Омонатдорлик гўзал фазилат бўлиб, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ва Ул зоти бобаракотнинг мадрасаларида таҳсил олган саодат асрида яшаган зотлар ўзларидан кейинги авлодларга ибрат ўлароқ ёрқин мисолларни қолдирдилар.

Аллоҳ таоло Каломи шарифида: “Албатта, Аллоҳ сизларни омонатларини ўз эгаларига топширишга ва одамлар орасида ҳукм қилганингизда адолат билан ҳукм қилишга буюради. Албатта, Аллоҳ сизларга энг яхши панд-насиҳатлар қилур. Албатта, Аллоҳ эшитгувчи, кўргувчи бўлган зотдир”, деб марҳамат қилади (Нисо сураси, 58-оят).

Ривоятларга кўра, ушбу оят Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам Каъба калитини Усмон ибн Талҳа розияллоҳу анҳудан олганларида нозил этилган. Каъбанинг ҳижобати (каъбапўшини янгилаб туриш) Бани Абдуддор қўлида эди. Усмон ибн Талҳа мана шу қабиладан эди. Макка фатҳ этилганида Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам Усмондан калитни талаб қилдилар. Усмон: «Омонатгами?» – деганида, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ҳа», – деб жавоб бердилар. Калит Расулуллоҳ қўлларига ўтгач, Аббос: «Уни менга беринг. Токи сиқоят ҳам садонат (ҳожиларга сув-овқат бериш) ҳам менда бўлсин», – деб уни пайғамбаримиздан ўзига беришларини сўради. Шунда Аллоҳ юқоридаги ояти Каримани нозил қилди. Чунки Расулуллоҳ алайҳиссалом калитни Бани Абдуддордан омонатга олган эдилар. Аллоҳ таоло бу омонатни эгасига қайтариб беришни буюрди. Чунки Бани Абдуддор Каъба садонати ва ҳижобатига бошқалардан кўра ҳақлироқ эди.

Улуғ саҳобий, Жарир ибн Абдуллоҳ ал Бажалий розияллоҳу анҳу учун тўрт юз дирҳамга от сотиб олдилар. Отни нархи айтилган баҳодан анча қиммат эди. Уни сотган кишига қараб:

– Отингни қанчага сотдинг, – деб сўради.

– Тўрт юз дирҳамга, – деди.

– Унга беш юз беришимни хоҳлайсанми? – деди.

– Хоҳлайман, – деди сотувчи.

– Олти юз беришимни – чи?

– Хоҳлайман, – деди.

– Етти юз – чи?

– Ҳа.

– Мана сенга саккиз юз. Мен Расулуллоҳ саллоллоҳу алайҳи васалламга ҳар бир мусулмонга нисбатан самимий бўлишга байъат берганман, – деди.

Абу Сабоъ розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. “Мен Восила ибн Асқаънинг хонадон аҳлидан туя сотиб олдим. Туяни олиб чиқиб кетаётганимда Восила ридосини судраганча ортимиздан етиб келди.

– Эй, Абдуллоҳ бу туяни сотиб олдингми? – деб сўради.

– Ҳа, сотиб олдим, – дедим.

– У ҳақида сенга ҳаммасини очиқ–ойдин баён қилиб бердими?!

– Унга нима бўлган? – дедим.

– У ҳақиқатдан, кўриб турганингдек семиз ва соғлом. Сен уни сафар учун сотиб олаяпсанми ёки гўшти учунми?

– Уни миниб ҳажга бормоқчиман, – дедим.

– Ундай бўлса билиб қўй, унинг туёғида нуқсони бор, – деди. Шунда туянинг эгаси:

– Ҳой барака топгур! Бу ишинг билан мени савдоимни бузмоқчимисан, – деди.

– Мен Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан “Савдо қилаётган киши сотаётган нарсасини очиқ баён қилмагунча (сотиши) ҳалол бўлмайди. Шунингдек, у ҳақида билган кишига ҳам баён этмагунча ҳалол бўлмайди”, деганларини эшитдим, – деди.

