muslim.uz
Юрак ва мия ҳужайралари ўзгармасдир!
Аллоҳ таоло яратган махлуқотлар ичида энг мукаррами ва ажойиби инсондир. Ушбу мақолада ана шу мукаррам мавжудот бўлган инсоннинг ҳужайраларидаги ўзгаришлар ҳақида сўз юритамиз.
Ҳозирги инсон 5-6 йил олдинги инсон эмас. Чунки унинг ҳужайралари ҳар беш-олти йилда янгиланиб туради. Ҳар сонияда инсон танаси 25 миллион янги ҳужайра ишлаб чиқаради. Олимларнинг ўрганишлари натижасида шу нарса маълум бўлдики, инсон танасидаги умри энг қисқа ҳужайралар, бу – ичакларнинг ҳужайраси экан. Улар ҳар икки кунда янгиланиб турар экан. Инсон танасидаги энг узоқ умр кўрувчи ҳужайралар, бу – суяклар ҳужайраси экан. Улар тўлалигича беш-олти йилда янгиланар экан. Ана шу янгиланишлар натижасида инсон умри давомида соғлом, бақувват ва фаол ҳолда яшайди.
Маслан, жигар ва буйрак ҳужайралари алмашиб, янгиланиб турмаса, улардаги тўпланган заҳарлар инсоннинг узоқ умр кўришига тўсқинлик қилар экан. Чунки, жигар қонни фильтрлайди. Инсон заҳарланганда, унинг қонида заҳарлар, токсинлар бўлади. Бу заҳарлар ўз-ўзидан жигар ҳужайраларига ўрнашади. Буйрак ҳақида ҳам шу гапларни айтиш мумкин. Шунинг учун уларнинг заҳарланган ҳужайралари янгиланиши натижасида инсоннинг ҳаёти бир маромда давом этади.
Аммо танада шундай аъзолар борки, уларнинг ҳужайраси ўзгармас, янгиланмас экан. Булар – юрак ва мия ҳужайралари. Булардаги ҳужайраларнинг ўзгармаслиги Аллоҳ таолонинг раҳматидир.
Агар миянинг ҳужайралари янгиланганда, инсон барча маълумотларини, илмини йўқотар экан. Ҳатто у ўз она тилини ҳар 5-6 йилда янгидан ўрганишга мажбур бўлар экан. Мия ҳужайраларининг ўзгармаслиги, собитлиги улкан неъматдир. Миянинг ҳужайралари ўзгармаслигига яна сабаблар жуда кўп. Уларни айтилса, жилд-жилд китоб бўлади.
Юракнинг ҳужайралари ўзгармаслигига ҳам сабаблар кўп. Юракда миядагидан ҳам кўпроқ ҳужайралар бор экан. Майл, ҳиссиёт каби нарсалар айнан юрак ҳужайралари билан боғлиқ.
Ҳозирги кунда юракни кўчириб ўтказиш кенг ривожланиб бормоқда. Европанинг ўзида 70 марта атрофида юрак кўчириш жарроҳлик амалиёти ўтказилган.
Фалон таомни яхши кўрадиган кишига бошқа одамнинг юраги қўйилгандан сўнг у ўша таомни ёқтирмайдиган бўлиб қолган.
Мумтоз куйларни ёқтирадиган одамга ёш инсоннинг юраги кўчириб ўтказилгач, у шўх мусиқаларни эшитадиган бўлиб қолган.
Соҳа олимлари бундан шуни хулоса қилишдики, юрак ўтказилганда, у билан бирга ўша юракдаги сезгилар, ҳиссиётлар ҳам бирга ўтар экан.
Агар миямиз маълумотлар, фикрлар ва хабарларнинг маркази бўлса, юрагимиз ҳис-туйғулар, сезгилар ва бошқа нарсаларнинг маркази ҳисобланади.
