Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васалламнинг мартабалари
Аллоҳ таолонинг ҳабиби, Сарвари коинот, Буюк муаллим, Юксак хулқлар ва камтарлик тимсоли, Аллоҳ таолонинг Ўзи “буюк хулқ узрадирсиз!” деб мақтаган Зот ва оламларга раҳмат қилиб юборилган суюкли Пайғамбаримиз Муҳаммад Мустафо саллаллоҳу алайҳи васалламнинг таваллуд ойлари барчамизга муборак бўлсин! Маълумки, Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам милодий 571 йили Рабиул аввал ойининг 12 куни Маккаи Мукаррамада араблар орасида Қурайш қабиласида таваллуд топганлар. Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам пайғамбар ва расулларнинг охиргиси, Ҳавзи кавсар соҳиби, умматлари Жаннат аҳлининг учдан бир қисмини ташкил қиладиган Зотдирлар. Ҳатто пайғамбарлар ҳам У Зотга уммат бўлишни орзу қилишган ва башариятнинг саййиди ҳисобланадилар.
Дарҳақиқат, Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам барча пайғамбар ва расулларнинг афзалидирлар. Шунинг учун ҳам уларнинг барчалари Қиёмат куни Пайғамбаримиз алайҳиссаломнинг байроқлари остида бўладилар. Бу ҳақда ҳадиси шарифда шундай дейилган:
أَنَا سَيِّدُ وَلَدِ آدَمَ يَوْمَ القِيَامَةِ وَلَا فَخْرَ، وَبِيَدِي لِوَاءُ الحَمْدِ وَلَا فَخْرَ، وَمَا مِنْ نَبِيٍّ يَوْمَئِذٍ آدَمُ فَمَنْ سِوَاهُ إِلَّا تَحْتَ لِوَائِي (رواه الإمام أحمد والإمام الترمذي عن أبي سعيد رضي الله عنه).
яъни: “Қиёмат куни мен Одам фарзандининг саййидиман ва фахрланиш эмас-ку, қўлимда ҳамд байроғи бўладир. Ўша кунда ҳеч бир набий йўқки, Одам(алайҳиссалом) ҳам, бошқа ҳам менинг байроғим остида бўлади” (Имом Аҳмад ва Имом Термизий ривояти).
Жаннат эшиги биринчи Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам учун очилади. Бу ҳақда ҳадиси шарифда шундай марҳамат қилинган:
آتِي باب الجَنَّة فأسْتَفْتِح، فيقول الخازنُ: مَن أنتَ؟ فأقول: محمدٌ، فيقول: بك أُمرتُ ألَّا أَفتَح لأحدٍ قَبْلَك
(رواه الإمام مسلم عن أنس رضي الله عنه).
яъни: “Қиёмат куни жаннат эшиги олдига келиб уни очишларини сўрайман. Дарвозабон: “Сен кимсан?” дейди. “Муҳаммадман”, – дейман . У: “Сендан олдин бирор кишига очмасликка буюрилганман”, – дейди” (Имом Аҳмад ривояти).
Биринчи бўлиб қабрдан чиқадиган ва биринчи бўлиб шафоат қилишни бошлайдиган Зот ҳам жаноб Пайғамбаримиз алайҳиссалом бўладилар. Бу ҳақда шундай деганлар:
أَنَا سَيِّدُ وَلَدِ آدَمَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ، وَأَوَّلُ مَنْ يَنْشَقُّ عَنْهُ الْقَبْرُ، وَأَوَّلُ شَافِعٍ وَأَوَّلُ مُشَفَّعٍ
(رواه الإمام مسلم عن أبي هُرَيْرَةَ رضي الله عنه).
яъни: “Қиёмат куни мен Одам фарзандининг саййидиман. Қабрдан биринчи чиқадиган шахсман. Биринчи шафоат қилувчиман. Биринчи шафоати қабул қилинувчиман” (Имом Муслим ривояти).
Аллоҳ таолога беадад ва беҳисоб ҳамду санолар бўлсинки, сизу бизни мана шундай улуғ Зотнинг уммати қилди.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Аллоҳнинг Расули соллаллоҳу алайҳи васаллам иймон келтирганларга ушбу бақосиз дунёга нисбатан тўғри муносабатда бўлишни ва бу масалани ҳеч қачон ақл кўзи ва қалб кўзининг диққат эътиборидан четда қолдирмасликни қайта-қайта эслаб келганлар. Гап бу ерда одамларнинг дунёда ўзларини йўловчидай тутишлари ҳақида бормоқда. Бу эслатма бандани дунёга кўр-кўрона муҳаббат қўйишдан ҳимоя қилади.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам дедилар: “Бу дунёда ғариб (мусофир) ва йўловчидай бўлинг. Ва ўзингизни дунёни тарк этганлар қаторида ҳисобланг. Тонг отганда нафсингизга шом ҳақида, кеч кирганда эса эртанги тонг ҳақида гапирманг (унгача яшайман деб чамаламанг, кафолатингиз йўқ). Касаллик келгунча соғлиқдан, қарилик келгунча ёшликдан, бирор иш билан банд бўлгунча бўш пайтингиздан, ўлим келгунча яшаб турган ҳаётингиздан фойдаланинг! Ҳақиқатда эртага сизни ким деб аташларини[1] билмайсиз” (Ибн Умардан ривоят қилинган, Термизий ривояти).
Имом Жунайд Бағдодий қуддиса сирруҳудан:
– Қайси илмлар кўпроқ фойдали? – деб сўрашганида у зот қуддиса сирруҳу жавоб бердилар:
– Бу Сени Аллоҳни таниш – маърифатуллоҳга ва нафсга итоат этмаслик йўлига элтувчи билимлардир. Фойдали илмлар ўз соҳибини шикастанафаслик, ҳилм, камтаринлик (тавозу), нафс билан бетиним кураш, кўнгилни поклаш йўлида риёзатлар чекиш, ўзини назорат қилиш, Аллоҳдан қўрқиш, дунё матоҳларидан ва уларга интилувчилардан кўнгил узиш йўлига олиб боради. Бундай илмлар оз билан қаноатланишга, бу дунёга муккаси билан кетганлардан узоқлашишга, бу олами фонийни шу оламнинг бойликлари учун яшаётганларга қолдиришга, одамларга самимий устоз ва маслаҳатчи бўлишга, уларга нисбатан чиройли муомала ва меҳрибонлик кўрсатишга, тариқат аҳллари билан ҳамсуҳбат бўлиш каби нарсаларга етаклайди”.
Али ибн Толиб розияллоҳу анҳу мўминларни бу ўткинчи дунёнинг мевалари бўлган ҳою ҳаваслар гирдобида масту маҳлиё бўлишлик, нафснинг хоҳишларига қул бўлишлик офатидан кўп огоҳлантирардилар:
“Сиз учун икки сабабга кўра хавфсирайман: узундан-узоқ орзу-ҳаваслар гирдобида қолишлигингиз ва нафсоний талабларга эрк беришларингиздан. Шундай экан, бу ўткинчи дунёнинг эмас, абадий ҳаётнинг фарзандлари бўлинг!”.
“Ахлоқус солиҳийн” (Яхшилар ахлоқи) китобидан
Йўлдош Эшбек, Даврон Нурмуҳаммад
таржимаси.
[1] Эртага сизни ўликлар ёки тириклар орасида эслашларини билмайсиз. Муҳаррир.