Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
09 Июл, 2025   |   14 Муҳаррам, 1447

Тошкент шаҳри
Бомдод
03:16
Қуёш
04:58
Пешин
12:33
Аср
17:41
Шом
20:02
Хуфтон
21:37
Bismillah
09 Июл, 2025, 14 Муҳаррам, 1447

Жаннатга кирувчиларнинг икки ахлоқи

27.01.2021   1836   2 min.
Жаннатга кирувчиларнинг икки ахлоқи

Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг бир ҳадиси шарифларида марҳамат қилинадики:

اکثر ما يدخل الناس الجنة تقوی الله و حسن الخلق (راموز الاحاديث: 3/80)

Жаннатга дохил қилувчи сабабларнинг энг асосийси – Аллоҳдан қўрқишдир, тақводир, муттақий, хуш ахлоқли қул бўлмоқдир.

Инсон гўзал ахлоқли бўлса, ишлари юришади, инсонлар билан муомала, муносабатлари яхши йўлга қўйилади, бошқаларга ҳам фойдаси етади. Бошқаларнинг бахтли бўлишига сабабчи бўлади... Ёмон ахлоқли инсон эса, бошқаларнинг хафагарчиликларига, жамоат тартибининг бузилишига сабабчи бўлади. Бир қанча келишмовчиликлар, нотинчликларни юзага келтиради. Аллоҳ Таоло инсонни гўзал ахлоқи туфайли жаннатга киргизади.

Инсон бу гўзал ахлоқларни ўрганиши, билиши шарт. Гўзал ахлоқларнинг номини билиш яхши аммо бунинг ўзи кифоя қилмайди. Балки, уларни ўрганиши, касб этиши, амалда татбиқ этиши, ўзлаштириши лозим!..

Масалан, адолат–  одил бўлиш, золим бўлмаслик, ноҳақлик қилмаслик жуда аҳамиятли гўзал ахлоқ турларидан ҳисобланади. Инсон бунга ҳаётининг ҳар лаҳзасида, ҳар ерда амал қилиши лозим. Аёлига, фарзандига, қўшнисига, ўзига нисбатан, ишда ва бошқа ҳар қандай муносабатларда адолатли бўлиши керак. Аксинча, адолатсизлик энг ёмон хулқлардандир.

Сабр ва сабот ҳам яхши ахлоқ туридандир. Инсонга ғам-ташвиш келтирувчи, кайфиятини, кўнглини бузувчи нарсалар ҳам бор, албатта. Лекин гоҳида уларни ҳам қилишга мажбур бўлади. Мисол учун ўқувчи футбол ўйнаш билан дарс қилиш орасида тараддудланиб қолса, яъни дарс қилаётганда дўстларини кўриб қолса, сиқилади, улар билан ўйнагиси келади. Аммо дарс қилиш зарурроқ. Бунинг учун ўзини қўлга олиши, сабр қилиши керак бўлади. Дарс қилиш қийин, машаққатли лекин муваффақиятларни қўлга киритиш учун фазилатли, етук инсон бўлиш учун шартдир.

Жангда ҳам ғалаба қилиш учун сабр шарт. Қуръони Каримда зафар қозониш учун иккита шарт қўйилган:

  1. Тақво... Инсонни жаннатга элтувчи тақво, зафар қозонишнинг ҳам шартидир. Инсон Аллоҳдан қўрқувчи, эҳтиёткор, парҳезкор, ҳисоб-китобли, гуноҳ ва ҳаромдан сақлангувчи. қочувчи инсон бўлиши лозим.
  2. Сабр... Инсон сабрли бўлиши керак. Сабр қилдими, қасд қилинган нарсани қўлга киритади. Бир нарсага эришгунча қанча ғам-ташвишлар чекади аммо алалоқибат муваффақиятга эришади. Сабр – аччиқ, аммо таъми ширин, лаззатли. Аччиқ қалампир каби оғизни куйдирса ҳам, ёқимли таъми бор... Сабр инсонни оқибат ҳадду ҳисобсиз зафарларга, муваффақиятларга етиштиради.

