1. Чорва молларининг эркагу урғочисидан нисобга етгач, закот берилади.
Лекин шарти ярим йилдан ортиқ далада, ўтлоқда боқилган бўлиши ва мақсади сутидан фойдаланиш, наслини кўпайтириш, баҳосини ошириш бўлиши керак. Ҳайвонларни боқишдан мақсад уларда юк ташиш, миниш бўлса, закот вожиб бўлмайди.
2. Чорва молларини сотиб фойдаланиш, яъни тижорат нияти билан боқаётган бўлса, уларнинг қийматини пулга ҳисоблаб, закот чиқаради, неча бош эканига қараб эмас. (“Фатовойи Оламгирия”)
3. Чорва молларининг турига ва ададига қараб закот белгиланади. Масалан, ҳар бешта туяга бештадан қўй, 25 та туяга битта бир ёшдан иккинчи ёшга қадам қўйган бўталоқ, 36 та туяга икки ёшдан ўтиб, учинчи ёшга қадам қўйган бўталоқ берилади ва ҳоказо.
Қўй ва эчкининг 40 тасига бир ёшлик битта қўй, 120 тага етгач, иккита қўй ва ҳоказо. Сигир 30 тага етгач, бир ёшлик бузоқ, 40 тага етгач, икки ёшдан уч ёшга қадам қўйган ғунажин ва ҳоказо.
Ҳар бир урғочи отдан-биядан бир динор ёки нисобга етадиган қийматнинг 40 дан бир фоизи берилади. Отлар эркак-урғочи аралаш бўлса, улардан закот берилади. Аммо фақат эркак отлар бўлса, улардан закот берилмайди. Лекин тижорат учун боқаётган бўлса закот беради. (“Фатовойи Оламгирия”)
4. Эшак, хачир, қоплон, ўргатилган итлардан тижорат учун сақланаётган бўлсагина закот берилади.
Туя, сигир, қўй ва эчкиларнинг бир ёшга тўлмаган болалари алоҳида боқилаётган бўлса, улардан закот берилмайди. Аммо уларга битта катта ёшлиси қўшилса ҳам барчаси унга тобе бўлиб қолади ва нисоб учун ҳисобга олинади. Масалан, 3 та қўзи билан битта уч ёшга қадам қўйгани бўлса, бир қўй закотга ажратилади. (“Фатовойи Оламгирия”, “Сирожия”)
5. Закот фарз бўлган одам уни адо этмай туриб вафот топса, закот соқит бўлади.
“Фатовойи Оламгирия”
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати
Ўзбекистон мусулмонлари идораси Самарқанд вилояти вакиллиги ташаббуси ҳамда йиллик иш режаси доирасида Пахтачи туманида маънавият, меҳр-шафқат ва хайр-саховат руҳи билан ёдда қоларли сайёр йиғилиш ўтказилди.
Йиғилиш аввалида вилоят бош имом-хатиби Аҳмадхон домла Алимов ишчи гуруҳ аъзолари билан учрашиб, сайёр учрашувларни самарали ва мазмунли ташкил этиш юзасидан муҳим кўрсатма ва топшириқлар берди. У киши ҳар бир масжид имом-хатиби ҳамда масъул шахсларга аҳоли билан юзма-юз мулоқот қилиш, уларнинг муаммоларини эшитиш ва имкониятдан келиб чиқиб жойида ҳал этиш зарурлигини алоҳида таъкидлади.
Шундан сўнг Аҳмадхон домла, Пахтачи тумани бош имом-хатиби И.Исаев ҳамроҳлигида туман марказидаги “Хўжа Зиёвуддин” жоме масжиди ҳудудида оғир ижтимоий аҳволдаги, бемор ва ногиронлиги бор оилалар хонадонларига ташриф буюрди. Ушбу ташрифлар доирасида:
Ҳар бир хонадонда самимий мулоқот ўрнатилиб, эзгу дуолар қилинди. Ота-оналарнинг миннатдорликлари барча иштирокчилар қалбига илиқлик бағишлади.
Вилоят ишчи гуруҳи Пахтачи туманидаги 12 та масжидда Пешин намозини адо этиб, жамоатга қуйидаги йўналишларда таъсирли маърузалар қилди:
Шунингдек, вилоят бош имом-хатиби ўринбосари Нурсултонхон домла Абдуманнонов “Хўжа Зиёвуддин” жоме масжидида “Саломатлик ва осойишталик – энг катта бойлик” мавзусида маънавий-маърифий қувватга тўла маъруза қилди.
Йиғилиш якунида Пахтачи туманидаги 16 маҳалланинг ижтимоий аҳволи, аҳолининг эҳтиёжлари ва муаммолари таҳлил қилинди. Масжид ҳужжат юритиши, ободончилик ишлари ва жамоат билан мулоқот самарадорлигини ошириш бўйича аниқ йўналишлар белгиланди.
Раҳбарлар томонидан аҳоли билан яқин ҳамкорлик қилиш, диний-маънавий муҳитни соғломлаштириш ва хайр-саховат ишларини янада кенгайтириш юзасидан қатъий кўрсатмалар берилди.
Тадбир сўнгида барча иштирокчилар юртимиз тинчлиги, осмонимиз мусаффолиги ва юртбошимиз олиб бораётган хайрли ишларига зафарлар тилаб, биргаликда хайрли дуо қилдилар.
Бу сайёр йиғилиш Пахтачи аҳли учун нафақат амалий ёрдам, балки маънавий кўтаринкилик, бирдамлик ва келажакка ишонч руҳини уйғотган ёдда қоларли кун бўлди.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси Самарқанд вилоят вакиллги Матбуот хизмати