Qozog'iston musulmonlari diniy boshqarmasi tashabbusi bilan Zoom dasturi orqali qozoq, o'zbek, qirg'iz va xorij ulamolar ishtirokida qozoq elining Islom dinini qabul qilganiga 1270 yil to'lishi munosabati bilan anjuman bo'lib o'tdi.
Halqaro onlayn uchrashuv avvalida “Islom dinining Qozog'iztonga kirib kelishi” mavzusidagi hujjatli fil'm namoyish etildi. Shundan so'ng Jambil viloyati hokimi Berdibek Majitbek uli va Qozog'iston musulmonlar idorasi muftiysi Navro'zbay hoji Tag'anuli Islom dinining O'rta Osiyo, xususan, Qozog'istonga kirib kelishi, bu hududdagi ulamolar, mamlakat mustaqilligining 30 yilligi, turkiy xalqlar islom bilan sharaflangani haqida ma'lumot berishdi.
Videomuloqot shaklida o'tgan uchrashuvda O'zbekiston musulmonlari idorasi raisining birinchi o'rinbosari Homidjon qori Ishmatbekov ma'ruza bilan qatnashib, mamlakat muftiysi Navro'zbay hoji janoblari boshchiligidagi ulamolarni Qozoq diyoriga Islom dini kirib kelgani va Qozog'istonning istiqlolga erishganining 30 yillik sanasi bilan samimiy muborakbod etdi, bugungi kunda ikki qardosh xalqlar do'stu qadrdonliklari ravnaq topishida Davlatlarimiz Rahbarlarining olib borayotgan sa'y-harakatlari natijasi ekani, 2018 yilda O'zbekiston va Qozog'iston musulmonlari idoralari o'rtasida hamkorlik qilish to'g'risida memorandum imzolangani o'tgan davr mobaynida ikki davlat diniy muassasalari o'rtasidagi aloqalarni yanada rivojlantirishga xizmat qilganini ta'kidladi.
Shuningdek, Homidjon qori Ishmatbekov Alloh taoloning inoyati bilan Islom dinining Movarounnahr o'lkasi, xusuan, hozirgi Qozog'iston hududiga Islom dinining kirib borishi, ikki mamlakat musulmonlari idoralarining yaqin hamkorligi tarixiy ildizlari 1943 yilda tashkil etilgan O'rta Osiyo va Qozog'iston musulmonlari diniy boshqarmasidagi mushtarak faoliyatga borib taqalishi, o'tgan davr ichida Qozog'iston musulmonlari diniy idorasi faliyati rivojlanishiga o'z vaqtida rahbarlik qilgan Ratbek Hoji Nisanbayuli, Absattar Hoji Derbisali, Yerjan hoji Mayamerov, Serikbay hoji Oraz janoblari katta hissa qo'shgani, hozirda Navro'zbay hoji Tag'anuli, boshchiligingizda ulkan va savobli ishlar amalga oshirilayotganini bayon etdi.
Onlayn anjuman doirasida so'z olgan Qirg'iziston musulmonlari idorasi markaziy apparati rahbari Ravshan Eratov mamlakatda olib borilayotgan ijobiy ishlar – hamjihatlik, birlik birodarlik, halqning taqvo va halollik uchun targ'iboti haqida, Halqaro turk akademiyasi rektori akademik Darxon Quvondiquli Qidirali o'z so'zida islom diniga turkiy halqlarning o'rni, turkiy olimlarning xizmatlari shariat ilmlari rivojidagi ahamiyatida to'xtalib o'tdi.
Azhari sharif universiteti doktori ustozi Muhammad Rizo o'z so'zida Islom dinining bu diyorlarga kirib kelishi nafaqat Allohni tanishga, unga iymon keltirishga, balki bu mintaqada istiqomat qiluvchi xalqlarning birlashishiga asos bo'lgani, ilm-fan rivojiga, insonning huquqlari taraqqiy darajasiga etkazilgani haqidagi ma'ruza qildi.
Halqaro onlayn uchrashuv yakunida qardosh xalqlar va xorijlik ulamolar bunday anjumanni yuqori baholab, o'zaro hamkorlikni yanada mustahkamlash borasida kelishib oldilar.
O'zbekiston musulmonlari idorasi matbuot xizmati
Mana, bu yilgi Haj safarini ado qilish uchun yurtimizdan otlangan barcha ziyoratchilar muqaddas amallarni bajarib, eson-omon vatanga qaytdilar. Bu ulug‘ safar nihoya topgan bo‘lsada, uning xotirasi doimo yodda qoladi.
