Агар дунё бўйича қайси дин энг кўп қизиқишга сабаб бўлаётганини билмоқчи бўлиб интернетга онлайн-сўроқ бериб юборсангиз, Ислом динини чиқариб беради. Иккинчи жиҳати, айнан аёллар оммавий равишда Исломга интилмоқда. Интернет фойдаланувчилари Исломга рағбати бўлиб, бу динга ўзини мансуб деб биладиган аёлларнинг нималарни ҳис қилишларига қизиқади.
Ана шундан келиб чиқиб, дунёнинг турли мамлакатларида яшайдиган (Россия, Австралия, Буюк Британия, Кения) тўртта аёлнинг Исломга кирганидан сўнг нималарни ҳис қилгани ва ҳаётида қандай ўзгаришлар бўлгани билан таништиришни лозим топдик.
Юлия, Россия: “Аёллар Исломда жавоҳирга ўхшайди!”
Менинг отим Юлия, Исломий исмим эса Айсил. Мен россияликман. Аллоҳ таолонинг марҳамати ила ярим йил бурун Исломга кирдим. Бундан жуда ҳам бахтиёрман. Тан олишим керак, ана шу воқеадан кейин ҳаётимда ижобий ўзгаришлар бўлди. Мен яратган Раббимизга имон келтирдим ва У имонимни сабаб қилиб менга куч-қувват ато этди, яна шундан хурсандманки, Парвардигоримиздан нимани сўрасам, ўшани берди. У менга алҳамдуллиллаҳни берди, умид қиламанки, барча одамлар бир куни келиб ана шу туйғуни ҳис қилади, иншоаллоҳ.
Исломда аёллар гўёки қимматбаҳо жавоҳирдек ҳимоя қилинади. Ана шу асраб-авайлаш барча масалада намоён бўлади – оилавий муносабатларда, ҳатто ажрим бўлган вақтларда ҳам. Эркакларга бир оз қийинроқ, Негаки, Исломда кўп вазифалар уларнинг зиммасига юкланган. Бу борада аёлнинг иши осон – унинг вазифаси эрининг ўнг қўли бўлиб, унга итоат қилиши, қўллаб-қувватлаши, яхши аёл ва она бўлишининг ўзи кифоя.
Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам аёлларига жуда чиройли муомалада бўлганлар. Бир сафар Оиша онамиз розияллоҳу анҳо туяга минмоқчи бўлганида Пайғамбар алайҳиссалом қўлларини тутган эканлар, Оиша онамиз у зотнинг муборак қўлларига оёқ қўйиб худди зинадан кўтарилгандек бўлиб туяга миниб олган эканлар. Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ана шу ишлари мусулмонларга аёлни эъзозлаш, уни қадрлаш борасида гўзал намунадир. Бугунги эркаклар Пайғамбаримизнинг ана шундай гўзал одатларини ўрганмоғи даркор.
Алана, Буюк Британия: “Миш-мишларга эмас, Қуръони каримга эргашинг!”
Менинг отим Алана. 23 ёшдаман. Буюк Британиянинг Глазго шаҳрида яшайман. Менинг Исломга қадар бўлган ҳаётим ҳам худди ҳар бир европаликники каби эди. Мен олий таълим олиб ишга жойлашдим. Исломга уч ярим йил олдин кирдим. Бу меҳнат таътилига Испанияга борганимда мусулмонлар билан танишганимда рўй берди. Уларнинг масжидга қандай кириб-чиқишларини кузатдим. Менинг мамлакатимда ҳам мусулмонлар кўп бўлса-да, аммо мен Испанияда улар билан юзма-юз бўлдим. Уйга қайтганимдан сўнг бир йиллар атрофида тадқиқотлар олиб бордим – кўплаб китоблар ўқидим ва интернетдан турли видеороликлар томоша қилдим. Дастлаб динимни ўзгартириш ниятим йўқ эди, шунчаки Исломга қизиққан эдим. Бу дин ҳақида фақат ОАВда эшитганим сабабли кўпроқ билишни истардим.
Исломни ўрганишни бошлаганимга бир йил бўлди ва мен масжидга бориб калима шаҳодатни айтиб муслима бўлдим. Бу ҳақда энг яқин дўстларимдан бошқа ҳеч ким билмас эди, ўша куни жуда қаттиқ ташвишга тушдим. Рамазон ойи бошланганда ота-онамга муслима бўлганимни айтиб бошимга рўмол ўраб намоз ўқимоқчилигимни ва рўза тутмоқчи эканимни билдирдим. Менинг гапларимни эшитиб улар хурсанд бўлишди ва бу менинг танловим эканини, нимани истасам, ўшани қилишим ҳаққим эканини айтишди.
Исломга кирганимдан сўнг менинг Исломда аёлга муносабат масаласидаги тушунчаларим ўзгарди. Дастлабки кезларда ОАВда ўқиганларимга ишониб Ислом аёлни таҳқирлайди деб ўйлардим ва шундан қаттиқ ташвишда эдим. Аммо ўзим муслима бўлганимдан кейин бу қарашим ўзгарди. Мен аёл киши авратларини яшириб юриши зарурлигини тушундим. Гап шундаки, муайян мажбуриятлар ва қоидалар Исломда фақат аёлларга эмас эркакларга ҳам юкланган. Аммо улар инсонларнинг фойдасига хизмат қилади.
ОАВ нималар деётган бўлса, уларнинг ҳаммасига ишониш шарт эмас. Қуръони карим нима деяпти, унга ишонмоқ керак! Мен бунга қатъиян ишонаман. Мен муслима бўлганимдан сўнг қаршимда кўплаб ҳақиқатлар очилиб кетганига гувоҳ бўлдим.
Оиша, Кения: “Аллоҳ таоло менда умид уйғотди”
Менинг исмим Оиша. Кенияда туғилганман. Аммо Италияда вояга етдим. Кейин Австралияга кўчиб келдик. Исломга киргунимга қадар стюардесса бўлиб ишлаган эдим, жуда ҳам тўқ ва бадавлат яшар эдик. Менинг ақлу ҳушим Голливудда бўлиб у ерда юз бераётган ҳар бир ҳодисани жону дилим билан кузатиб борар эдим.
Мен Исломни умримнинг энг зимистон палласида топдим – мен ўзлигимни йўқотган эдим. Нима учун яшаётганимни билмасдим, даҳшатли депрессияга тушиб қолган эдим – спиртли ичимликлар ичардим ва гиёҳванд моддалар истеъмол қилардим. Мен ўзимни йўқотган эдим ва бундан қаттиқ азият чекар эдим. Аммо Аллоҳ таоло менга умид берди. Кунларнинг бирида телевизорда Малкольм Икснинг қандай қилиб Исломга киргани ҳақидаги телекўрсатувни томоша қилиб ўтирган эдим. Ўшанда дунёнинг кўплаб инсонлари Ислом динига кириб кетаётганини эшитиб ҳайратга тушдим. Алҳамдулиллаҳ, ана шу кўрсатув менинг ҳаётимда кескин бурилиш ясади. Мен ўзимни қутқариш учун тезкорлик билан нимадир қилмасам, ақлдан озишим аниқлигини тушуниб қолдим.
Менга энг катта таъсир кўрсатгани Қуръони карим бўлди. Мен уни Аллоҳ таолонинг бутун инсониятга мурожаати деб тушундим. Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламнинг шахсини ва у зотнинг охирги пайғамбар эканини билганимдан сўнг Исломга киришга бошқа иккиланиб ўтирмадим.
Ана шундан кейин ҳаётим ўзгариб кетди. Аллоҳ таолонинг борлигини, Унинг Расулини ва саҳобалар ҳаётини ўргангач ҳаётга қарашим бутунлай бошқа узанга тушиб олганини ҳис қилдим. Аллоҳ таоло ато этган бир илҳом ила Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламнинг сабрини ва сабр қилишдан роҳатланишларини ўзлаштирдим. Менинг ҳаёт йўлимга энг гўзал намуна Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ибратли ҳаёти бўлди. Мен ўша кунданоқ бир муслима аёл сифатида ҳар бир ҳаракатимни у зотнинг суннатларига амал қилиш билан давом эттиришга қарор қилдим. Ана шу ёндашув ҳаётимни тубдан ўзгартириб юборди.
Нима учун доим глобусни олиб юраман, биласизми? Чунки бу дунёнинг унчалик катта жой эмаслигини ва биз бу дунёга аниқ мақсад билан келганимизни ёдда сақлаб туриш учун шундай қиламан. Шуниндек, дунёда менга ўхшаган ва менинг олдинги кунларимдагига ўхшаб Ислом дини ҳақида ҳеч нарса билмайдиган одамлар жуда ҳам кўп. Умид қиламанки, ҳечқурса уларнинг муайян қисми бўлса ҳам Исломни таниб қолса, Аллоҳ таоло уларнинг қалбини Ўз нури билан мунаввар айласа, иншоаллоҳ...
Сара, Австралия: «Исломдан олдин мен бунга ўхшаш бирор нарса кўрмаган эдим»
Қачон намоз ўқимоқчи бўлиб жойнамознинг устига чиқсам қалбим шу қадар фараҳбахш туйғуга лиммо-лим бўладики, Исломга қадар бундай ажойиб ҳиссиётни сезмаган эдим.
Мен австралиялик мусулмон эканимдан фахрланаман. Бироқ мен Исломга қараб жуда узоқ йўл босиб келдим – Исломга оид китоблар ўқидим, интернетдан роликлар томоша қилдим, маърузалар эшитдим. Мен насронийлик ва католиклик кайфияти ғоят устувор бўлган шаҳарда улғайдим. Исломга эса университетнинг психология факультетида ўқиётганимда кирдим. Ислом инсон бахтли яшаши учун ҳамма саволларга жавоб беради ва уни тўғри йўлга солиб туради. Ислом инсонга маънавий уйғунликни топишига ёрдам беради. Мен бурунги эътиқодимдан айнан шу нарсани топа олмаган эдим.
Ота-онам ва яқинларим менинг Исломга оид асарларни ўқиётганимни кўрганида ва мен муслима бўлганимни эълон қилганимда унчалик ҳайратга тушмади. Чунки яқинларим менинг яхши тарафга ўзгараётганимни кўргани боис бу қароримни қўллаб-қувватлашди.
Бугун Ислом ҳақида салбий фикр эшитиб қолгудек бўлсам, дарҳол қўлимга Қуръони каримни олиб уни ўқишга тушаман. У – менинг ҳаётимдаги йўлбошчим. Ана, Қуръони каримни ўқиб кўрсинлар... унда низокорлик, фитнакорлик, зинокорлик қилиш, одамларга азоб-қуқбат ёғдириш ҳақида нималар ёзилганини ўргансинлар... Менинг мамлкатимда яшайдиган мусулмонлар тинчликсевар, хушмуомала, оиласи ҳақида қайғуриб, бахтли ҳаёт кечираётган гўзал ахлоқли инсонлар. Аммо бу ҳақда ОАВда кўп ёзишмайди...
Муаллиф: Саида ИБРОҲИМОВА
Таржимон: Дамин ЖУМАҚУЛ
Туркиянинг нуфузли таҳлил маркази ANKASAM (Ankara Kriz ve Siyaset Araştırmaları Merkezi) мамлакатимизда виждон эркинлигини таъминлаш, диний таълимни такомиллаштириш, ислом меросини илмий асосда ўрганиш ва жаҳонга танитишга қаратилган кенг қамровли ишларга юқори баҳо берди.
Туркиянинг нуфузли таҳлил маркази ANKASAM (Ankara Kriz ve Siyaset Araştırmaları Merkezi) Ўзбекистонда сўнгги йилларда диний-маърифий соҳада амалга оширилаётган ислоҳотларга бағишланган таҳлилий мақола эълон қилди.
“Янги Ўзбекистон: Диний соҳадаги ислоҳотларнинг муваффақият формуласи” деб номланган ушбу таҳлилий мақолада мамлакатимизда виждон эркинлигини таъминлаш, диний таълимни такомиллаштириш, ислом меросини илмий асосда ўрганиш ва жаҳонга танитишга қаратилган кенг қамровли ишларга юқори баҳо берилган.
ANKASAMга кўра, Ўзбекистонда қабул қилинган янги сиёсат ва инсон қадрини устувор қиймат сифатида белгилаган ёндашув сўнгги етти йилда диний соҳада чуқур, тизимли ислоҳотларни амалга оширишга пойдевор бўлди. Хусусан, таҳлилчиларнинг томонидан давлат ва дин муносабатларини демократия ва маърифат асосида қайта йўлга қўйиш, диний таълим муассасаларини халқаро андозаларга мос равишда ривожлантириш, илм-фан ва маърифатни ислом дини билан уйғунлаштириш йўлидаги саъй-ҳаракатлар эътироф этилган.
Мақолада айни пайтда Ўзбекистонда фаолият юритаётган Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази, Имом Бухорий ва Имом Мотуридий халқаро илмий-тадқиқот марказлари, Ҳадис илми мактаби, Мир Араб олий мадрасаси, Ўзбекистон халқаро ислом академияси каби муассасаларнинг фаолияти, улар орқали ислом динининг ҳақиқий инсонпарварлик ва маърифий моҳияти кенг ёритилаётгани таъкидланган. Ушбу марказлар фақат диний эмас, балки илмий-тадқиқот, маданий-тарихий меросни сақлаш ва оммалаштириш вазифасини ҳам бажармоқда.
ANKASAM таҳлилига кўра, Янги Ўзбекистонда амалга оширилаётган диний-маърифий ислоҳотларнинг муваффақияти – бу сиёсий ирода, стратегияли ёндашув, илмий асос ва халқаро ҳамкорликни ўзида уйғунлаштирган моделдир. Шу жиҳатдан, Ўзбекистон тажрибаси минтақа давлатлари ва ислом олами учун ўрганишга арзийдиган намуналардан бири сифатида эътироф этилмоқда.
ANKASAM каби халқаро нуфузга эга таҳлил марказлари томонидан бу каби таҳлилий мақолалар эълон қилиниши Ўзбекистонда амалга оширилаётган ислоҳотларнинг очиқлиги, халқаро стандартларга мослиги ва жаҳон ҳамжамияти томонидан эътироф этилаётганини яна бир бор тасдиқлайди.