Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
15 Декабр, 2025   |    ,

Тошкент шаҳри
Бомдод
06:16
Қуёш
07:42
Пешин
12:23
Аср
15:14
Шом
16:59
Хуфтон
18:18
Bismillah
15 Декабр, 2025, ,

Уҳуд тоғи

16.12.2024   5277   2 min.
Уҳуд тоғи

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм

Зиёратчи Уҳуд тоғи ва Уҳуд шаҳидлари қабристонини зиёрат қилиши мустаҳаб ҳисобланади. Уҳуд шаҳидлари қабристони кичик қабристон бўлиб, у ерда Ҳамза розияллоҳу анҳу ва бошқа саҳобаларнинг қабрлари бор.

Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам Бақиъ ва Уҳуд шаҳидлари ётган қабристонни тез-тез зиёрат қилиб турардилар.
Бу қабристонда қилинадиган амаллар тартиби Бақиъ қабристонидаги кабидир. Уҳуд тоғи фазилатига келсак, бу борада бир қанча ҳадислар мавжуд.

Анас ибн Молик розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Уҳуд тоғига қараб: “Дарҳақиқат, Уҳуд бизни, биз уни яхши кўрадиган тоғдир”, дедилар (Имом Муслим ривоят қилган).

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Уҳуд тоғини яхши кўрардилар. Ибн Ҳажар раҳматуллоҳи алайҳнинг ривоятида: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Уҳуд тоғида юрганларида унинг шавқи келиб қимирлади. Шунда ул зот оёқлари билан тоғни тепиб: “Сокин бўл, эй Уҳуд!” дедилар», дейилган.

Суҳайлийнинг ривоятида айтилади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам чиройли фаъл (яхшиликка йўйиб қўйиш) ва чиройли исмларни яхши кўрар эдилар. “Аҳадийя” калимасидан ясалган исм (Уҳуд)дан чиройли исм йўқ. “Уҳуд” сўзидаги ҳаракатлар (ҳарфнинг ости ва устига қўйиладиган белгилар) рафъдир. Рафъ (биздаги “у” ҳарфига тўғри келади) сўзи кўтариш, юксалтириш маъноларини англатади. Шу лафздан Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам Аҳаднинг дини қадри баланд кўтарилиши, олийликка юксалишини ҳис қилардилар. Шунинг учун унга бўлган муҳаббатлари ҳам сўзда, ҳам маънода боғланган эди.


Демак, биз ҳам юқорида айтилганлардан ўзимизга керакли хулосалар чиқариб, қўлдан келганча ҳаётимизга татбиқ этиб боришимиз лозим. Биз ҳам ҳар доим азиз инсонлар ва қадрли нарсаларни яхши кўришимиз даркор. Бу борада суюкли Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам барчамизга ўрнак – намунадирлар.

“Умра – улуғ амал” китобидан

Бошқа мақолалар

Барча ҳамд Аллоҳга хосдир

09.12.2025   4583   2 min.
Барча ҳамд Аллоҳга хосдир

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.


Ибн Аббос розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади:

«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам:

«Ким субҳ кирганда «Субҳаналлоҳи ҳийна тумсуна ва ҳийна тусбиҳуун»ни то «ва казалика тухражун»гача айтса, ўша куни ундан ўтиб кетган нарсани идрок қилади. Ким уларни кеч кирганда айтса, ўша кечаси ундан ўтиб кетган нарсани идрок қилади», дедилар».

Абу Довуд ривояти.

Бу ривоятда ўқиб юриш тавсия қилинаётган нарса «Рум» сурасидаги уч оят – 17, 18 ва 19-оятлардир. Уларни ёдлаб, ўқиб юришга одатланган одамларга кўп нарса ваъда қилинмоқда. Жумладан, ўша кун ёки тундаги ўтказиб юборган яхшиликларнинг савобига эришади.

Мазкур уч оятнинг маънолари ва тафсири билан танишиб қўяйлик.

«Бас, тунга киришингизда ҳам, тонгга киришингизда ҳам Аллоҳни поклаб ёд ‎этинг» (17-оят).

Аллоҳни поклаб ёд этишдан мурод тасбеҳ айтиш. Тасбеҳ энг аввало дилда бўлиб, сўнгра тилга кўчади. «Субҳаналлоҳ» калимасини такрорлаш тасбеҳ айтиш ҳисобланади.

«Осмонлару ердаги ҳамду сано Уникидир. Оқшомда ва пешинда ҳам (поклаб ёд этинг)‎» (18-оят).

Дунёда барча ҳамду сано, мақтов Аллоҳнинг Ўзига хосдир. Сизлар Унга оқшом ва Пешин пайтларида ҳам тасбеҳ айтингиз.

«Ўликдан тирикни чиқарур ва тирикдан ўликни чиқарур ва ерни ўлимидан кейин ‎тирилтирур. Шунга ўхшаш, (сиз ҳам) чиқарилурсиз» (19-оят).

Ушбу оятда ҳар доим борлиқда такрорланиб турадиган ҳолат ажойиб услубда баён қилинмоқда. Бу дунёда доимий равишда ўликдан тирик, тирикдан ўлик чиқиб туради. Ҳар бир сонияда қандайдир ўсимлик қурийди, бошқаси уруғдан чиқади. Кимдир ўлади, кимдир туғилади. Бу нарса ерда ҳам, кўкда ҳам, сувда ҳам такрорланиб туради. Сон-саноғига етиб бўлмайдиган ушбу жараёнларнинг ҳар бирини Аллоҳ таоло амалга оширади.

«Ҳадис ва ҳаёт» китобининг 35-жузи