Yurtimizdan 15 000 dan ziyod, Farg‘ona viloyatidan esa 1600 dan ortiq mo‘min-musulmonlar Haj amallarini ado etdilar. Ziyoratda bo‘lgan hojilarning ayrimlari taassurotlarini bo‘lishdi.
Ibrohimjon Rustamov:
– Hojilarning ulug‘ safarga yo‘l olishida hujjat ishlaridan tortib, shifokor ko‘rigidan o‘tishgacha barcha jarayonlar tizimli va xavfsiz tashkil etildi. Madinai munavvaraga kelib, amallarni Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning ravzalariga kirish bilan boshlash biz uchun juda xursandlik bag‘ishladi. O‘zimizning va yuborilgan salomlarni Rasululloh sollallohu alayhi vasallam hamda hazrati Abu Bakr va Umar roziyallohu anhularga yetkazdik. Duolarda yurtimiz tinchligi, el farovonligi, yaqinlarimiz va barcha yurtdoshlarimizning xayrli holati uchun iltijo qildik.
Ziyoratlar chog‘ida Uhud va Qubo masjidi, ikki qiblali masjid va boshqa muqaddas joylar sayohat qilindi. Ilmiy suhbatlar va tarixiy voqealar qalbimizga chuqur ta’sir qildi. Madinadagi vaqtimiz ibodat bilan o‘tdi.
Makkai mukarramaga avtobuslarda “Labbayka” sadolari ostida yo‘l oldik va shu kuniyoq guruhimiz bilan to‘liq Umra ibodatini ado etdik. Mino, Arofot, Muzdalifa va Ka’ba atrofidagi ibodatlar davomida jamoaviy duo va zikrlar bilan tavof qilish, guruhimiz tartibi hamda birdamligi boshqalar uchun ham ibrat bo‘ldi.
Shu ulug‘ safarda o‘zimni musulmon va o‘zbekistonlik sifatida baxtli his etdim. Hotirjam ibodat qilishimga yaratilgan imkoniyatlar uchun yuragimdan shukronalar aytdim. Guruhimizdagi har bir ziyoratchi yurt tinchligi, oilalar barakati, farzandlar saodati uchun chin dildan duo qildi.
Bu safar biz uchun buyuk imkoniyat bo‘ldi. Barcha tashkilotchilar, yo‘lboshchilar, xizmatchilar va, albatta, davlatimiz rahbariyatiga chuqur minnatdorlik izhor etamiz. Kelgusida manaviyat targ‘ibotchisi sifatida vatanimga va xalqimga sidqidildan xizmat qilishda davom etaman, insha Alloh.
Qurbonali Aripov:
— Haj safari juda chiroyli o‘tdi. Juda ham hursandmiz. Prezidentimizga shunday sharoitlarni yaratib berganliklari uchun minnatdorchilik bildiramiz. Yurtimiz uchun duolar qildik, muqaddas ziyoratni ado etishga imkon bo‘lgan kunlarga shukronalar aytamiz. Endilikda mahallamizda yoshlarga ta’lim-tarbiya berishda, ma’naviyat targ‘ibotida faol ishtirok etamiz. Ezgu ishlarga bosh-qosh bo‘lishga harakat qilamiz.
Hojilarning ulug‘ safarga kelishida hujjat tayyorlashdan tortib shifokor ko‘rigidan o‘tishda tizimli ish tashkil etib, namunali holda xavfsizligimizni ta’minlab, bizni safarga kuzatishdi.
Tolibjon O‘rmonov:
— Men avval ziyoratga borganlardan eshitgan-bilganlarimga taqqoslasam, buyilgi ziyorat umuman o‘zgacha bo‘ldi. Ishchi guruh, elikboshilar xizmatini alohida qayd etish kerak. Davlat rahbarining hojilarga bergan e’tibori hammani xursand qildi.
Muborakxon Inomova:
— Taassurotlarimni til bilan ifodalay olmayman, Madinai munavvara, Makkai mukarrama kabi ulug‘ dargohlarga avvalo qadamim yetgani men uchun katta baxt. Ayniqsa, yurtboshimizni bizni ortimizda turib hol-ahvol so‘ragani, bizga tabrik yo‘llaganlaridan ko‘zimga yosh oldim. Juda ham quvondim, shunday prezidentim borligidan.
Qaysi bir hoji bilan suhbatlashmang yuzida xursandchilik va shukronalik ifodasini ko‘rasiz. Alloh barchalarini ibodatu duolarini qabul qilsin!
Rahmatulloh Jalilov
tayyorladi