўрганган ҳамда уларга раддиялар берганлар.

Ислом тарихида «хорижий»лар илк адашган оқим сифатида пайдо бўлган. Дин ниқоби остида фаолият кўрсатган ва уламолар томонидан қаттиқ қораланган фирқалар фаолиятини Бағдодий «ал-Фарқ байнал-фирақ» асарида муфассал баён қилган. Дастлабки бўлиниш Ҳазрати Али розияллоҳу анҳу давридаги «Жамал воқеаси иштирокчилари», саҳоба Муовия, «Сиффийн иштирокчилари» ҳамда икки ҳакам Абу Мусо Ашъарий ва Амр ибн Ос розияллоҳу анҳумнинг чиқарган ҳукмлари сабабли юз берган. «Сиффийн» жангида Ҳазрати Али розияллоҳу анҳунинг тарафдорлари ўртасида норозилик пайдо бўлиб, икки гуруҳга бўлинди. Биринчи гуруҳ Ҳазрати Али розияллоҳу анҳу тарафдори бўлиб, иккинчи гуруҳ эса «хорижий» (ажралиб чиққанлар) номини олган.

Ислом олимлари хорижийлар энг биринчи ихтилофни келтириб чиқарганини таъкидлашган. Бу ихтилоф катта бўлинишларга олиб келган.

Хорижийлар дастлаб Ҳазрати Али розияллоҳу анҳунинг тарафдорлари эдилар. Сиффин жангидан сўнг Ҳазрати Алини Муовия розияллоҳу анҳу билан келишувга рози бўлганликда айблаб, ўз тарафдорларидан иборат қўшин билан ажралиб чиқишган. Улар ақидада жиддий адашиш ва хатти-ҳаракатларида кўп қабиҳликларга йўл қўйишган.

Шаҳристоний ёзишича, хорижийлар ўз мақсадларига эришишда қуролдан фойдаланиб, ўзларига хайрхоҳ бўлмаганларни оила аъзолари билан ўлдириб, кўп мусулмонлар ҳаётига зомин бўлганлар.

Хорижийлар ўзларича амални иймоннинг учинчи таркиби ҳисоблаб, киши калима келтирса, бироқ ибодатларни тарк этса ёки катта гуноҳ ишларга қўл урса иймондан ажрайди, дейишган. Уларнинг иддаосича: «катта гуноҳ қилганлар диндан қайтган иймонсиздир». Улар бундай инсонларнинг оила аъзолари, ҳатто гўдакларига ҳам шафқат қилмасликни таъкидлашган.

Али ибн Муҳаммад Фахрий китобида хорижийлар ўз ғояларига эришишда кўплаб қабиҳ ишларни қилганларига гувоҳлик берган. Шунингдек, бузғунчи фирқа етакчиларидан бири Нажда ибн Омир Азрақийга мактуб ёзилган. Ушбу мактубга жавобан, адашган фирқа етакчиси ўз ғояси ва хатти-ҳаракатларини оқлаш мақсадида ҳатто Қуръони карим оятларини бузиб талқин қилишга ҳам уринган.

Адашган фирқа раҳбари Нофеъ ибн Азрақ мисоли орқали барча фирқа йўлбошчилари фирқа ғояси ва фаолиятини қувватлантириш мақсадида Ислом манбаларидан ўзбошимчалик билан иқтибослар олиб, етарли илм ва тажрибага эга бўлмаган издошларини мутаассибона тарбиялаш ва хатти-ҳаракат содир этишда фойдалангани шубҳасиздир.

Бу фирқа ўзининг шафқатсизлиги билан бошқалардан фарқ қилади. Уларнинг эътиқодида, мухолифларига қарашли бўлган ёш гўдаклар, кексалар, ногиронлар, кўзи ожизлар, касаллар ва зиммийларни ўлдириш мубоҳ саналади. Ҳатто улар бировларнинг омонатларини ҳам ҳалол деб биладилар.

Хорижийлар Ислом тарихида Ҳазрати Али билан Муовия розияллоҳу анҳумнинг ҳар икковига ҳам итоат этмасдан ажралиб чиққани учун «исёнчи тоифа» деган ном олди. Хорижийлар томонидан амалга оширилган бир неча йиллик қўзғалонлар халқ нотинчлиги ва талафотларига сабаб бўлди.

Ислом уламолари хорижийларнинг адашган қуйидаги жиҳатларини алоҳида қайд этишган:

- улар ўз йўлларига юрмаган, катта гуноҳ қилганларни иймондан чиққан дейишади;

- бегуноҳ мўмин одамнинг қонини тўкишни ҳалол санашади;

- суннатга амал қилишни инкор этишади;

- доимо гуноҳи кабира қилиб вафот этган киши абадий дўзахда қолади, дейишади;

- охиратдаги шафоатни инкор этишади;

- жаннатда Аллоҳни кўришни инкор қилишади;

- Қуръони каримни махлуқ дейишади.

Хорижийлар давлат раҳбарига итоат этишдан бош тортиб исён кўтаргани учун «боғий»га ҳукм қилинган. Ибн Умар розияллоҳу анҳу хорижийларни одамларнинг энг ёмони деб ҳисоблаган. Аҳли сунна уламолари: «Қайси замон ва маконда бўлмасин, мусулмон мамлакат раҳбарига итоат қилишдан бош тортган киши хорижийлар тоифасидан саналади», дейишган.

Замонлар ўтиши билан хорижийлар нафақат уламоларнинг, балки оддий халқнинг ҳам қаршилигига учради.

Шермуҳаммад домла Болтаев,

Хоразм вилояти, Шовот тумани

Юсуф Ҳамадоний жоме масжиди имом-хатиби

Ҳиндистоннинг “Sarkaritel” ва “Diplomacy India” онлайн-нашрларида Ўзбекистонда ташкил этилган Халқаро зиёрат туризми ҳафталигига бағишланган мақолалар чоп этилди, деб хабар бермоқда “Дунё” АА мухбири.
Ҳинд ахборот манбалари Халқаро зиёрат туризми ҳафталиги жорий йил 1-3 ноябрь кунлари Ўзбекистоннинг қадимий шаҳарлари - Самарқанд, Хива, Бухоро ва Тошкентда бўлиб ўтаётганини маълум қилган.
Тадбирдан кўзланган асосий мақсад Ўзбекистон зиёрат-туризм салоҳиятини намойиш этиш, мамлакатни энг жозибадор сайёҳлик йўналишларидан бирига айлантириш, жаҳон ҳамжамияти ва халқаро ташкилотлар юксак эътирофини янада мустаҳкамлаш, шунингдек, зиёрат-туризм хизматларини диверсификациялаш ва туризм экспорти кўламини кенгайтиришдан иборат эканига эътибор қаратилган.
Туризм ҳафталиги Ўзбекистон Туризм ва маданий мерос вазирлиги ташаббуси билан қатор ташкилотлар ҳамкорлигида ўтказилаётгани маълум қилинган.
Нашрлар ҳафталик дастури доирасида зиёрат туризмини ривожлантиришга қаратилган кўргазмалар, семинарлар, илмий-амалий анжуманлар ҳамда маданий-маърифий тадбирлар, Самарқанд шаҳридаги янги “Ипак йўли” халқаро сайёҳлик марказига ташриф, “Хива — Ислом олами туризм пойтахти” ва бошқа маданий-маърифий тадбирлар ўтказилаётгани ҳақида сўз юритган.
Онлайн-нашрларнинг урғулашича, туризм соҳаси Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёев томонидан мамлакат миллий иқтисодиётининг стратегик тармоқларидан бири сифатида белгилаб берилган. Қисқа вақт ичида Ўзбекистонда олиб борилаётган “очиқ эшиклар” сиёсати туфайли сўнгги уч йилда мамлакатга кириш визаси талаб этилмайдиган давлатлар сони 9 тадан 90 тага етди, 50 дан ортиқ давлат, шу жумладан, Ҳиндистон фуқароларига электрон визалар бериш тизими йўлга қўйилди.
Самарқанд, Бухоро, Хива каби қадимий Ипак йўли шаҳарлари ҳиндистонлик сайёҳлар орасида ҳам машҳур масканга айланиб бормоқда. “Uzbekista Airways” авиакомпанияси томонидан Деҳли ва Тошкент ўртасида ҳафтасига 4 та тўғридан-тўғри рейслар амалга оширилади. Икки давлат пойтахтлари ўртасидаги масофа атиги 2,5 соатни ташкил этади.
Ҳиндистонлик сайёҳлар махсус интернет портал орқали Ўзбекистонга электрон визани (e-visa) уч кунда олиши мумкин, дейилади Ҳиндистон матбуотида эълон қилинган мақолада.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Илҳомжон домла Умаржон ўғли
Мўйи муборак Уккоша жоме масжиди