Икки нафар қизим бор. Бири етти, иккинчиси тўрт ёшда. Ҳамма болаларга ўхшаб менинг қизларим ҳам урушиб, талашиб туришади. Шундай пайтда уларга “Қизалоқларим, ҳозир шайтонни жуда хурсанд қилаяпсизлар-да. Чунки шайтон одамларни бир-бири билан уриштирса, айниқса, ака-ука, опа-сингиллар ўртасида уруш чиқарса, жуда хурсанд бўлар экан. Мана ҳозир ҳам сизларни уриштириб қўйиб, устинглардан мазза қилиб кулиб ўтирибди” дейман. Уларга Юсуф алайҳиссалом билан акалари ўртасига шайтон қандай қилиб низо солганини, уларни бир-бирларига қандай гиж-гижлаганини айтиб бераман. Кейин улар бироз тинчланишади.
Шунда пайтдан фойдаланиб “Келинглар, энди устимиздан кулгани учун шайтоннинг адабини берамиз” деб қизиқтираман. Табиийки, қизларим “Қандай қилиб?” дейишади. Кейин мен уларга қиблага қараб 100 марта истиғфор айтишни ўргатаман. Ўзим ҳам улар билан бирга 100 марта истиғфор айтаман.
Агар чарчаб қолишса “Йигирмата қолди, ўнта қолди” деб илҳомлантириб тураман. Истиғфор 100 та бўлгач, икковларига “Мана биз шайтоннинг таъзирини бердик, Роббимизни хурсанд қилдик” деб мукофот бераман. Кейин икковлари талашган масалани ўтириб, босиқлик билан ҳал қиламиз.
Шу услубда уларнинг орасини ислоҳ қилиш менга қулай. Одатда фарзандлар ўртасидаги шундай майда тортишувларга беэтибор бўлиш кейинчалик улар орасидаги катта муаммоларга сабаб бўлади. Шунинг учун уларга ҳали кичикликларидаёқ бундай вазиятлардан қандай қилиб яхши йўл билан чиқиб кетишни ўргатиш керак бўлади.
Доктор Абдуллоҳ Муҳаммад Абдулмуътининг
"Фарзанд тарбиясида 700 та сабоқ" китобидан
Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Камронбек Ислом таржимаси.
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Жаноза намози тик турган ҳолда, қуйидаги тартибда ўқилади:
1. Ният қилинади (Ният қилдим 4 такбирли жаноза намозини имомга иқтидо қилиб ўқимоқликка, қиблам бўлмиш муқаддас Каъба томон юзландим, холис Аллоҳ учун);
2. Фақат биринчи такбирдагина қулоқ қоқилади (Аллоҳу акбар);
3. Сано ўқилади:
“Субҳанакаллоҳумма ва биҳамдика ва табарокасмука ва таъала жаддука ва лаа илаҳа ғойрук” (Аллоҳим! Сенга ҳамд айтган ҳолда Сени поклаб ёд этаман. Исминг муборакдир. Улуғлигинг юксакдир. Сендан ўзга илоҳ йўқ).
4. Иккинчи бор такбир айтилади (Аллоҳу акбар);
5. Набий алайҳиссаломга салавот айтилади:
“Аллоҳумма солли ъала Муҳаммадин ва ъала аали Муҳаммад. Кама соллайта ъала Иброҳийма ва ъала аали Иброҳийм. Иннака ҳамидум мажийд.
Аллоҳумма барик ъала Муҳаммадин ва ъала аали Муҳаммад. Кама барокта ъала Иброҳийма ва ъала аали Иброҳийм. Иннака ҳамидум мажийд” (Аллоҳим! Иброҳим ва унинг оиласига салавот йўллаганингдек, Муҳаммад ва унинг оиласига салавот йўллагин! Албатта, Сен Ҳамийд (барча мақтовлар ила мақталган), Мажийд (шон-шарафи ва қадри баландлиги чексиз) Зотсан. Аллоҳим! Иброҳим ва унинг оиласига баракот берганингдек, Муҳаммад ва унинг оиласига баракот бергин!).
6. Учинчи бор такбир айтилади (Аллоҳу акбар)
7. Дуо ўқилади:
“Аллоҳуммағфир лиҳаййина ва маййитина ва шаҳидина ва ғоибина ва соғийрина ва кабийрина ва закарина ва унсана. Аллоҳумма ман аҳйайтаҳу минна фааҳйиҳи ъалал Ислам ва ман таваффайтаҳу минна фатаваффаҳу ъалал ийман” (Аллоҳим тиригимизни ва ўлигимизни, ҳозиримизни ва ғойибимизни, кичигимизни ва каттамизни, эркагимизни ва аёлимизни мағфират қилгин. Аллоҳим! Биздан кимни яшатсанг, Исломда яшатгин. Биздан кимни вафот эттирсанг, иймонда вафот эттиргин).
8. Тўртинчи марта такбир айтилади (Аллоҳу акбар);
9. Икки тарафга салом берилади (Ассаламу алайкум ва роҳматуллоҳ);
Жаноза намозида қироат ҳам, ташаҳҳуд ҳам бўлмайди. Имом салом бергунича кутиб турилади ва у билан бирга салом берилади.
Икки ҳарамда жума намози ўқилиш тартиби:
4 ракат суннат;
2 ракат фарз;
4 ракат суннат.
Икки ҳарамда жума куни 2 азон ва 1 такбир айтилади:
Биринчи азон – бугун жума куни экани ва жума намози ҳақида эслатма учун чақириқ.
Иккинчи азон – жума намози азони. Азон айтилиши билан имом хутба ўқишни бошлайди.
Такбир – жума намози ўқиш учун айтилади. 2 ракат фарз намози ўқилади.
Икки ҳарамда жума кунги фарздан олдинги ва фарз намозидан кейинги 4 ракатдан ўқиладиган суннат намозларини 2 ракатли фарз намозидан кейин 4 ракатдан 8 ракат қилиб ўқиб олинади. Шу тартибда жума намози адо этилади.
Моҳира БАҲОДИР