Кўпчилик зинонинг касофати ва зарарини билгач ундан қутулиш ва сақланиш чораларини излайди. Қуйида уламолар тавсия этган учта чора ва унинг тафсилоти ҳақида тўҳталиб ўтамиз.
Биринчи чора: Зудлик ила никоҳ қилсин.
Аллоҳ таоло Ўз каломи Қуръони каримда шундай марҳамат қилади
“Бас, ўзингизга хуш ёққан аёллардан никоҳлаб олингиз”.
(Нисо сураси, 3)
Никоҳ орқали эркак ва аёл ўзаро жуфтлашиб шаҳватни энг яхши муолажасини қиладилар. Шаҳват ҳолатида табиатда ажиб жумбуш ва изтироб бўлади. Бундай ҳолатда на ибодатга қалб машғул бўлади, на хотиржамлик ила бирор бошқа иш бўлади. Қалб ва ақлни шундай сархушлик қамраб оладики, уни адо қилмасдан бошқа бирор чораси бўлмайди. Эр-хотиннинг жуфтлашганидан кейин у сархушлик бартараф бўлади. Табиатда осудалик ҳис қилинади. Ҳар турдаги танглик тугайди. Инсон ўзида ҳузур-ҳаловат ҳис қилади. Айни шунинг учун эркак ва аёл бир-бири учун илоҳий туҳфадир. Аллоҳ таъоло шундай марҳамат қилади:
وَمِنْ آيَاتِهِأَنْخَلَقَلَكُممِّنْأَنفُسِكُمْأَزْوَاجًالِّتَسْكُنُواإِلَيْهَا
Яъни:
“Унинг оятларидан бири ором олишингиз учун ўзингиздан жуфтлар яратганидир” (Рум сураси, 21).
Бу муборак оятдан собит бўлдики, эркак ва аёл бир-бири учун илоҳий қудратнинг белгиларидир. Уларга бир-бири ила жуфтлашиб сукун ва ором насиб бўлади. Худди шундай ҳадиси шарифда Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ўз умматларини никоҳ қилишга буюрдилар ва уни диннинг ярми деб айтдилар. Бир ривоятда шундай дейилади:
إذا تَزَوَّجَ العبدُ فَقَدِ اسْتَكْمَلَ نِصْفَ الدِّينِ
Яъни: “Қачонки, банда уйланса, батаҳқиқ, динининг ярмини мукаммал қилибди” (Мишкоти шариф).
Бундан маълум бўлдики, зинодан сақланишлик ҳамда иффат ва покдомонлик ҳаётини кечиришлик учун энг яхши чора шуки, банда никоҳ қилсин ва унинг жинсий хоҳиши адо бўлсин ҳамда унга зино каби оғир гуноҳдан сақланишлик осон бўлсин.
Иккинчи чора: Назарни тийишлик.
Аллоҳ таъоло Қуръони каримда шундай марҳамат қилади:
قُل لِّلْمُؤْمِنِينَيَغُضُّوامِنْأَبْصَارِهِمْوَيَحْفَظُوافُرُوجَهُمْ
Яъни:
“Мўминларга айтингки, улар назарларини пастга қаратсинлар ва фаржларини сақласинлар” (Нур сураси, 30).
Бадназарликдан инсон ичида шаҳват олови аланга олади. Худди тугмачани босишлик ила машина қўзғалгани каби, номаҳрам аёлга назар солишлик ила инсон жисмида шаҳват аъзолари жумбушга келади. Покдомонлик ҳаётини кечиришни истайдиган одамлар учун бадназарликдан сақланишлик лозимдир. Назар покиза бўлмаса, шаҳват оловини аланга олишидан ҳеч ким тўхтата олмайди. Ҳаттоки, бир кунмас бир кун бадназарликка одатланган одамлар зинога мубтало бўладилар. Шунинг учун Қуръони каримда назарларни пастга қаратишликка ҳукм қилиниш билан бирга фаржни муҳофаза қилиш ҳам ҳукм қилингандир. Бундан собит бўлдики, бу иккиси бир-бири ила чамбарчас боғлиқдир. Кимнинг назари жиловда бўлса, унинг фаржи ҳам сақланган бўлади. Бас, маълум бўлдики, зинокорлик ва бузуқликдан сақланишнинг энг яхши чораси банда назарини тийишидир. Иншааллоҳ, зинодан сақланишлик осон бўлади.
Учинчи чора: Сабр ила намозга бардавом бўлинг.
Аллоҳ таъоло Ўз каломи Қуръони каримда шундай марҳамат қилади:
وَاسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِوَالصَّلَاةِ
Яъни: “Сабр ва намоз ила ёрдам сўранг” (Бақара сураси, 45).
Инсонга лозимки, шаҳватни сабр орқали жиловласин. Қачонки, тўфон зиёда кўтарилаётганини кўрсангиз, у ҳолда сабр қилиб намоз ўқинг. Аллоҳдан мадад сўранг. Аллоҳ қалбга хотиржамлик солиб қўяди ва беҳисоб гўзал натижалар юзага келади. Чунки, Аллоҳ таоло шундай марҳамат қилади:
إِنَّ الصَّلَاةَتَنْهَىٰعَنِالْفَحْشَاءِوَالْمُنكَرِ
Яъни:
“Албатта, намоз фахш ва мункар (ёмон ишлар)дан қайтаради” (Анкабут, 45).
Бундан маълум бўладики, сабр ила намозга эътиборли бўлиш ила банданинг ёмонликдан сақланиши осон бўлади. Шунга кўра, ким зино каби қабиҳ гуноҳдан сақланишни хоҳласа, намозга эътиборли бўлсин. Фарзларни адо қилгандан кейин нафлларни ҳам кўпайтирсин. Иншааллоҳ, шаҳват назоратда бўлади.
