Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
28 Май, 2025   |   1 Зулҳижжа, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
03:14
Қуёш
04:54
Пешин
12:25
Аср
17:31
Шом
19:50
Хуфтон
21:24
Bismillah
28 Май, 2025, 1 Зулҳижжа, 1446

Онасини ранжитган фарзанд

17.12.2024   4105   4 min.
Онасини ранжитган фарзанд

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Ассалому алайкум ва раҳматуллоҳи ва баракатуҳу

Бугун сизларга онага яхшилик қилиш, уни эъзозлаш ва ҳурмат қилиш, яхши кўриш ҳақида сўзлаб бераман. Аллоҳ таоло Қуръони каримнинг жуда кўп оятларида ота-онага яхшилик қилишга буюрган. Аллоҳ таоло: “Икковларига меҳрибонлик ила хокисорлик қанотингни пастлат”, деган.

Аллоҳ таоло ушбу оятда ота-онага меҳрибон бўлишга, уларга мулойимлик билан муомала қилишга буюради. Фарзанд ота-онасининг олдида ўзини камтар тутиши лозим.

Келинг, сизга бу ҳақда бир ҳикояни сўзлаб берай.

Бир йигит онаси билан ёлғиз яшарди. У барча ёшлар каби тез жаҳли чиқадиган ва ғазабланадиган эди. Кунларнинг бирида кўйлагини киймоқчи бўлди, лекин тугмаси узилиб тушганини кўриб жиғибийрон бўлди. Онасидан аламини олмоқчи бўлиб: “Она кўйлагимнинг тугмаси қани?!” деб бақирди. Онаси бир зумда кўйлакка тугма қадаб берса-да, ўғлининг ғазаби босилмади. Балки янада қаттиқроқ онасига бақириб, қўлидаги қоғозларни столга отиб, онасига жаҳл қилди. Онаси хафа бўлиб, бир оғиз ҳам сўз айтмади. Ўғли ўзининг хонасига эшикни бор кучи ёпиб, кириб кетди.

Ҳа, афсуски бугунги кунда бундай ёшлар жуда кўп.

Йигит қилган ишидан қаттиқ афсусланди, онасини ранжитгани учун кечаси билан ухлай олмади. Эрталаб тонг отиши билан онасидан кечирим сўраш учун онасининг олдига борди, лекин онаси унга ҳеч нарса демади. Йигит университетга кетди.

Йигитнинг ҳаловати йўқ эди, дарсга қатнашишни ҳам истамасди. Миясида турли ўй-ҳаёллар қайнарди. “Бугун онамга бирор нарса бўлса-я”, “Аллоҳ сақласин, агар онам вафот этиб қолса-чи?”, “ахир онам менда норозику...”, “нега онамни хафа қилиб қўйдим...”

Йигитнинг ҳаёлига шу каби турли қўрқинчли фикрлар келарди.

Азиз ёшлар, билингки, агар онангизни норози қилсангиз, бутун дунё сиздан норози бўлади, кенг дунё сизга торлик қилади. Агар онангизни рози қилсангиз, бутун дунё сиздан рози бўлади. Энг муҳими – Аллоҳ сиздан рози бўлади.

Йигит қандай бўлмасин онасидан узр сўрашга, онасининг кўнглини кўтаришга ҳаракат қиларди. Телефонидан онасига хат ёзмоқчи бўлди. Лекин нима деб ёзишни билмасди. Охири бундай деб ёзди: “Онам мен ҳозир бир маълумотни ўқиб қолдим. Айтилишича, инсон оёғининг таг қисми оёқнинг устки қисмига қараганда юмшоқроқ экан. Менинг меҳрибон онам бу маълумотга ишонч ҳосил қилишим учун оёқларингизнинг тагини ҳам, устини ҳам ўпиб кўришимга рухсат берасизми?”.

Шу пайт йигитнинг дарси бошланди, дарсга кириб кетди. У дарсда ўтирар экан, лекин бутун ҳаёли онасида эди. Тезроқ уйга боришга, онасининг оёқларини ўпишга шошиларди.

Ўқиши тугаши билан уйга кетмоқчи бўлиб турганида телефонига онасидан хабар келди. Онаси унга бундай жавоб хати ёзганди: “Йўқ, ўғлим рухсат бермайман. Чунки бу маълумот тўғри эканини биламан. Сен чақалоқлик вақтингда билганман, болам. Гўдаклик чоғингда оёқларингни тагини ҳам, устини ҳам ўпардим”. Йигит бу хабардан ўзини тийиб тура олмасди, кўзларидан дурдек ёш томчилари сизиб чиқарди.

