Sayt test holatida ishlamoqda!
24 Sentabr, 2025   |   2 Rabi`us soni, 1447

Toshkent shahri
Tong
04:54
Quyosh
06:12
Peshin
12:20
Asr
16:30
Shom
18:21
Xufton
19:33
Bismillah
24 Sentabr, 2025, 2 Rabi`us soni, 1447

«Ma'rifatli otinoyi» kitobi taqdimoti o'tkazildi

04.03.2021   2029   3 min.
«Ma'rifatli otinoyi» kitobi taqdimoti o'tkazildi

Muqaddas dinimiz erkak bilan bab-baravar ayolning ham ilm olishiga, uning ma'rifatli, ma'naviyatli bo'lishiga targ'ib etadi. Chunki ayolning ma'rifatli bo'lishi kelajak avlodning odob-axloqli, tarbiyali, bilimli bo'lib kamolga etishida juda muhimdir.

Bugun poytaxtimizdagi “Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf” majmuasida Yunusobod tumani otinoyisi Dilorom Karimovaning  “Ma'rifatli otinoyi” kitobi taqdimoti o'tkazildi.

Tadbirda Toshkent shahar hokimligi vakili, shahar bosh imom-xatibining xotin-qizlar masalalari bo'yicha yordamchisi, poytaxtimizda faoliyat yuritayotgan otinoyilar ishtirok etdi.

Bugungi kunda otinoyilarning vazifalari doirasi juda kengayib ketdi. Ular nafaqat diniy bilimlar egasi, ayni paytda yurtimizda kechayotgan ijobiy o'zgarishlar, iqtisodiy, ta'lim va boshqa sohalarda olib borilayotgan islohotlar, jamiyatimiz ma'naviy, diniy sohadagi o'zgarishlarning faol ishtirokchisiga aylanishi lozim.

– Otinoyi – Qur'oni karimni, hadisi shariflarni, siyrat ilmini, xullas, shariat bilimdoni bo'lishi, shuningdek, ayollar o'rtasida diniy marosimlarga boshchilik qiladigan, xalq orasida obro'-e'tiborga sazovor kayvoni ayol bo'lishi shart, – deydi Toshkent shahar bosh imom-xatibi o'rinbosari Abduqahhor domla Yunusov. – Bir kishi hakim zotlardan birining huzuriga kelib: “Hazrat, mening bir o'g'lim va bir qizim bor. Ulardan har ikkalasini o'qitishga qurbim etmaydi. Faqat birini o'qitishga imkonim bor, qaysi birini o'qitay?” deb so'rabdi. Shunda hakim zot: “Qizingizni o'qiting. Chunki u kelajakda farzand tarbiya bilan shug'ullanadi. Agar o'g'lingizni o'qitsangiz, bir kishini o'qitgan bo'lasiz, ammo qizingizni o'qitsangiz, butun bir jamiyatni o'qitgan bo'lasiz”, deb javob bergan ekan. Qissadan hissa shuki, ayol kishi, albatta, ma'rifatli bo'lishi kerak. Bugun taqdimoti o'tkazilayotgan bu kitob opa-singillarimizning ma'rifatli bo'lishiga xizmat qiladi, inshoalloh.

Bugun har bir otinoyi o'z hududida barqaror ijtimoiy-ma'naviy muhitni ta'minlashda, xotin-qizlar va yoshlar o'rtasidagi sog'lom turmush tarzini targ'ib qilishga qaratilgan chora-tadbirlarni amalga oshirishda, albatta, bilimli bo'lishi kerak.

– Hozirgi shiddatkor davrda zamon bilan hamnafas bo'lmagan, ma'rifatdan, ma'naviyatdan yiroq kishi yutqazishi tabiiy, – deydi kitob muallifi, filologiya fanlari nomzodi Dilorom Karimova. – Men o'z tajribamdan kelib chiqib, otinoyilarning faoliyatini engillashtirishga xizmat qiladigan kitobim hamkasblarimga manzur bo'ladi, deb o'ylayman.

“Ma'rifatli otinoyi” kitobida dinimiz ustunlari va ahkomlari, onaning farzand tarbiyasidagi ma'suliyati, janoza va dafn marosimlari, ziyorat odoblari, xullas, otinoyilar faoliyatida asqatadigan barcha jihatlar qamrab olingan.

 

Tolibjon NIZOM

O'zbekiston yangiliklari
Boshqa maqolalar

Sutdan keyin suv shart (mi?)

23.09.2025   1205   3 min.
Sutdan keyin suv shart (mi?)

Bismillahir Rohmanir Rohiym

Inson hayoti tafsilotlardan iborat. Ba’zan oddiy ko‘ringan amallar orqasida yuksak hikmatlar yashiringan bo‘ladi. Ana shunday amallardan biri – Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallamning sut ichgandan so‘ng og‘izlarini suv bilan chayganlaridir. Bu holat bizga faqat bir sunnat emas, balki poklik, hushyorlik va tafakkur darsi hamdir.


Ibn Abbos roziyallohu anhumodan rivoyat qilinadi: "Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam sut ichdilar, so‘ng og‘izlarini suv bilan chayqadilar va dedilar: “Albatta, uning yog‘i bor” (Imom Muslim, Imom Termiziy rivoyati).
 

Bugungi kunda stomatologlar va gigiyena bo‘yicha mutaxassislar tasdiqlashadiki, sut tarkibidagi kazein (murakkab oqsil) va sut yog‘i og‘izda qolib ketadi, tishlar orasida plyonka hosil qiladi. Bu esa bakteriyalarni yig‘adi, ishqor ishlab chiqarib, tish emalini yemiradi. Keyinchalik esa og‘izdagi bu yog‘li qoldiqlar badbo‘y hidga sabab bo‘ladi.


Ayniqsa, kechasi uxlashdan oldin sut ichib og‘izni chaymaslik kariyes (chirish) va gingivit (yallig‘lanish) kabi kasalliklarni tezlashtiradi. Shuning uchun ham tibbiyotda og‘izni chayish og‘izdagi bakterial muvozanatni saqlash, tishlar orasini tozalash, yaxshi nafas olish va kasallikning oldini olish uchun juda ham muhimdir.


Kechki payt, ayniqsa uyqu oldidan ichilgan sutdan so‘ng og‘izni chaymaslik tishlarning tunda erib borishiga sabab bo‘ladi. Bundan tashqari, kofe, meva sharbati, gazli ichimliklar kislotali muhitga sabab bo‘lsa, sut esa aksincha – ishqoriy muhit hosil qiladi. Ammo uni chaymaslik bakteriyalar uchun “sherik” topish bilan barobardir. Shu boisdan tajribali stomatologlar sut ichgandan keyin kamida 20–30 soniya davomida suv bilan og‘iz chayishni tavsiya qiladilar.


Aslida, bu amal faqat gigiyena emas, balki ongli va shuurli yashash madaniyatini ham o‘rgatadi. Inson har bir amalda e’tiborli bo‘lishi kerak. Ya’ni inson doimo o‘ziga: “Qanday ovqat yeyapman? Yeyayotgan taomim zararli emasmi? Og‘zimda nima qolmoqda?” kabi savollarni berib turishi kerak.

Nabiy sollallohu alayhi vasallam ta’kidlaganlaridek, poklik – iymonning bir qismidir. Zero, og‘iz faqat ovqat yo‘li emas – u zikr, ibodat va tilovat yo‘li hamdir. Uning tozaligi – zikr va ibodatdan hosil bo‘ladigan qalb tozaligiga ham ta’sir qiladi.


Sut ichib og‘iz chayish – bu shunchaki suvni og‘izda aylantirish emas. Bu – badan pokligi, ilmga asoslangan sog‘liq himoyasi va sunnatga e’tibor demakdir. Bugun biz uni har tong, har kech, har stakan ichimlikdan so‘ng amalga oshirsak, bu nafaqat sog‘lig‘imizni saqlaydi, balki ruhiy salomatligimizga ham foyda beradi.

Alloh bizga sunnatni sevishni va amal qilishni, uning orqasidagi hikmatni anglab yashashni nasib etsin!

 

Ruqayya YUSUFIY,
Imom Buxoriy nomidagi Toshkent Islom instituti talabasi.