Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бундай деганлар: “Ҳеч шубҳа йўқ, ҳар бир диннинг ўзига хос хулқи бор. Ислом динининг ўзига хос хулқи ҳаёдир”. Ҳаё – кишини инсоний ахлоққа тўғри келмайдиган ҳар қандай нарсадан тийилишга ундовчи сифат. Ҳаё хижолат чекиш, истиҳоладан фарқ қилади. Чунки хижолат чекиш ҳамиша ҳам ижобий хислат ҳисобланмайди. Баъзан у салбий оқибатларга ҳам сабаб бўлиши мумкин.
Ҳаё бир вақтнинг ўзида жоиз бўлмаган иш ва сўзлардан қайтаргани каби, яхши ишларга ундовчи ҳамдир. Бу гўзал хислат одамлар орасида ҳам, ўзи ёлғиз қолганида ҳам эгасининг иккиюзламачилик қилишига йўл қўймайди. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ҳаёнинг ҳаммаси яхшидир”, деганлар.
Ҳаё инсоннинг икки дунёси, шунингдек, атрофидагилар учун ҳам фойдали фазилат. Уламоларимиз ҳаё ҳақида: “Ҳаё ёмон, қабиҳ иш ва қилиқларни тарк этишга ундайдиган, ҳақдор кишининг ҳақига путур етказишдан қайтарадиган яхши сифатдир”, дейишган.
Имонимизнинг бир бўлаги – ҳаё биздан узоқлашиб, бегонасираб кетишига йўл қўймайлик.
Ёрмуҳаммад ЭШНАЗАРОВ,
Тошкент ислом институти ўқитувчиси
ЎМИ Матбуот хизмати
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Доктор Атсуши Камал Окуда Токиодаги Кеё университетида сиёсий тизимлардан дарс беради. Доктор Окуда Қуръони каримнинг бир ояти сабабли Исломни қабул қилди. Мусулмон бўлгунига қадар ўз ҳаёти ҳақида бундай деди: “Исломдан олдин ҳаётим жуда тартибсиз эди. Мусулмон бўлганимдан кейин яратилишимизнинг асл ҳақиқатини англадим. Аллоҳ таоло мени ҳидоятига бошлагани ҳаётимдаги энг бахтли кундир”.
Доктор Атсуши Камал ҳаёт ҳақиқатини излаб кўплаб динларни ўрганди, лекин улар унинг саволларига жавоб бера олмас, бундан унинг ҳафсаласи пир бўларди.
Кунларнинг бирида бир мусулмон олимнинг мақоласини ўқиб қолади. Мақоладаги инсониятнинг келиб чиқиши ҳақидаги оятлар Окуданинг эътибори тортади, чунки у ҳеч қачон бунга ўхшаш маълумотларни ўқимаган эди. Доктор Атсуши Камал Окуданинг Исломни қабул қилишига ушбу оят сабаб бўлганди: “Батаҳқиқ, Биз инсонни қуруқ лойдан, ўзгартирилган қора балчиқдан яратдик” (Ҳижр сураси, 26-оят).
Доктор Окуда Ислом тенгликни тарғиб қилувчи дин эканини тушуниб етади. Ислом динини яхшироқ ўрганади ва ниҳоят Исломни қабул қилади.
Бугунги кунда доктор Атсуши Японияда Ислом динини ёйишга хизмат қилмоқда. Исломни қабул қилиш Аллоҳ таолонинг энг улуғ неъмати эканини ҳамиша таъкидлаб келади. Доктор Окуда: “Аллоҳ таоло менга Исломни берди ва буни бошқалар билан баҳам кўришни ўзимнинг бурчим деб биламан” дея кўп бора такрорлайди ва ушбу оятни эслатади: “Албатта, бу Менинг тўғри йўлимдир. Бас, унга эргашинг. Ва бошқа йўлларга эргашманг. Бас, сизни Унинг йўлидан адаштирмасинлар. Мана шу сизга қилган амрки, шояд, тақво қилсангиз” (Анъом сураси, 153-оят).
Даврон НУРМУҲАММАД