Йигит уйига худди шамолдек учиб борди, ҳали ҳеч қачон бунчалик тез югурмаган эди. Уйига кириши билан онасини қучоқлаб, юзларидан, қўлларидан ўпди. Оёқларидан ўпмоқчи эди, онаси бунга йўл қўймади. Онасини қаттиқ қучоқлаб, “Онажон мени кечиринг” деди. Онаси ҳам кўз ёш тўкиб “Сендан хафа эмасман, болам, аллақачон кечирганман”, деди.

Азиз ёшлар, онангизни ҳурмат қилинг! Асло ранжитманг, хафа қилманг! Меҳрибон ва мулойим бўлинг. Ҳар куни хурсанд қилинг, ҳамиша юзида табассум бўлишига сабабчи бўлинг!

Унутманг, жаннатингиз калити, бу дунёдаги бахт, роҳат ва ютуқларингиз асоси – онангиз розилиги билан боғлиқ.

Мақоланинг видеолавҳа шакли

Даврон НУРМУҲАММАД

Бошқа мақолалар

Ҳажга кетган одам қурбонликни қандай қилади?

23.05.2025   19294   2 min.
Ҳажга кетган одам қурбонликни қандай қилади?

Cавол: Мен ҳар йили қурбонлик қилар эдим, бу йил ҳам қурбонлик қилишни ният қилган эдим. Аммо бу йил муборак ҳаж ибодатини адо қилиш насиб қилиб ҳаж қилиш учун кетаяпман. Шу ҳолатда қурбонлигимни қандай адо қиламан?

Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.

Аллоҳ таоло сафарингизни Ўзи осон қилсин. Қурбонлик вожиб бўлиши учун киши муқим бўлиши керак, сафарда юрган мусофирларга қурбонлик қилиш вожиб бўлмайди.

Мусофир киши қурбонлик қилинадиган кунлар ўтиб кетишидан аввал муқим бўлиб қолса, бу ҳолатда унга қурбонлик қилиш вожиб бўлади.

Зиммасига қурбонлик қилиш вожиб бўлган бой киши қурбонлик қилиш мақсадида қўй сотиб олиб қурбонлик қилинадиган кунлар келишидан аввал сафарга чиқиб кетса, унинг зиммасидан қурбонлик соқит бўлади. Аммо бойлиги нисобга етмаган ва шу сабабли унга қурбонлик қилиш вожиб бўлмаган киши қурбонлик қилиш мақсадида қўй сотиб олса, қурбонлик қилиш учун қўй сотиб олиш билан қурбонлик қилишни назр қилган ҳисобланади ва бундай киши қурбонлик қилинадиган кунлари сафарга чиқса ҳам унинг зиммасидан қурбонлик соқит бўлмайди. Номидан қурбонлигини сўйиш учун бирор кишини вакил қилиб тайинлайди (Фатавои Ҳиндия).

Демак, агар сизни нисоб миқдорида молингиз бўлиб сизга қурбонлик қилиш вожиб бўлган бўлса ва ҳох қурбонлик қилиш учун қўй сотиб олган бўлсангиз ҳам ёки сотиб олмаган бўлсангиз ҳам бу кунларда сафарда бўлганингиз сабаб сиздан қурбонлик соқит бўлади.

Агар сизни нисобга етган молингиз бўлмаса ва сизга қурбонлик қилиш вожиб бўлмаган бўлса, қурбонлик қилиш учун қўй ҳам сотиб олмаган бўлсангиз сизга қурбонлик вожиб эмас. Лекин қурбонлик қилиш учун қўй сотиб олган бўлсангиз номингиздан қурбонлигингизни сўйиш учун бирор кишини вакил қиласиз.

Бу ўринда яна бир жиҳатга эътибор қаратишингиз лозим. Агар ҳаж сафарида муқимлик ҳолатини топсангиз яъни Маккада унга борганингиздан бошлаб Минога чиқадиган кунингизгача ёки Минодан қайтганингиздан кейин 15 кун турсангиз қурбонлик вожиб бўлади. Уни ўша ерда ёки вакил орқали ўз уйингизда сўйдиришингиз вожиб бўлади.

Яна шуни таъкидлаймизки, мазкур қурбонлик ва ҳаждаги жонлиқ сўйиш масалалари бошқа-бошқа масалалардир. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.