Абу Ҳанифа раҳматуллоҳи алайҳнинг Бишр исмли савдода шериклари бор эди. Бишр савдо қилиш мақсадида Мисрга қараб йўл олди. Абу Ҳанифа раҳматуллоҳи алайҳ унга ипак матодан етмишта кийим юбордилар. Шерикларига юборган молнинг маълум қисми айбли экани, уларни сотаётган вақтда олувчига айбини айтиб сотиши лозимлигини тайинлаб хат ёздилар. Бишр молларни ҳаммасини сотиб Куфага қайтди. Абу Ҳанифа раҳматуллоҳи алайҳ ундан:

– Ипак матоли кийимларни айбини айтиб сотдингми? – деб сўрадилар.

– Уларни айтиш ёдимдан кўтарилибди – деди Бишр ҳижолат бўлиб.

Абу Ҳанифа раҳматуллоҳи алайҳ савдодан тушган фойдани ҳам унга тикилган пулларни ҳам садақа қилиб юбордилар. Ҳолбуки, ўша тижоратдан қолган фойданинг ўзи минг дирҳам эди. Ул зот раҳматаллоҳи алайҳ: “Шубҳа аралашган молда менинг эҳтиёжим йўқ”, – дер эдилар.

Шом диёрининг олимларидан Муҳаммад Ротиб Ноблусий ўз дарсларининг бирида ҳаётда бўлиб ўтган воқеий ҳикояни айтиб берди:

Бир киши аёлидан махфий равишда яна бир оила қурди. Бир муддат ўтиб ўша киши вафот этди. Эрининг вафотидан кейин аёли унинг яна бир хотини борлиги ҳақида хабар топди. Иккинчи аёлнинг меросдаги улушини ажратиб олдида, ҳаққини унга бериш мақсадида унинг олдига борди. Кутилмаганда иккинчи аёл ўзига тегишли бўлган меросдаги улушини олишдан бош тортди. Шунда биринчи аёл кундошидан нима учун ўз ҳаққидан воз кечаётганлигининг сабабини сўради. Кундошининг айтишича, у ўз ҳаққидан воз кечишининг сабаби, эри вафот этишидан олдин унинг талоғини берган эди.

Ушбу ҳикоядаги икки аёлнинг омонатдорлигига эътибор беринг!

Биринчи аёл кундошига унинг улушини бермаслик ёки берган тақдирда ҳам ортга суриш имконига эга бўла туриб, тезлик билан омонатни ўз эгасига топширишга ҳаракат қилди.

Шунингдек, иккинчи аёл ҳам омонатдорликда кундошидан ортда қолмади. У ҳам эри талоқ қилганини яшириб, индамай меросни қабул қилиб олавериши мумкин эди. Лекин ундаги омонатдорлик бундай йўл тутишга йўл қўймади.

Аллоҳ таоло барча мўмин-мусулмонларни ўтган салафи-солиҳлар каби омонатдорлик сифати ила музайян бўлишларини насиб этсин!

Манбалар асосида Тошкент тумани

“Холмуҳаммад ота” жоме масжиди
имом-хатиби

АВАЗХЎЖА БАХРОМОВ

 тайёрлади

"Ўзбекистон ҳаво йўллари" Миллий авиакомпанияси жорий йилнинг 31 май санасидан Саудия Арабистонига зиёратчиларни ташиш бўйича қатновларни амалга ошира бошлайди. Бу ҳақда МАК Матбуот хизмати хабар берди.

Жорий йилнинг 17 июнига қадар давом этадиган ушбу дастур доирасида Тошкент-Жидда-Тошкент йўналишида жами 14 та қатнов амалга бажарилиши режалаштирилган.

"Кичик ҳаж"ни амалга оширишни истаган 1546 нафар юртдошларимиз Миллий авиакомпаниянинг Boeing 767 самолётларидан белгиланган манзилга етиб олишда фойдаланадилар.

Қайд этилишича, ушбу дастурни муваффақиятли амалга ошириш учун авиакомпания мутахассислари зиёратчиларга қулай шарт-шароит яратиш ва юқори даражадаги сервис хизматларини кўрсатиш учун бор имкониятларини ишга солишади.

Аввалроқ эса "Ҳаж-2018" дастури қайси муддатларда амалга оширилиши юақида маълумот берган эдик.

ЎМИ Матбуот хизмати

Кеча, 15 май куни Саудия Арабистони Подшоҳлигининг Ўзбекистондаги фавқулотда ва мухтор элчиси Ҳишом ибн Мишъал ас-Сувайлим Ўзбекистон мусулмонлари идорасига ташриф буюрди. Меҳмонни муфтий Усмонхон Алимов ҳазратлари қабул қилдилар.
Дастлаб, муфтий ҳазратлари элчи жаноблари ва Саудия Арабистони халқини кириб келаётган муборак Рамазон ойи билан самимий қутладилар. Бу йилги Рамазонга тайёргарлик ва ушбу ойни қаршилаш ҳақида нутқ сўзлаб шундай дедилар:
– Хабарингиз бор, муҳтарам Президентимиз томонларидан диний-маърифий соҳада жуда ҳам катта ислоҳотлар амалга оширилмоқда. Айниқса, Ислом дини таълимоти ва унинг ривожига улкан ҳисса қўшган алломаларнинг илмий меросларини ўрганишга алоҳида эътибор қаратаётганидан жуда ҳам мамнунмиз. Шу йил 16 апрель куни давлатимиз Раҳбари томонларидан имзоланган тарихий Фармонлари барча мўмин-мусулмонларимизни жуда ҳам чексиз қувонтирди. Шунингдек, янги масжид-мадрасалар ташкил этилиши мўмин-мусулмонларга муносиб туҳфа бўлмоқда. Шуларни инобатга оладиган бўлсак, эшик қоқиб келаётган моҳи маҳбуб бу йил ҳар қачонгидан ҳам сермазмун бўлади, иншоаллоҳ.
Суҳбат асносида муфтий ҳазратлари Саудия Арабистони Подшоҳлиги билан ҳамкорлик алоқалари кенгайиб бораётгани, хусусан, ҳаж ва умра зиёратчиларига хизмат кўрсатиш сифати йилдан-йилга яхшиланаётганини алоҳида таъкидладилар. Ушбу ишларни ўз вақтида ва самарали ташкил этишда яқиндан ёрдам бераётган Саудия Арабистони элчихонасига алоҳида миннатдорлик билдирдилар.
Учрашувда сўз олган Ҳишом ибн Мишъал ас-Сувайлим, дастлаб, муфтий ҳазратлари ва бутун Ўзбекистон халқини Рамазони шариф билан табриклади. У ўз сўзида сўнги йилларда икки давлат ўртасидаги алоқалар борган сари ривожланиб бораётгани, икки халқни боғлаб турувчи муштарак жиҳатлар: дин, маданият, илм-маърифат борасидаги алоқаларни алоҳида қайд этиб ўтди. Шунингдек, элчи жаноблари ҳаж ва умра зиёратчиларига хизмат қилиш улкан шараф эканини таъкидлади. Ўз навбатида, Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев томонидан амалга оширилаётган ислоҳотлар, ўзгаришлар ва янгиланишларни юқори баҳолади.
Учрашув дўстона ва самимий руҳда ўтди.

ЎМИ Матбуот хизмати

Аввалроқ, мамлакатимизда муқаддас Рамазон ойининг жорий йил 17 майдан бошланиши ҳақида маълум қилинган эди.

Кеча, 15 куни Саудия Арабистони Подшоҳлиги уламолари ойнинг ҳаракатини кузатган ҳолда 1439 ҳижрий Шаъбон ойи 30 кун бўлишини ҳамда Рамазон ойининг дастлабки куни 17 май санасига тўғри келишини маълум қилдилар. Бу ҳақда "saudigazette" нашри хабар берди.

Малайзия, Индонезия, Сингапур, Брунай, Австралия ва Оман давлатларида 17 май, пайшанба куни рамазоннинг биринчи куни деб эълон қилинди.

Аллоҳ таоло юртимизга ушбу муборак ойни баракотли қилсин!

ЎМИ Матбуот хизмати

Таровеҳларда бир марта хатми Қуръон қилиш суннатдир. Рамазонда иккинчи ёки учунчи марта хатм этиш эса мустаҳаб ва ҳақиқий нафл амалдир.

Бугун, 16 май куни таровеҳ намозининг биринчи кунидир. Бу ҳақда кўпчилик юртдошларимиз билишади, бироқ айримлар бу кунни ёддан чиқаришлари мумкин. Шу сабабли уни Сизнинг ёдингизга солишни ўзимизга бурч деб билдик.

Шундай экан бир ойлик рамазонни ва таровеҳ намозларини ғанимат билайлик сусткашликка йўл қўймайлик. Зеро, бу рамазон биз учун охиргиси бу йилги таровеҳ охиргиси бўлиши мумкин.

Ушбу маълумотни яқинларингизга ҳам улашинг!

ЎМИ Матбуот хизмати