Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
12 Июл, 2025   |   17 Муҳаррам, 1447

Тошкент шаҳри
Бомдод
03:19
Қуёш
05:01
Пешин
12:34
Аср
17:41
Шом
20:01
Хуфтон
21:34
Bismillah
12 Июл, 2025, 17 Муҳаррам, 1447

Гўзал ахлоқ нима, ё Расулуллоҳ?

27.11.2020   2434   2 min.
Гўзал ахлоқ нима, ё Расулуллоҳ?

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ахлоқлари бизга буюрганлари, ўргатган нарсалари, тавсияларини хулоса қилмоқчи бўлсак, у киши масалаларни лўнда, ихчам ва мақбул шаклда буюрганлар ва бир бутун нарсанинг ҳамма томонини ҳисоб-китоб қилиб мувозанатли, қониқтирадиган тарзда ҳукм чиқарганлар. Бировга имкониятидан ортиқ юк юкламаганлар ва бировга азият етказмайдиган тадбирларни қўллаганлар.

Инсоний муносабатларнинг барчасини ғоят мутаносиб тарзда тартибга келтирганлар.

Бунинг намунасини ўз ҳаётлари, яшаш тарзлари орқали кўрсатиб ҳам берганлар...

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам гўзал ахлоқ, савобли ҳар қандай хизмат – холис Аллоҳ ризоси учун бўлиши кераклигини уқтирганлар...

Бир ҳадиси шарифда “Гўзал ахлоқ нима, ё Расулуллоҳ?”, – дея сўрашганда, шундай деб жавоб берадилар:

تغفر عمن ظلمک، تعطی من حرمک، تصل من قطعک (راموز الاحاديث 2/152)

Тағфиру амман заламака туъти ман ҳарамака тасилу ман қатаака.

“Сенга зулм қилганни кечир, сенга бермаганга сен бер, сендан алоқасини узган билан алоқа ўрнат, борди-келди қил”, деганлар.

Юқорида бирор савобли иш, яхшилик – холис Аллоҳ ризоси учун бўлиши керак дедик. Яъни “Ҳасбатан лиллаҳ”, фақат холис Аллоҳ ризоси учун қилинади. Бировга яхшилик қилсак, ундан бирор манфаат, бирор яхшилик кутмаймиз. Ёмонлик қилганга ҳам яхшилик қилишга буюрилганмиз.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бир ҳадиси шарифларида: “Мусибатнинг ёки етган бирор хасталик ёки ранжитувчи воқеани ҳам Аллоҳнинг бир икроми эканини англамаган киши – ҳақиқий мўъмин киши эмасдир”, деб буюрганлар.

Яъни, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳодисаларга муносабатлари, қарашлари бизникига ўхшамайди... Бирор касаллик етса ҳам Аллоҳнинг бир қадари, тақдири, бунга сабр қилинса, савоб берилади.. Бирор мусибат ҳам Аллоҳнинг тақдири, сабр қилсак савоб топамиз ва ҳакозо...

Аллоҳу таоло бизларга ҳам Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ахлоқлари билан хулқланишни насиб айласин... Аҳли аёлимиз, қариндош уруғларимиз, қўни-қўшниларимиз, барча мусулмон биродарларимиз билан муносабатларимизда, тижорат ишларимизда, ижтимоий ҳаётимизда, иш фаолиятимизда шаръий-ахлоқий қоидаларга амал қилиб яшашимизни Жаноб Ҳақ жумламизга насиб этсин!..

Ўзининг ризосини қозонишни бу дунёда бахтиёрликни, бахтли бир ҳаётда яшашни, саодатли жамият тузишни ҳамда охиратда савоб қозонган ҳолда Оллоҳнинг ризолигига муяссар бўлиб, жаннати, жамоли билан сийланишни, шарафланишни барчамизга насиб айласин...

"Ислом ва ахлоқ" китобидан олинди

 

Мақолалар
Бошқа мақолалар

Қуръони каримни 82 йил қалбида сақлаган олим

11.07.2025   5729   3 min.
Қуръони каримни 82 йил қалбида сақлаган олим

Хотира

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.


Қуръони Карим ходими, устоз Яҳё қори Турдиев 1930 йил 21 декабрда Шарқий Туркистоннинг Қашқар вилояти Янгисор шаҳрида зиёли оилада таваллуд топган. У 1943 йил Қуръони Каримни тўлиқ ёд олди.

1962-1968 йиллар давомида Мир Араб мадрасасида таҳсил олди.

1978-1984 йилларда Ўртачирчиқ туманидаги Тўйтепа жомеъ масжидида имом-хатиблик қилди.

1988 йилдан Тошкент (ҳозирги Зангиота) туманидаги Кўктерак масжидига имомлик қилди.

1995-2011 йиллар шу тумандаги «Ҳасанбой ота» жомеъ масжидида имом хатиб, кейинчалик шу масжидда имом ноиби бўлиб эл хизматида фаолият юритди.

Қуръондан илк сабоқларни ота-онасидан олди. 13 ёшида Қуръони Каримни тўлиқ ёд олди. Шунингдек, устозлари Абдуҳалил ва Абдунодир домлалардан ҳам таълим олган.

1954 йил Яҳё қорини олим бўлишини истаган отаси 1600 км узоқликда жойлашган Рўзиҳожи мадрасасига олиб борди. У ерда Ҳиндистонда таълим олган шайх Шоҳимардон исмли етук олимдан илм олди,

1960 йилда мадрасани тамомлаб, домла Шоҳимардоннинг ёнида мударрис  бўлиб ишлади. Бироқ шу йилнинг ўзида устозининг маслаҳати билан собиқ Иттифоққа йўл олиб, Андижонда қўним топди.

1962 йилда Мир Араб мадрасасига ўқишга кирди.

1968 йил мадрасани тугаллагач, Тошкент вилоятидаги Бектемир қишлоғига кўчиб келди. Бу ерда ўн йилдан ортиқ комбинатда ишлади. Шу орада Қашқарда устозлик қилган минглаб қориларни чиқарган Абдулазиз қори Маҳмудов билан яна устоз-шогирдлик муносабатларини йўлга қўйди.

1976 йилда шайх Зиёвуддин ибн Эшон Бобохон билан танишди. У кишининг таклифи билан 1977 йили Ўрта Осиё ва Қозоғистон мусулмонлари диний назоратига ишга кирди. Шу тариқа имомлик фаолияти бошланди.

Фарзандим қори бўлсин деган ота-оналар учун устоз Яҳё қоридан тавсия:

— Илм аҳлига ҳавас қилган, фарзандини қори бўлишини истаган ота-оналарга айтадиган биринчи тавсиям луқмасини ҳалол қилсин. Ҳаромга яқинлашмасин, ҳалол нарсани ҳам меъёрида истеъмол қилсин. Шунингдек, фарзандини ҳам ҳалол луқма билан вояга етказсин, тарбияласин. Домлаларимиз кўча-куйда таом истеъмол қилганимизни билиб қолсалар, қаттиқ ранжиб, бизни койиб: «Сен кеча Қуръондан бир бетни юз маротаба ўқиб ёдлаган бўлсанг, бугун икки юз маротаба ўқисанг ҳам ёдлай олмайсан. Шубҳали овқат емагин. Зеҳнинг заифлашиб қолади», дер эдилар.

Шунингдек, фарзандини қори бўлишини истаган ота-оналар тақволи, ўқимишли бўлсин. Ота-оналар олимларни ҳурмат қилсин, уларни яхши кўриб, олимларга мухлис бўлсин. Фарзандини ёшлигидан бошлаб одоб-ахлоқли қилиб тарбияласин. Болам қори бўлсин деган ниятда бўлган ота-она ўзаро бир-бири билан жанжаллашмасин, уйда сокинлик ҳукм сурсин. Фарзанд келажакда етук олим бўлиши учун жуда кўп машаққат, саъй-ҳаракат талаб этилади. Аввало, ота-онанинг, сўнгра талаби илмнинг ҳамда устознинг биргаликдаги интилиш ва ҳаракати бўлиши лозим. Шуларнинг бари бириккандагина фарзанд олим, қори бўлади. Ота-она масъулиятсизлик қилса ёки талаба илм олишдан бошқа нарсаларга чалғиса оқсаш кузатилади, мақсадга эришилмайди.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ҳар бир нарсага ҳам бир монеълик бўладику, лекин илмнинг монеълари кўп бўлади», деган мазмундаги ҳадислари илм олишда собитқадам, бардавом бўлишга ундайди.