Ўзбекистон халқи илм-фан, маданият ва санъатга ҳисса қўшган буюк аждодларни чуқур ҳурмат қилади.
ЎзА хабарига кўра, бизнинг мамлакатимизда Ўзбекистон олимларининг мероси ва тарихий асарларини ўрганилади, уларнинг хотираси абадийлаштирилади.
Президентимиз Шавкат Мирзиёевнинг 2020 йил 8 октябрда қабул қилинган "Қатағон қурбонлари меросини чуқурроқ ўрганиш ва уларнинг хотирасини абадийлаштириш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида" ги фармойиши ота-боболаримизнинг ҳаёти ва ижодини янгидан ўрганишга хизмат қилди.
Алоҳида таъкидлаш керакки, Алишер Навоий номидаги Ўзбекистон Миллий кутубхонаси ўзбек жадид-маърифатпарварлари ижодини ўрганиш ва оммалаштиришда муҳим аҳамиятга эга. Махсус фонд ва мажбурий нусхаларни сақлаш хизматида кўплаб муаллифларнинг, шу жумладан Абдурауф Фитратнинг ноёб асарлари ва илмий асарлари сақланади. Баъзилари ўзбек тилини ривожлантириш ва янада оммалаштиришга бағишланган.
Шоир ва олим, ёзувчи ва драматург, ўқитувчи ва маърифатпарвар Абдурауф Фитрат 1925 йилда эски ўзбек алифбосида "Ўзбек тили қоидалари бўйича тажриба. Сарф" дарслигини ёзган. Китоб ХХ асрнинг 30-йилларига қадар кўп марта қайта нашр этилган. Ушбу асар ўзбек тили грамматикасини янада ўрганиш учун асос бўлиб хизмат қилди.
Фитрат араб, форс ва усмонли тилшунослигининг ўзбек тилидаги от, сифат, феъл ва ёрдамчи сўзларни аниқлашдаги ютуқлари ва анъаналарига мурожаат қилди. Унинг ижоди йигирманчи асрнинг 20-йиллари ўзбек тилшунослигининг ноёб намуналари, ўтмишнинг ўлмас манбалари (ҳинд, араб тилшунослиги, туркшунослик) ва замонавий тилшунослик ўртасида мустаҳкам кўприк бўлиб хизмат қилади.
Абдурауф Фитрат ўзбек олимларидан биринчилардан бўлиб профессор унвонига сазовор бўлди. 1991 йил 25 сентябрда ўзбек драматургияси, реалистик адабий танқид ва адабиётшунослик мактабини яратишда қўшган ҳиссаси учун Абдурауф Фитратга Алишер Навоий номидаги Давлат мукофоти берилди.
Ўзбек тилини янада ривожлантиришда ижодий учрашувлар, хотира кечалари, онлайн мулоқотлар тобора муҳим аҳамият касб этмоқда, бу ҳам ёш авлоднинг буюк аждодлар-ўмаърифатпарварлар Маҳмудхўжа Беҳбудий, Абдулла Авлоний, Исҳоқхон Ибрат, Абдурауф Фитрат, Абдулла Қодирий ҳаёти ва фаолияти тўғрисида билимларини бойитишга хизмат қилмоқда.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати
Бир ҳадисда келтирилибди:
“Шайтон ерга қувғин қилинганидан сўнг сўради:
– Парвардигоро, мени ерга қувғин қилиб лаънатладинг, энди уйим қаер бўлади?
Яратган:
– Сенинг уйинг ҳаммомдир, – деди.
Иблис яна:
– Мажлисгоҳ ҳам бер, – деди
Парвардигор:
– Мажлисгоҳинг бозорлар ва одамлар йиғиладиган йўл бўйлари, – деди.
Шайтон яна:
– Овқатим нима бўлади? – деб сўради.
Парвардигор:
– Аллоҳнинг исми айтилмай ейилган таом, – деди.
Шайтон:
– Ичимлик ҳам бер, – деди.
Аллоҳ:
– Маст қилувчи ичимликларнинг бари сенинг ичадиган “сув”ингдир, – деди.
Шайтон яна:
– Менинг ҳам муаззиним бўладими? – деб сўради.
Яратган:
Сени муаззининг чолғу асбоблари, – деди.
Шайтон:
– Китобимчи? – деди.
Парвардигор:
– Сенинг китобинг шеъру қўшиқлар, – деди.
Шайтон:
– Ёзувим-чи? – деб сўради.
Парвардигор:
– Сенинг ёзувинг вашм (игна билан баданга ёзиш), – деди.
Шайтон:
– Менга калом ҳам берасанми? – деб сўради.
Парвардигор:
– Барча ёлғонлар сенинг каломинг бўлади, – деди.
Шайтон:
– Мени элчиларим ҳам бўладими? – деб сўради.
Аллоҳ:
– Фолбину башоратчилар сенинг элчиларинг – деди.
Иблис:
– Менга илинтирадиган тузоқ ҳам бер, – деб сўради.
Аллоҳ:
– Аёллар сени тузоғинг бўлади – деб жавоб берди” (Абу Умомадан ривоят қилинган, Табароний ривояти).
“Ахлоқус солиҳийн” (Яхшилар ахлоқи) китобидан
Йўлдош Эшбек, Даврон Нурмуҳаммад
таржимаси.