Аллоҳ таъоло барчамизни Ўзи муҳофаза қилсин!
"Зина кэ нуқсаанат аор ус сэ бачнэ ки тадаабийр"
китобидан Абдулқайюм Комил таржимаси
Абдурраззоқ Санъоний айтади: Али ибн Ҳусайн розияллоҳу анҳум намоз учун таҳорат қилаётган эди. Шу пайт сув қуйиб турган жория қўлидан обдаста тушиб кетиб, унинг юзига озгина шикаст етказди. Али ибн Ҳусайн бошини кўтариб, жорияга қаради. Жория вазиятни юмшатиш мақсадида Қуръони карим оятларидан ўқиди: “... Ғазабларини ютадиган...” (Оли Имрон сураси, 134-оят). Али ибн Ҳусайн розияллоҳу анҳум жимгина жавоб берди: “Ғазабимни босдим”.
Жория оятнинг давомини ўқиди: “...одамлар-ни (хато ва камчиликларини) афв этадиганлардир...”.
У киши деди: “Мен сени афв этдим”.
Жория оятнинг охирини ўқиди: “Аллоҳ эзгулик қилувчиларни севар”.
Али ибн Ҳусайн розияллоҳу анҳум деди: “Бор, сен Аллох йўлида озодсан”.
Абдуллоҳ ибн Ато айтади: “Али ибн Ҳусайннинг бир ғуломи (қули) хатога йўл қўйди ва жазога лойиқ бўлди. Али ибн Ҳусайн қамчини олди. Сўнг у зот бундай оятни ўқиди: “(Эй Муҳаммад!) Имон келтирган кишиларга айтинг, улар Аллоҳ кунлари (қиёмат)дан умид қилмайдиган кимсаларни кечириб юбораверсинлар! Шунда (у сабрли) кишиларни қилган ишлари (кечиришлари) сабабли мукофотлагай!” (Жосия сураси, 14-оят).
Қул эса деди: “Мен бундай эмасман, мен Аллоҳнинг раҳматидан умидворман ва унинг азобидан қўрқаман”.
Али ибн Ҳусайн розияллоҳу анҳум қамчини ташлаб юборди ва деди: “Сен Аллоҳ йўлида озодсан”.
Мусо ибн Довуд айтади: Али ибн Ҳусайн хизматкорини икки марта чакирди, у жавоб бермади. Учинчи марта чақиргач жавоб қилди. Али ибн Ҳусайн унга деди: “Эй ўғлим, овозимни эшитмадингми?”.
Хизматкор: “Эшитдим”, деди.
Али ибн Ҳусайн сўради: “Нега жавоб бермадинг?”.
Хизматкор: “Сизнинг шафқатингизга ишондим”, деди.
Абдулғофир ибн Қосим айтади: Али ибн Ҳусайн масжиддан чиқиб кетаётган эди. Бир одам келиб уни ҳақорат қилди. Шунда Алининг хизматкор ва қуллари унга ташланишди.
Али ибн Ҳусайн уларни тўхтатди ва бундай деди: “Бас қилинглар, унинг ҳолатига қаранглар”.
Сўнгра ўша одамга деди: “Бизда сиз билмаган яна кўп нарсалар бор. Агар сизга ёрдам керак бўлса, айтинг, ёрдам берайлик”. Ўша одам хатосини англаб, уялди ва ортига қайтди.
Али ибн Ҳусайн уни ёнига чақириб, ўзи кийиб турган чакмонини елкасига ташлади ва минг дирҳам пул бердирди.
Абу Яъқуб Музаний дейди: Ҳасан ибн Ҳасан билан Али ибн Ҳусайн ўртасида бир оз нохушлик бўлиб қолди. Ҳасан бир куни масжидда Али ибн Ҳусайннинг ёнига келди, уни турли сўзлар билан ҳақорат қилди. Али ибн Ҳусайн эса унга бир оғиз ҳам жавоб қайтармади.
Сўнгра Ҳасан чиқиб кетди. Кечаси у алининг уйига борди ва эшигини қоқди. Али ибн Ҳусайн эшикни очиб чиқди. Ҳасан унга:
- Эй ака, агар сиз ҳақиқатан ҳам мен айтганларимдек бўлсангиз, Аллоҳ мени мағфират қилсин. Агар мен ёлғончи бўлсам, Аллох сизни мағфират қилсин, деди ва кетди.
Али ибн Ҳусайн ортидан бориб, етиб олди ва уни оғушига олди. Иккови йиғлаб юборишди. Шунда Ҳасан:
- Қасамки, энди сиз хафа бўладиган бирон иш қилмайман, - деди.
Али эса унга: - Сен ҳам менга айтган сўзла ринг учун ҳалолликдасан,- деди.
Ибн Аби Дунё ривоят қилади: Али ибн Ҳусайннинг хизматкори шошган ҳолда ошхонадан темир печни олиб келаётган эди. Кутилмаганда темир печ тушиб кетди кетди ва нариги томондан пастга тушиб келаётган Али ибн Ҳусайн ўғлининг бошига тегиб, жароҳат етказди. Оқибатда у ҳалок бўлди. Меҳмонлар билан суҳбатлашиб ўтирган Али ибн Ҳусайн ўрнидан сакраб туриб, хизматкорга деди: “Сен озодсан. Бу ишни қасддан қилмаганингни биламан”. Сўнгра Али ибн Ҳусайн маййитни дафн этиш тадоригини кўрди.
Шайх Маҳмуд МИСРИЙнинг “Солиҳ ва солиҳалар ҳаётларидан қиссалар”
номли асаридан Илёсхон АҲМЕДОВ таржимаси.