Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
15 Март, 2025   |   15 Рамазон, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
05:17
Қуёш
06:35
Пешин
12:37
Аср
16:43
Шом
18:33
Хуфтон
19:45
Bismillah
15 Март, 2025, 15 Рамазон, 1446

Ўзбекистон – бой маданият, қадимий тарихга эга мамлакат

12.01.2021   1538   2 min.
Ўзбекистон – бой маданият, қадимий тарихга эга мамлакат

Президентимиз Шавкат Мирзиёевнинг 2019 йил январь ойида Германияга амалга оширган расмий ташрифи давомида эришилган келишувларга мувофиқ, Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази ва Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот марказининг исломшунос, шарқшунос олимларидан иборат делегация Германиянинг нуфузли университетлари, илмий-тадқиқот марказлари, музей ва қўлёзма фондларида бўлиб, соҳа мутахассислари билан учрашув ҳамда мулоқотлар ўтказганди.

Сафар давомида Германия ва Ўзбекистонда исломшуносликка ихтисослаштирилган таълим ва илмий-тадқиқот муассасалари ўртасида ўзаро манфаатли алоқаларни йўлга қўйиш, буюк аллома ва аждодларимизнинг Германияда сақланаётган нодир асарларини ўрганиш, ҳамкорликда конференциялар, илмий семинарлар ташкил этиш бўйича келишувларга эришилган эди.

Ана шу келишувларга мувофиқ, Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот маркази, Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази ҳамда Германиянинг Гамбург университети ҳузуридаги Осиё — Африка тадқиқотлар институти билан ҳамкорликда “Зарафшон воҳаси тарихи ва маданияти” мавзуи доирасида қатор илмий маърузаларни ўзида мужассам этган онлайн семинарлар ўтказилмоқда.

Ана шундай мулоқотларнинг дастлабкиси Гамбург университети ҳузуридаги Осиё — Африка тадқиқотлар институти директори, профессор Стефан Хайдманнинг “Бухоронинг Ислом салтанатига интеграцияси” мавзуидаги маъруза билан бошланди. Унда нафақат Ўзбекистон ва Германия илмий доиралари вакиллари, балки АҚШ ва Миср Араб Республикасининг шарқшунос ва исломшунос олимлари ҳам иштирок этди.

Яқинда мазкур онлайн-семинар дастуридан ўрин олган навбатдаги маъруза тингланди. Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот маркази директори, доцент Шовосил Зиёдов “Бухоро кутубхоналари тарихи” мавзуида сўз юритди.

Олим маъруза давомида Бухородаги илк кутубхоналар, Хожа Муҳаммад Порсо кутубхонасига оид янги маълумотлар, Жўйбор хожаларининг Говкушон кутубхонасига вақф қилган китоблари, Бухоро қозикалонларининг сулолавий кутубхоналарига доир қимматли маълумотлар берилди.

— Кутубхоналар тарихини ўрганиш Ўзбекистон ҳудудидаги илмий-маърифий даражани аниқлаш имконини беради. Бу, ўз навбатида, Ўрта Осиё тарихи бўйича шуғулланаётган тадқиқотчилар учун муҳим маълумотларни тақдим этиши табиий, — дейди Шовосил Зиёдов.

Олимнинг фикрича, мазкур тадқиқотдан кўзланган мақсад Бухоро ҳудудида мавжуд бўлган кутубхоналарни аниқлашдан иборат. Ўзбекистон қўлёзма фондларида сақланаётган айрим асарларнинг келиб чиқиш тарихи номаълум бўлиб қолаётган эди. Семинар Марказий Осиёда мавжуд бўлган китобат тарихи ва кутубхоначилик маданиятини тадқиқ этиш, ушбу ҳудудда яшаб ўтган зиёлиларнинг ҳаёти тўғрисида тўлиқ ва объектив билимга эга бўлиш, янги илмий маълумотлар билан танишишга имкон берди.

Германиялик олимлар иштирокидаги илмий семинарлар шу йилнинг март ойига қадар давом этади. Унда Ўзбекистон заминининг бой тарихи ва маданиятига оид долзарб мавзуларда маърузалар тингланади.

Манба: “Халқ сўзи” газетаси
2021 йил 12 январь, № 7 (7787)
Ўзбекистон янгиликлари
Бошқа мақолалар

Онанизм ҳаромми? Рўзага таъсири борми?

14.03.2025   1579   2 min.
Онанизм ҳаромми? Рўзага таъсири борми?

Cавол: Онанизм (қўл билан шаҳватни қондириш)нинг ҳукми ҳақида маълумот берсангиз. Ундан кейин ғусл қилиш шартми? Рўзага таъсири борми?


Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Сиз айтаётган нарса шаръий истилоҳда “истимно” – яъни шаҳватини ўз қўли билан қондириш дейилади. У шариатимизда ҳаром амал саналади.

Аллоҳ таоло Қуръони каримда бундай дейди: “Улар авратларини (ҳаромдан) сақловчидирлар. Илло, ўз жуфти ҳалоллари ва қўл остидагилар (чўрилар) бундан мустаснодир. Бас, албатта, улар маломат қилинувчи эмаслар. Бас, кимки шундан ўзгани (ҳаром қилинган нарсаларни) истаса, бас, ана ўшалар ҳаддан ошувчидирлар (Мўминун сураси 5-7-оятлар).

Қўл билан шаҳват қондиришнинг ҳаром эканига ушбу ояти карима далилдир. Уламолар киши аёли ёки қўл остидаги чўриларидан ташқари ҳар қандай йўл билан шаҳватини қондириши – ҳаромдир ва қаттиқ гуноҳкорликка сабабчидир, дейдилар.

Уларнинг бу фикрларини Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламдан ривоят қилинган: “Қўлига никоҳланган лаънатлангандир” (Имом Байҳақий ривояти) деган ҳадис ҳам қўллаб қувватлайди.

Фиқҳ китобларида уйланишнинг бир неча даражаларини санаб ўтилган. Шулардан киши агар зино қилиб қўйиш даражасига борса, унинг уйланиши вожиб эканлиги айтилади. Уйланишга имкони бўлмаганларни Пайғамбаримиз соллалоҳу алайҳи васаллам рўза тутишга буюрадилар.

Қолаверса, Аллоҳ таоло Ўзининг Каломида: “Никоҳ (имкон)ни топа олмаганлар, то Аллоҳ уларни Ўз фазлидан бой қилгунича, иффатларини сақласинлар”, дея марҳамат қилади (Нур сураси, 33-оят).

Бу тадбирларнинг барчасидан кўзланган мақсад инсонни истимно каби соф инсоний табиатга зид бўлган жирканч ишдан тийилишга ундашдир. Қўл билан шаҳватни қондириш орқали маний тушадиган бўлса, ғусл вожиб бўлади ва рўза бузилади. Бу ишни қилган одам Рамазондан кейин бир кун қазо рўза тутиб беради. Валлоҳу аълам.


Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази