13 Июн, 2025, 17 Зулҳижжа, 1446
13 Июн, 2025, 17 Зулҳижжа, 1446
Journal of Hospital Infection номли тиббий журналда соқолни доим ўткир тиғли асбоб билан қириб олишнинг зарарлари ҳақида янги тадқиқот хулосаси эълон қилинди.
Унда айтилишича, соқолни қириб олиш юзда кўринар-кўринмас жароҳатлар пайдо бўлишига олиб келар экан. Бунга сабаб соқол орасидаги бактерияларнинг олинган тук тешиклари орқали тери остига киришидир.
Соқоллилар ва соқоли олинганлар устида олиб борилган бу тажрибанинг кўрсатишича, доим соқолни ўситириб юрадиган кишилар соқолини олиб юрадиганларга нисбатан бактерия зарарига камроқ рўбарў бўлар эканлар.
Ушбу расмда соқол туклари орасида табиий равишда яшовчи бактерия ва вируслар кўк ва сариқ рангда берилган. Ўткир тиғли устара билан соқолни олиш эса ушбу вирусларнинг тери остига кириб олишига, бу эса сурункали тери яралари, тошмалар, ҳуснбузарлар ва сўгалларнинг кўпайишига олиб келиши мумкин экан. Шу боис шифокорлар соқолни камроқ олишни, агар иложи бўлса, соқолни олмай, қўйиб юришни маслаҳат бермоқдалар.
Тадқиқотчилар яна шундай хулосаларга ҳам келишдики, соқол кишининг жозибали, ҳурматли ва виқорли кўринишига сабаб бўлар экан.
Шунингдек, “Нэйшнл географик” каналида ўтказилган тажрибада соқол кишининг ишончлироқ кўринишига ҳам сабаб бўлиши айтилган.
Баъзилар ўйлаганидек, соқол бактериялар уяси эмас.
Юзини кун давомида бир неча марта ювадиган одамнинг соқоли орасида зарарли бактериялар бўлмайди, қолаверса, юз соқол сабабли вируслар ҳужумидан ҳимояланган ҳолда бўлади.
Биз мусулмонлар кун давомида таҳорат асносида юзимизни бир неча бор ювамиз. Бу эса турли зарарлардан ҳимояланашимизга боис бўлади.
Ҳа, айтгандек, соқол юзни ультрабинафша нурлар таъсиридан ҳам ҳимоя қилиб, тери саратонининг олдини олади.
Бундан ташқари соқол астма, аллергия касалликларининг микроблари оғиз бўшлиғига тушиб, ўпкага етиб боришининг ҳам олдини олади.
Қолаверса, қишнинг қаҳратон совуғида соқол ўзига хос изолятор вазифасини бажариб, юз, жағ ва оғиз бўшлиғини совуқда музлашдан ёки совуқ уришидан ҳимояланишига сабаб бўлади.
Аллоҳ таоло Қуръони Каримда шундай марҳамат қилган:
وَمَا آتَاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَاكُمْ عَنْهُ فَانتَهُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ
“Пайғамбар сизга нимани берса, ўшани олинглар ва нимадан қайтарса, ўшандан қайтинглар. Аллоҳдан қўрқинглар” (Ҳашр сураси, 7-оят).
Аллоҳ таоло бу ояти каримада биз бандаларини Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламга итоат қилишга, у зот алайҳиссалом берган, тавсия қилган нарсаларини олиб, қайтарганларидан қайтишимизни ва бу борада Ўзидан қўрқишимизни амр қилмоқда.
Барчамизга яхши маълумки, соқол қўйиш Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг доимий суннатларидандир. Бизнинг ҳанафий мазҳабимизда соқол қўйиш вожиб амал ҳисобланади. У зот соллаллоҳу алайҳи васаллам биз умматларини соқол қўйишга буюрганлар.
Ибн Умар разияллоҳу анҳу ривоят қиладилар: «Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва саллам: «Мўйлабни қисқартириб, соқолни мўл қўйинглар!» — дедилар». Имом Бухорий ривояти.
Бошқа бир ҳадисда эса Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам ўнта нарса фитратдан (инсоннинг табиий қиладиган ишларидан) деб, шуларнинг орасида соқол қўйиб, мўйлабни қисқартиришни ҳам зикр қилганлар.
Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам бизга яхшилиги, фойдалари бор амалларни қилишимизни амр этиб, ёмонлиги, зарарлари бор нарсаларни қилишимиздан қайтарганлар. Шунинг ўзиёқ у зотнинг ҳақ Пайғамбар эканликларига яққол далилдир.
Абдуддоим Каҳел мақоласи ва интернет маълумотлари асосида Нозимжон Ҳошимжон тайёрлади
Ҳар янги куннинг тонгини кўрганингизда қалбингизни зикр ила тўлдиринг. Иймон зикрларига қулоқ тутар экансиз, борлиқ Яратган Зот сари талпинаётганини ҳис қиласиз. Аллоҳ таоло айтади: «...Мавжуд бўлган барча нарса ҳамд билан Унга тасбеҳ айтур...»[1]. Балки уйда, балки кўчада, қаерда бўлсангиз-да, Аллоҳнинг зикрига шошилинг. Зикрларни кўпайтирганингиз сари Аллоҳга бўлган муҳаббатингиз ортиб боради, осмонлару ернинг Холиқи бўлган Аллоҳ таолодек буюк Зот суянчиғингиз эканини англайсиз...
Ушбу мисраларни доим ёдда тутинг:
Гар эрса қалблар Холиқин зикридин мосуво,
Алар жасад ичидин жой олган тош каби гўё.
Қалбингизни забонсиз тошга айлантириб қўйманг.
Тошда на меҳр ва на ҳис бор. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Роббини зикр қиладиган билан зикрдан йироқда бўлган киши худди тирик билан ўлик кабидир” [2], деганлар.
Яна Набий алайҳиссалом: “Сизларга амалларингизнинг энг хайрлиси ва Султонингиз ҳузурида энг покиза, даражангизни юқорилатадиган, сизлар учун тилло-кумушларни эҳсон қилгандан-да, душманингизга йўлиқиб, унинг бошини танасидан жудо қилишингиз, у ҳам сизнинг каллангизни бўйнингиздан узиб ташлашидан-да яхшироқ амал қайси эканини билдириб қўяйми?!” – дедилар. Саҳобалар: ”Ҳа, эй Аллоҳнинг Расули”, дейишди. У зот: У Аллоҳнинг зикридир”,3] дедилар.
Убайд ибн Умайр айтадилар: “Мўминнинг амал дафтаридаги ҳамд ила тасбеҳ – у билан дунё тоғларича тилло судралиб юришидан хайрлидир”.
Набий алайҳиссалом яна бошқа бир ҳадисда: «Аллоҳ таолонинг фазилат излаб кезиб юрувчи фаришталари бўлиб, улар зикр айтиб ўтирилган давраларни излаб юришади. Шу аснода зикр бўлаётган даврани топишса, фаришталар зикр ҳалқасидагилар билан биргаликда ўтиришади ва бир-бирларини қанотлари билан ўраб олишади, шу тарзда зикрдаги кишилар билан дунё осмонининг ораси фаришталар билан тўлиб кетади. Зикр ҳалқасидаги кишилар тарқалиб кетишса, фаришталар осмонга кўтарилиб кетишади.
Кейин Аллоҳ таоло ҳаммасини билиб тургани ҳолда, улардан: “Қаердан келдинглар? – деб сўрайди. Улар: “Биз ердаги бандаларинг олдидан келдик. Улар Сенга тасбеҳ айтяптилар, такбир, таҳлил айтиб, Сенга мақтов йўллаяптилар ва Ўзингдан сўрашяпти”, деб жавоб қайтаришади.
Аллоҳ таоло: “Улар Мендан нимани сўраяпти?” – дейди. Фаришталар жавобан: “Сендан жаннатингни сўрашяпти”, дейишади. Аллоҳ таоло: “Улар жаннатимни кўришганми?” – дея фаришталардан яна савол сўрайди. Фаришталар жавоб бериб: “Йўқ! Эй Яратган Зот!” – дейишади. Аллоҳ субҳанаҳу ва таоло яна: “Мабодо улар жаннатимни кўрадиган бўлсалар, ҳолат қандай бўлади-я?” – дейди. Фаришталар: “Улар яна Сендан паноҳ тилашяпти”, дейишади. Аллоҳ таоло савол тариқасида: “Нимадан паноҳ беришимни сўрашяпти?” – дейди.
Улар: “Жаҳаннамингдан, эй Яратган Зот!” – деб жавоб қайтаришади. “Улар дўзахимни кўрганми?” – деб сўрайди Аллоҳ таоло. Жавоб қайтариб: “Йўқ!” – дейишади улар.
Аллоҳ таоло: “Улар дўзахимни кўришса қандай бўларкин?” – дейди.
Фаришталар: “Улар яна Сендан мағфират қилишингни сўрашяпти”, дейишади.
Аллоҳ таоло: “Сўзсиз уларнинг гуноҳларини кечирдим, уларга сўровларини ато этдим ва паноҳ тилаган нарсаларидан уларни Ўз паноҳимга олдим”, дейди.
Фаришталар: “Эй Яратган Зот! Улар орасида фалончи, ўта хатокор қул ҳам бор. У ўтиб кета туриб уларнинг олдига ўтириб олди”, дейишади. Аллоҳ таоло шундай дея марҳамат қилади: “Уни ҳам кечирдим! Улар ҳаммажлислари бадбахт бўлмайдиган кишилардир”, дейди»[4], дедилар.
[1] Исро сураси, 44-оят.
[2] Имом Муслим ривояти.
[3] Имом Термизий ривояти.
[4] Имом Муслим ривояти.
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа