Ҳар йили дунёнинг турли мамлакатларида анъанавий тарзда ўтказилиб келинаётган халқаро Қуръони карим мусобақаларида диёримиздан етишиб чиқаётган иқтидорли қориларимиз юртимиз вакили сифатида қатнашиб келмоқда. Яқинда шу йилнинг 7-11 октябрь кунлари Қуръони каримни ёддан ўқиш ва тафсир қилиш бўйича Саудия Арабистони Подшоҳлигининг Маккаи мукаррама шаҳрида ўтказилган 39-Халқаро Қуръони карим мусобақаси бўлиб ўтди. Унда икки нафар вакилимиз – Тошкент ислом институти битирувчиси Сайдулло қори Тоҳиров ва “Кўкалдош” ислом билим юрти талабаси Абдулбасир қори Камолов иштирок этиб қайтишди.
Мазкур мусобақада дунёдаги 70 дан ортиқ давлатдан етук Қуръон ҳофизлари иштирок этиб, улар орасида вакилларимиз Қуръони каримнинг тўлиқ 30 порасини ва 15 порасини тажвид қоидаси билан ёддан ўқиб бериш йўналишида қатнашди.
Мусобақа қуйидаги 4 йўналишда ўтказилди:
Ушбу йўналишлардаги юқори уч ўринни қўлга киритган қориларга совринли мукофотлар топширилди. Қориларимиз ўз йўналишида ғолиб ўринлардан кейинги кучли ўнталикдан ўрин эгаллашди.
Вакилларимизга мусобақадаги иштироки тўғрисида ташаккурнома ёрлиғи тақдим этилди. Улар Саудия Арабистони сафари давомида Маккаи мукаррамада умра ибодатини адо этишди. Мусобақа ташкилий ҳайъати томонидан Маккаи мукаррама ва Мадинаи мунаввара шаҳарларидаги муқаддас қадамжоларга иштирокчилар учун зиёрат уюштирилди.
Халқаро алоқалар бўлими
18.10.2017 йил
Савол: Баъзи емакхонлар таом етказиб беришни кечиктиргани учун буюртмадан ташқари қўшимча таом тақдим этар экан. Шу иш жоизми? Агар рекламада қўшимча бепул таом бериш эмас, балки етказиб берилган таомнинг пулини олмаслик айтилган бўлса, ҳукм қандай бўлади?
Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
1. Таомга буюртма бериш битими шариатдаги истисноъ, яъни буюртма асосида маълум маҳсулотни тайёрлаб бериш шартномасига тўғри келади. Агар саволдаги шарт фақат рекламада акс этиб, буюртма жараёнида алоҳида бундай шарт қўйилмаса, сотувчи тарафидан берилган бу ваъда жоиз ҳисобланади ва унга вафо қилиши керак бўлади.
Агар буюртма беришда етказиб бериш кечикиши сабабли қўшимча таом бериш шарти қўйилса, бу шартноманинг бир қисмига айланади. Битимдаги бундай шарт молиявий жарима саналади. Маҳсулот тайёрлаб бериш (истисноъ) битимида сотувчига нисбатан молиявий жарима қўллашга рухсат этилади.
Демак, қўшимча бепул таом бериш ваъда кўринишида бўлса ҳам, шартномада акс этган бўлса ҳам жоиз экан.
2. Етказиб бериш кечикса, буюртма қилинган таомнинг пулини олмаслик фақат рекламада акс этиб, буюртма жараёнида бундай шарт қўйилмаса, бу ҳам сотувчи тарафидан берилган ваъда бўлади ва жоиз ҳисобланади. Аммо буюртма бериш жараёнида юқоридаги шарт қўйилса, бу шартноманинг бир қисмига айланади. Шартномада эса буюртма суммасидан воз кечиш шартини қўйиш дуруст эмас.
Демак, буюртма қилинган таомнинг пулини олмаслик ваъда кўринишида бўлса жоиз, битимда шарт қилинса, жоиз эмас. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази