Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
29 Апрел, 2025   |   1 Зулқаъда, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
03:55
Қуёш
05:23
Пешин
12:25
Аср
17:15
Шом
19:21
Хуфтон
20:44
Bismillah
29 Апрел, 2025, 1 Зулқаъда, 1446

Икки ўзбек фильми мусулмонлар ҳақида энг яхши 10 та фильмлар қаторига киритилди

11.01.2021   3706   4 min.
Икки ўзбек фильми мусулмонлар ҳақида энг яхши 10 та фильмлар қаторига киритилди

Икки ўзбек фильми: «Имом Абу Исо Муҳаммад Термизий» (2019) ва "Шарқдан нур "(2005) Islam-Today интернет нашри томонидан мусулмонлар ҳақида энг яхши 10 та фильмлар қаторига киритилди.


“Бу жуда сифатли картина - Ўзбекистонда кўп йиллар ичида биринчи маротаба суратга олинган диний фильм. Режиссёр ва сценарий муаллифи шоирлар ҳақидаги фильмларнинг совет анъанасига таянади. Картинада севги-муҳаббат ҳикояси ҳам бор (гап бир қизни севиб қолиб, Абу Исо уйланиш учун устозини совчиликка юбориш учун юборгани, лекин Аллоҳнинг иродаси билан қиз аллақачон унаштирилган бўлиб чиқиши ҳақида бормоқда), лекин биз асосий қаҳрамон ўзини бутунлай маънавий ҳаётга бағишлашини тушунамиз. Бу ерда асосий қаҳрамонга қаршилик кўрсатадиган ёвуз киши ҳам бор. Имом олижаноб буюк одамдек гавдаланади ва бутунлай ўзини даъват қилишга бағишлайдин. Рақибини эса ҳасад ҳис-туйғулари бошқаради. У нафақат бошқаларнинг ҳаётини заҳарлайди, балки ўзини йўқ қилади. Бош қаҳрамон оқилона тарза фикр юритади, фильмда мўъжизалар йўқ: Абу Исо Муҳаммад Термизий ҳеч кимга шифо бермайди, ўзгартирмайди. У фақат билим тўплаш ва сақлаб қолиш учун хизмат қилади. Имом йигирма йилни ватанидан ташқарида ҳадис тўплаш билан ўтказди. Йигирма йил ичида Термизий Шайх Исҳоқ ибн Роҳавайҳ Марвазий ва бошқа кўплаб олимлардан таҳсил олади. Йигирма беш ёшида (бошқа версияга кўра, йигирма олти ёшида) Ироққа, Басра шаҳрига бориб, ўша минтақаларнинг кўзга кўринган олимларидан сабоқ ола бошлади, шундан сўнг Шомга, у ердан эса Ҳижозга боради. Ана шу йигирма йиллик сайёҳат ва таълим олишлар чоғларида Абу Исо Термизий олимлардан эшитган барча ҳадисларини ёд олар ва ёзиб олар, ҳар хил баҳсларда иштирок этган”, - дейилади мақолада «Имом Абу Исо Муҳаммад Термизий» (2019) фильми ҳақида.


Бошқа яна бир ўзбек фильми бўлмиш "Шарқдан нур "(2005) картинасига мана бундай таъриф берилади: "Тиббиёт" атамаси қаердан келиб чиққанини ҳеч ўйлаб кўрганмисиз? Олим ва тадқиқотчилар орасида бу сўзнинг пайдо бўлиши Ибн Сино (Авиценна), Буюк Шарқ алломаси, табиби, олими – "мадат Сино" номи билан боғлиқ деган фикр мавжуд. Унинг асарларининг аниқ сони номаълум,аммо тадқиқотчилар 160 ва 450 рақамлари орасида деб фараз қилишади. Унинг китоблари ёқиб юборилди, ўғирланди ва яширилди, аммо уларнинг оддий санаб ўтилиши ҳам таъсирли эшитилади: "Шифо китоби", "Нажот китоби", "Кўрсатма ва ўгитлар китоби", "Илм китоби". Фильмда дунёга машҳур олим-энциклопедист Ибн Синонинг буюк мутафаккир Абу Райҳон Беруний билан танишуви асос қилиб олинган. Суратга олиш ишлари бир қанча мамлакатлар – Ўзбекистон, Эрон, Франция ва Россия ҳудудида бўлиб ўтган бўлиб, Шарқ мутафаккири ролини ёш истеъдодли актёрлар Ҳасан ва Ҳусан Солиҳовлар ижро этишган.


Фильм биографик, маърифий характерга эга бўлиб чиқди. Режиссёрнинг сўзларига кўра, аввалига у илмий асарлари ҳақида кўпроқ маълумот бермоқчи бўлган, аммо Авиценна (Ибн Синони Ғарб тадқиқотчилари шундай деб аташади) ҳақидаги мавжуд фильмларни таҳлил қилгач, Шуҳрат Маҳмудов ўша даврда мавжуд бўлган барча билим ва кўникмаларни ўзлаштириб, энциклопедистнинг ёшлигидан ишлаган шароитларини имкон қадар тўлиқ етказишга ҳаракат қилиш учун маърифий картинани тайёрлашга қарор қилди. "Айтишларича, Ғарб - тана, Шарқ эса - руҳ дейишади. Лекин ўзида бутун дунёни бирлаштирган одам бор эди. Даврнинг энг универсал боши Абу Али Ибн Сино эди…"
Энг яхши фильмлар ўнталигига «Биз барчамиз» (2017), «1001 кашфиёт ва сирлар кутубхонаси» (2010), «Мени Кхан деб аташади» (2010), «Нома хат» (1976), «Мулла» (2018), «Ҳалима» (2017), «Бизнинг воизимиз» (2017), «Раббингиз номи билан ўқинг», «ИншоАллоҳ» фильмлари ҳам киритилган.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Ўзбекистон янгиликлари
Бошқа мақолалар

Имом Мотуридийга қандай унвонлар берилган?

28.04.2025   5740   1 min.
Имом Мотуридийга қандай унвонлар берилган?

Илгари мусулмонлар айрим уламоларни улуғлаб, “Шайхул Ислом” (Ислом дини шайхи), “Фахрул Ислом” (Ислом дини фахри), “Ҳужжатул Ислом” (Ислом дини ҳужжати), “Нажмул уламо” (Уламолар юлдузи), “Муфтий сақолайн” (Инсу-жин муфтийси), “Лисонул мутакаллимийн” (Мутакаллимларнинг сўзловчи тили) каби унвонлар билан атаганлар. Бундай аташ асло муболаға бўлмаган. Балки у муҳтарам уламолар ҳақиқатдан ушбу унвонларга лойиқ бўлганлар. Масалан, “Шамсул аимма” (Имомлар қуёши) унвони берилган Сарахсий раҳматуллоҳи алайҳ ўн икки минг рисолани ёд олгани нақл қилинган.

Абу Мансур Мотуридийни яқиндан таниган уламолар ва шогирдлари томонидан у зотнинг мартабаларини намоён этувчи кўплаб унвонлар берилган:  

–      Имомул ҳудо (Тўғри йўлга бошловчи);

  • Имомул мутакаллимийн (Калом илми олимлари пешвоси);
  • Мусаҳҳиҳу ақоидил муслимийн (Мусулмонларнинг ақидаларидан хатоларни тузатувчи);
  • Роису аҳли сунна вал жамоа (Аҳли сунна вал жамоа бошлиғи);
  • Носирус сунна ва қомиъул бидъа (Суннатни ҳимоя қилувчи ва бидъатларни бостирувчи);

–  Муваттиду ақоиди аҳлис сунна (Аҳли сунна ақидалари асосчиси).

Абу Мансур Мотуридийнинг мазкур унвонлари ҳам асло муболаға эмас, балки у зот ҳақиқатан шу мартабага лойиқ зот бўлганлар.

Уламолар айтадиларки, Ҳужжатул Ислом (Ислом дини ҳужжати) дейилганда фақат Имом Ғазолий тушунилганидек, Имомул ҳудо (тўғри йўлга бошловчи) дейилганда ҳам фақат Имом Мотуридий тушунилади.   

Абдулқодир Абдур Раҳим,
Имом Бухорий номидаги Тошкент Ислом институти
катта ўқитувчиси.