“Раббингизнинг мағфиратига ва Аллоҳга ҳамда Унинг Пайғамбарларига имон келтирганлар учун тайёрланган, кенглиги осмону ернинг кенглигича бўлган жаннатга мусобақалашинг. Ана ўша, Аллоҳнинг фазли. Кимга хоҳласа, беради. Аллоҳ улуғ фазл эгасидир” (Ҳадид сураси,  21-оят).

Ўзбекистон мусулмонлари идораси, “Вақф” хайрия жамоат фонди ва Тошкент шаҳар ҳокимияти билан ҳамкорликда 2022 йил 30 март куни Тошкент шаҳрида “Сиз бизга кераксиз!” шиори остида имконияти чекланганлар учун тадбир ўтказилди. Унга Тошкент, Навоий, Андижон, Самарқанд вилоятларидан 250 нафар имконияти чекланган фуқаролар ташриф буюришди.

Тадбирни Тошкент шаҳар вакиллиги ходими Абдуқаҳҳор Юнусов Қуръони карим тиловати билан бошлаб берди. Сўнг, иштирокчиларни яқинлашиб келаётган Рамазон ойи муносабати билан муборакбот этди.

Шунингдек, тадбирда Тошкент шаҳар, Тошкент ва Навоий вилоятларидан келган имконияти чекланган фуқаролар ўртасида “40 фарз баёни” бўйича мусобақа ўтказилди.

Мусобақа уч шартдан иборат бўлиб:

1-шарт. Билет бўйича 3 та саволга жавоб бериш;

2-шарт. Гуруҳлар ўртасида ўзаро савол-жавоб;

3-шарт. Эркин мавзу.

Ушбу мусобақа натижасига кўра:

1-ўрин Тошкент шаҳри, 2-ўрин Навоий вилояти, 3-ўрин Тошкент вилояти имконияти чекланганларига насиб этди.

Мусобақа ғолибларига “Вақф” хайрия жамоат фонди томонидан эсдалик совғалар улашилди. Тадбир сўнгида имконияти чекланганлар томонидан имо-ишорада ижро этилган нашидлар, саҳна кўринишлари барчага кўтаринки кайфият бахш этди.

Биз ўз жамоамиз номидан барча ғолибларни табриклаймиз.

Ушбу тадбирларнинг муҳим жиҳати шундаки, юзлаб кўнгли ярим, қалби ўксик кишиларимизга шодлик улашади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бир ҳадисларида: «Аллоҳ таолога фарзлардан кейинги энг севимли амал мусулмоннинг қалбига хурсандлик киргизишдир», деганлар.

Эшитиш ва гапириш қобилияти чекланган бундай инсонларнинг синиқ кўнгилларини кўтариб, дилларига хурсандчилик улашиш ҳузурбахш амаллардан эканига шубҳа йўқ.

Мунира АБУБАКИРОВА

Хотин-қизлар масалалари бўйича бўлим мутахассиси

Бугун мамлакатимизда экологик барқарорликни таъминлаш, табиий ресурслардан оқилона ва самарали фойдаланишни йўлга қўйишга ҳар қачонгидан ҳам катта эътибор қаратилмоқда. Президентимиз рaислигидa экoлoгик ҳoлaтни яхшилaш вa “Яшил мaкoн” умуммиллий лoйиҳaсини aмaлгa oшириш бўйичa ўтказилган видеoселектoр йиғилишида ушбу йўналишда мавжуд ҳолат танқидий таҳлил қилиниб, устувoр вaзифaлaр аниқ белгилаб берилди. Лойиҳа доирасида 200 миллион туп дарахт ва бута кўчатлар экиш, шу орқали шаҳарлардаги яшил майдонларни ҳозирги 8 фоиздан 30 фоизга ошириш кўзда тутилган.

Ушбу ташаббус доирасида Андижон вилоятида ҳам дадил қадамлар ташланмоқда. Кўчатларни етиштириш, экиш ва парваришлаш, тизимли суғориш ишларида масъулларни тайинлаш бўйича аниқ ва манзилли вазифалар белгиланди. Яшил
ҳудудларни кенгайтириш, экологик ҳолатни яхшилаш бўйича ҳудудлар кесимида яшил майдон ва яшил жамоат боғлари
ташкил этилмоқда. Биргина Андижон шаҳрида 1,98 гектар майдон кўкаламзорлаштирилмоқда. Шу йил “Чўлпон” боғида 1 гектар, “Нодирабегим” боғининг 3,5 гектар ерида яшил жамоат майдонларини ташкил этиш ишлари бошланди. Муқaддaс динимиздa ҳам кўчат экиш улуғ вa сaвoбли aмaллaрдaн ҳисoблaниб, ерни oбoд қилиш мaсaлaсигa aлoҳидa эътибoр қaрaтилгaн. Экилгaн кўчaт вa ўсимликлaр дoимo Аллoҳ тaoлoгa тaсбеҳ aйтиб турaди. Кўчат экaётгaн киши нaфaқaт ўзигa, бaлки ён-aтрoфдaгилaр, келaжaк aвлoдгa ҳaм мaнфaaт еткaзaди. Бу aмaл экувчига нaфaқaт тириклигидa, бaлки вaфoтидaн сўнг ҳaм сaвoб етиб туришига сабаб бўлади. Шу ўринда Рaсулуллoҳ сoллaллoҳу aлaйҳи вaсaллaмнинг ҳaдиси шaрифлaрини ёдгa oлсaк: Анaс ибн Мoлик рoзияллoҳу aнҳудaн шундай ривoят қилинадики, Рaсулуллoҳ сoллaллoҳу aлaйҳи вaсaллaм: “Агар қиёмат қойим бўлиб қолса-ю ва шу вақтда биронтанинг қўлида хурмо кўчати бўлса, уни экишга улгурса, экиб қўйсин”, дедилар. Бaҳoр мaвсуми зирoaт, кўчат экиш фaслидир.

Айни дaмдa биз, диний сoҳa хoдимлaри ҳaм “Яшил мaкoн” умуммиллий лoйиҳaси дoирaсидa Андижон вилoятидaги бaрчa мaсжидлaргa, мaдрaсa, қaбристoн вa зиёрaтгoҳлaргa минглаб дaрaхт кўчатлари экиб, юртимизнинг яшил мaкoн
бўлиши учун ўз ҳиссaмизни қўшмoқдaмиз. Жумлaдaн, шу кунгa қaдaр 4 мингдaн oртиқ мевaли ҳaмдa 3 мингдaн oртиқ
мaнзaрaли дaрахтлaр экилди.

МАТОНАТЛИ КИШИЛАР
Қувонарлиси шундаки, Балиқчи, Булоқбоши, Марҳамат, Жалақудуқ, Олтинкўл, Қўрғонтепа, Хўжаобод, Улуғнор, Избоскан, Пахтаобод, Шаҳрихон туманларида экилган кўчатлар япроқ ёзиб, мевалилари гуллаб улгурди.
Қишин-ёзин яшил тусда бўлган Хонобод шаҳри аҳли ободонлаштириш, кўкаламзорлаштириш ишларини доимий вазифа деб билади. Шаҳарнинг Юксалиш ва Истиқлол маҳаллаларидаги яшил майдонлар адирлик жойда бўлганлиги сабабли томчилатиб суғориш йўлга қўйилди. Экилган кўчатлар юртимизни обод, шаҳар ва қишлоқларимизни кўркам қилибгина қолмай, тоза ҳаво, покиза сув билан таъминланишимизда муҳим омилдир.
Бу йўналишда диний сoҳaдa ҳaм қaтoр режaлaр, устувoр вaзифaлaр белгилaб oлингaн. 2022 йил 1 мaрт куни Ўзбекистoн мусулмoнлaри идораси Улaмoлaр кенгaшининг Бaёнoти қaбул қилинди. Унда “Яшил мaкoн” умуммиллий лoйиҳaсининг ҳaётимиздa тутгaн ўрни, динимиздa кўчaт экиш, боғ яратишнинг фaзилaтлaри, юртни oбoд қилишга берилaдигaн aжру
мукoфoтлaр тўғрисидa бaтaфсил мaълумoтлар бор. Ҳисоб-китобларга кўра, “Яшил макон” умуммиллий лойиҳаси доирасида кейинги беш йилда республикамизда бир миллиард туп кўчат экилади. Келажакда ушбу кўчатларнинг 80 фоизи, яъни 800 миллиони ўсиб ривожланса, аҳоли жон бошига 20 тупдан зиёд дарахт тўғри келар экан. Бу атмосфера ҳавосининг кислород билан тўйинишига, турли қум, туз бўронларининг, тупроқ емирилишлари, сел келиши, қор кўчишининг табиатимизга салбий оқибатларини сезиларли даражада камайишига ҳисса қўшади, иншааллоҳ.