Юқорида инсон Аллоҳ таоло яратган махлуқотлар ичидаги энг ажойиби дедик. Аллоҳ таоло инсонни ана шундай ақлни шоширадиган, лол қолдирадиган қилиб яратган. У Зот ҳар бир нарсани аниқ ўлчов ва юксак ҳикмат билан яратган. Сўзимизни мана бу оят билан якунлаймиз:
هَذَا خَلْقُ اللَّهِ فَأَرُونِي مَاذَا خَلَقَ الَّذِينَ مِن دُونِهِ بَلِ الظَّالِمُونَ فِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ
“Бу Аллоҳнинг яратганидир. Қани менга кўрсатинг-чи, Ундан бошқалар нимани яратдилар. Йўқ! Золимлар очиқ-ойдин адашувдадирлар” (Луқмон сураси, 11-оят).
Интернет маълумотлари асосида
Нозимжон Иминжонов тайёрлади
Фоторепортаж: Тошкент ислом институтида ўқув жараёнлари
ЎМИ Матбуот хизмати
Фотосуратлар муаалифи: Шахзод Шомансур
Маърифат ва бағрикенглик тараннуми
Инсонни, аввало, инсонлиги учун ҳурмат ва эҳтиром қилиш башариятнинг кўп минг йиллик тарихидан мерос бўлиб келаётган олижаноб фазилатларнинг энг муҳимларидан бири ҳисобланган – бағрикенглик тушунчасининг тақозосидир. Жамият кишилари қачонки, яхшиликни ўзлари учун бўлиши билан биргаликда бошқаларга илинсаларгина нажот топиб, муваффақият пиллапояларидан илдам одимлаб бораверадилар. Қуръони каримда бу борада:
«Аср (вақти)га қасамки, (барча) инсон зиён-бахтсизликдадир. Фақат имон келтирган ва яхши амаллар қилган, бир-бирларига Ҳақ (йўли)ни тавсия этган ва бир-бирларига (мана шу Ҳақ йўлида) сабр-тоқат қилишни тавсия этган зотларгина (нажот топгувчидирлар)» (Вал-аср сураси, 1–3-оятлари), деб бизга таълимот берилган.
Минг йиллар мобайнида халқимиз мамлакатимиз ҳудудида яшаётган миллат ва элатлар билан иноқ, ҳамфикр ва қадрдонлик тамойиллари асосида яшаб келган. Айниқса, кейинги асрларда бағрикенглик ва инсонпарварлик маданиятини ривожлантириш, миллатлараро ва фуқаровий ўзаро аҳилликни мустаҳкамлаш, ёш авлодни Ватанга муҳаббат ва садоқат руҳида тарбиялаш давлатимиз сиёсатининг устувор йўналишларидан бирига айланди. Ҳатто Конституциямиз ҳам виждон ва эътиқод эркинлиги, фуқароларнинг бағрикенглиги учун зарур шароитларни яратишга хизмат қилади.
Кейинги икки йилда Президентимиз юртимизда илм-фан ва маданиятни ривожлантириш, халқимизнинг бой тарихий, илмий, маънавий меросини ҳар томонлама ўрганиш, жаҳон афкор оммасига кенг таништиришга доир бир қатор ташаббусларни илгари сурди. Мазкур ташаббуслар замирида “Жаҳолатга қарши – маърифат” шиори остида муқаддас динимизни, буюк аждодларимизнинг бой меросини ўрганиш, тарихий обидаларни асраб-авайлашга алоҳида эътибор мужассам.
Президентимиз Шавкат Мирзиёевнинг 2017 йил сентябрь ойида Нью-Йорк шаҳрида бўлиб ўтган БМТ Бош Ассамблеясининг 72-сессиясида “Маърифат ва диний бағрикенглик” номли махсус резолюцияни қабул қилиш тўғрисидаги ташаббуси кенг жамоатчилик томонидан ижобий баҳоланди. Унда бағрикенглик, ўзаро ҳурматни қарор топтириш, диний эркинликни таъминлаш, фуқароларнинг ҳуқуқлари ва эркинликларини ҳимоя қилиш, уларни камситишга йўл қўймаслик каби умуминсоний қадриятлар, барчанинг таълимдан фойдаланишини таъминлаш, саводсизлик ва билимсизликка барҳам бериш ғоялари ифода этилганди.
Яқинда БМТ Бош Ассамблеясининг ялпи сессиясида “Маърифат ва диний бағрикенглик“ бўйича резолюциясининг қабул қилиниши мамлакатимиз учун 2018 йилнинг энг муҳим тарихий воқеаси бўлди, десак адашмаймиз. Бу Президентимиз раҳбарлигида юртимизда миллатлараро ва диний бағрикенгликни таъминлаш борасида узоқни кўзлаб олиб борилаётган изчил ислоҳотларнинг дунё ҳамжамияти томонидан тан олиниши деганидир.
Яъни, Ўзбекистон томонидан илгари сурилган бу конструктив таклиф - дунёда мавжуд барча динларга нисбатан маънавий бағрикенглик маданиятини кучайтиришга доир ғоя 51 давлат томонидан қўллаб-қувватланди.
Бугун дунёнинг нуфузли сиёсатчилари, экспертлар резолюциянинг бағрикенглик билан бир қаторда, маданий ва диний билимларни кучайтириш, глобал тинчлик ва фаровонлик учун устувор йўналиш сифатида хизмат қилажагини таъкидламоқда.
Хулоса қилиб айтганда, Президентимиз ташаббусининг БМТ томонидан қабул қилиниши мамлакатимиз учун ҳам тарихан, ҳам маънан оламшумул воқеа бўлди.
Зайниддин Эшонқулов,
Самарқанд вилояти бош имом-хатиби
Ўйлаб кўрайлик!
Машаққатли ишимиз ҳар бир ишсизнинг орзусидир.
Тўполончи фарзандимиз ҳар бир бефарзанднинг орзусидир.
Кичкина уйимиз ҳар бир уйсиз қочоқнинг орзусидир.
Озгина молимиз ҳар бир қарздорнинг орзусидир.
Офиятдалигимиз ҳар бир беморнинг орзусидир.
Табассумимиз ҳар бир сиқилганнинг орзусидир.
Аллоҳ бизни сатр қилгани (айбларимизни яширгани) ҳар бир шарманда бўлган кимсанинг орзусидир.
Истиқоматда юрганимиз гуноҳ қилган айрим кишиларнинг орзусидир.
Тириклигимиз вафот этганларнинг орзусидир.
Жуфтимизнинг борлиги оила қурмаганларнинг орзусидир.
Ота-онамизнинг борлиги ота-онаси вафот этганларнинг орзусидир.
Ака-укаларимизнинг борлиги ёлғиз фарзандларнинг ва ака-укаси вафот этган кишиларнинг орзусидир.
Эркин нафас олаётганимиз астма касали билан оғриб, нафас олишга қийналаётганларнинг орзусидир.
Жавонимиздаги китобларимиз китоб ўқигиси келиб, аммо сотиб олишга имкон тополмайдиганларнинг орзусидир.
Шкафимизда турган кийимларимиз, уларни икки-уч кунда алмаштириб-алмаштириб кийинаётганимиз бир неча йиллардан бери битта кийимда юрганларнинг орзусидир.
Аллоҳ таоло Қуръони Каримда шундай деган:
ثُمَّ لَتُسْأَلُنَّ يَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِيمِ
“Сўнгра ўша кунда, албатта, берилган неъматлардан сўраласизлар”. (Яъни, қиёматда ҳар бир неъматни нимага, қандоқ сарф қилганингиз ҳақида сўралади. Ҳа, каттаю кичик ҳар бир неъмат ҳақида сўраласиз. Ҳар бир неъматга шукр қилдингизми, йўқми - сўраласиз. Аллоҳ таоло сизга берган молу дунё неъматини нимага сарфладингиз, ҳалолгами ҳаромга, Аллоҳни рози қиладиган йўлгами, ғазабини қўзғатадиган йўлгами ҳамма-ҳаммаси ҳақида сўраласиз.) (Такосур сураси, 8-оят).
Ўзимиздаги неъматлар ҳақида ўйлаб кўрайлик!
Ҳамд ва ризони ҳаёт йўлимиз қилиб олайлик!
Берган неъматлари учун Аллоҳга ҳамд бўлсин!
Нозимжон Иминжонов
Саҳобалар ҳаёти – Ҳазрати Билол (розияллоҳу анҳу)
ЎМИ Матбуот хизмати
Янгиликлар