 

"Ислом ва ахлоқ" китобидан олинди

Мақолалар
Бошқа мақолалар

Роббимизнинг ваъдаси ҳақ экан

07.07.2025   4094   4 min.
 Роббимизнинг ваъдаси ҳақ экан

Ярмук – мусулмон ва Рум қўшинлари ўртасида бўлиб ўтган жанг. Унда асрлар ўтса-да, мангуликка юз тутган ажиб лавҳалар бор. Уларнинг баъзилари қуйидагилардир:

Урушнинг айни қизиган палласи. Бир киши Абу Убайда ибн Жарроҳ ҳазратларига яқинлашди. Абу Убайда розияллоҳу анҳу: “Мен шаҳид бўлишга астойдил бел боғладим”, деди. Ҳалиги киши: “Бирор-бир гапингиз бўлса айтинг, мен Расулуллоҳ билан кўришган пайтим  у зотга етказиб қўяман”, деди. Абу Убайда розияллоҳу анҳу: «Ҳа, у зотга буни етказ: “Расулуллоҳ, бизлар Роббимизнинг ваъдаси ҳақ эканини топдик”», дедилар.

Рум қўшинларининг ҳужуми кучайган пайтда Икрима ибн Абу Жаҳл розияллоҳу анҳу мусулмонларнинг орасида: “Аллоҳ таоло мени  ҳидоят қилмасидан аввал мен Расулуллоҳга қарши жанг қилардим, энди бугун Аллоҳнинг душманларидан қочиб кетаманми!” – дея жар соларди. Орадан кўп ўтмай, Абу Жаҳл яна: “Ким ўлимга байъат қилади?”[1] – деди.

Мусулмонларнинг бир жамоаси у зотга байъат қилишди ва уларнинг барчаси биргаликда жанг майдонига киришди. Уларнинг мақсадлари ғалаба ва шаҳидлик эди. Аллоҳ таоло уларнинг байъатларини қабул қилди ва уларнинг бари Аллоҳнинг инояти ила шаҳидликка эришдилар. 

Тарих зарварақларига эътибор қаратинг. Буюк қўмондон Холид ибн Валид 100 кишилик қўшини билан тўрт минг кишилик Рум қўшинларига қарши турдилар. Қаранг-а! Юз кишилик қўшин тўрт мингта аскарга қарши чиқиб, уларни енгса-я?! Бу уларнинг қалблари Аллоҳга бўлган иймонлари билан тўлиб-тошгани эканининг белгиси эмасми?!

Уруш бироз тинчиб турган пайтда Холид ибн Валиднинг олдига Жўржа исмли Рум қўмондони келди ва: “Эй Холид, нимага даъват қиляпсан? Айни пайтда Исломни қабул қилган кишига ҳам сизларга берилгандаги каби ажру савоб насиб қиладими?” – деб сўради.

Саҳобий: “Ҳа. Ундан кўпроғи ҳам насиб этиши мумкин”, деди.

“Қандай қилиб? Ахир сизлар аввалдан мусулмон бўлиб, ўзиб кетгансизлар-ку?!” – деди Рум қўмондони. Холид ибн Валид розияллоҳу анҳу: “Биз Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам билан бирга яшадик ва у зотнинг мўъжизаларига гувоҳ бўлдик.

Бизнинг кўрганларимизни кўриб, биз эшитган нарсаларни эшитган одам Исломни осонликча қабул қилиши ҳақиқат. Лекин сизлар у зотни кўрмагансизлар, у зотнинг гапларини эшитмагансизлар, бундай ҳолда ғайбга иймон келтирган бўласизлар. Агар сизлар ниятингиз,  қалбингиз ила Аллоҳга иймонда ростгўй бўлсаларингиз, сизларнинг савобларингиз буюкроқ бўлади”, дедилар. Бу гапларни эшитган Рум қўмондони оҳ урди ва: “Эй Холид, менга Исломни ўргат”, дея ўзини Холид розияллоҳу анҳу тарафга ташлади.

Шундай қилиб Рум қўмондони Исломни қабул қилди. Аллоҳ таоло учун икки ракат намоз ўқиди, ҳақиқатда икки ракат, бундан бошқача эмас. Икки тараф яна урушга киришди. Жўржа энди мусулмон аскарлар сафида шаҳидлик мақомига эришиш илинжида жанг қиларди.

Ҳа! Ўша икки ракат намоз сабабидан Аллоҳнинг изни ила унга жаннат насиб этди, унинг бундан бошқа амали йўқ эди...


Ҳассон Шамсий Пошонинг
“Жаннат бўстонидаги оилавий оқшомлар” номли китобидан
Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Илҳом Оҳунд, Абдулбосит Абдулвоҳид таржимаси.


[1]  Бунинг маъноси: “Мен ўлгунимча шу жанг майдонидан ортга чекинмайман, то сўнгги нафасим қолгунича мусулмонлар сафида Аллоҳнинг душманларига қарши жанг қиламан, мени фақатгина ўлим тўхтата олади”  (Тарж.).