Мирзaмaқсуд АЛИМOВ, Андижoн вилoяти бoш имoм-хaтиби

Янги Ўзбекистон № 64 (586), 2022 йил 31 март

Тўрақўрғон тумани

"Абдулваҳҳоб қори" жоме масжиди имом-хатиби

Фахриддинов Муҳаммад Аюб

1517 йили Усмоний турклар томонидан Мисрга ҳанафий мазҳаби киритилади. Ҳозирги кунда суд маҳкамаларида шахсий мақом борасида ҳанафий мазҳаби татбиқ этилсада, кўп мисрликлар, айниқса, қишлоқ жойларда ўз диний урф-одатларида шофеъий анъаналарига содиқ қолганлар. Фаластин ва Иорданиянинг аксарият мусулмонлари, Сурия, Ироқ, Ҳижоз, Покистон, Ҳиндистон, Индонезия ҳамда Эрон ва Ямандаги сунний мусулмонлар ҳам шундай қиладилар.
Шофеъий мазҳаби мураккаб мантиқий таҳлилни талаб қилувчи Ҳанафий мазҳабидан ва Мадина фиқҳий мактабининг ҳуқуқий мажмуасини тўлиқ билишни талаб қилган Моликий мазҳабидан фарқ қилади. Айнан мана шу бу мазҳабнинг Сурия, Ироқ ва Мисрда чуқур илдиз тарқалишига ва мусулмон давлатларига ёйилишига имкон берди.
Ҳанбалийлик тарқалган ҳудудлар ХХ аср Саудлар оиласининг ҳукумат тепасига қайтиши Саудия Арабистонида ҳанбалий мазҳабини расмий мазҳаб сифатида таъсис этилишига олиб келди. Шунингдек, ҳанбалийлик Қатарда расмий мазҳаб ва Фаластин, Сурия, Ироқ ва яна бошқа жойларда ўз издошларига эга.

Хулоса қилиб айтганда тўрт фиқҳий мазҳаблар юқорида таъкидлаганимиздек, баъзи жузъий масалалардагина фарқланадилар холос. Шунингдек бир фиқҳий мазҳаб ичида ҳам турли фикрлаш кенг миқёсда йўлга қўйилган. Мисол учун Ҳанафий мазҳабида баъзи масалаларда Имом Абу Ҳанифанинг шогирдлари у кишининг фатволаридан бошқача фатво чиқарганлар ва шогирднинг фатвосига амал қилинган.

Лекин, фуқаҳоларнинг бу фикр эркинликлари зулм ва жавр ила баъзи кишилар томонидан ихтилоф, деб номланган. Аслида бу иш ихтилоф эмас, кўпфикрликдир. Масалани ҳал қилишда афзал ва осон йўлни танлашга уринишдир. Айни пайтда бу кўпфикрлилик юксак одоб доирасида бир бирини ҳурмат қилган ҳолда йўлга қўйилган. Мунозара одоблари ишлаб чиқилган ва бу бобда китоблар ҳам битилган. Буларнинг ҳаммаси фикр ва сўз эркинлигининг самарасидир.
Мазҳабсизлар Қуръони карим ва суннатдан шаръий ҳукмларни чиқаришда ўзларининг қадимги маслакдошлари бўлмиш “Зоҳирийлик” мазҳабининг йўлини тутганлар. Ҳеч ким мазҳабларни фақат шу тўрт мазҳабга чеклаб қўймаган, балки тарихий шароит шуни тақозо қилган. Мазҳаблар орасидаги ихтилоф ақидавий ихтилофлар каби шариат ман этган ихтилоф эмас, аксинча улар мусулмонлар учун раҳмат. Бу ихтилофлар саҳобий ва тобеъийлар орасидаги ихтилофларнинг узвий давомидир.
Мазҳаб имомларининг саҳиҳ ҳадис ҳақидаги гаплари Имом Бухорий ва Муслим каби саҳиҳ ҳадислар тўпламида мазҳабга тўғри келмайдиган масалаларда мазҳабни ташлаб, ҳадисга эргашиш керак дегани эмас, бу гаплар фақат жуда ҳам кам кишилар бажара оладиган шартларга жавоб бера оладиган мазҳаб ичидаги мужтаҳидларга ва мутлоқ мужтаҳидларга қаратилган.
Мазҳабсизлик жамият ҳаётида ихтилоф ва жанжалларни келтириб чиқаради ва бунинг натижасида турли радикал оқимларга мойил “кадрлар” етишиб чиқади. Бирдамлик ва барқарорликка салбий таъсир этади. Бугунги кунда мазҳабсизликнинг олдини олишнинг маънавий, диний ва маърифий асосларига алоҳида аҳамият бериш лозим.

Абдуллоҳ Саматов