Payg'ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning bir hadisi shariflarida marhamat qilinadiki:
اکثر ما يدخل الناس الجنة تقوی الله و حسن الخلق (راموز الاحاديث: 3/80)
Jannatga doxil qiluvchi sabablarning eng asosiysi – Allohdan qo'rqishdir, taqvodir, muttaqiy, xush axloqli qul bo'lmoqdir.
Inson go'zal axloqli bo'lsa, ishlari yurishadi, insonlar bilan muomala, munosabatlari yaxshi yo'lga qo'yiladi, boshqalarga ham foydasi etadi. Boshqalarning baxtli bo'lishiga sababchi bo'ladi... Yomon axloqli inson esa, boshqalarning xafagarchiliklariga, jamoat tartibining buzilishiga sababchi bo'ladi. Bir qancha kelishmovchiliklar, notinchliklarni yuzaga keltiradi. Alloh Taolo insonni go'zal axloqi tufayli jannatga kirgizadi.
Inson bu go'zal axloqlarni o'rganishi, bilishi shart. Go'zal axloqlarning nomini bilish yaxshi ammo buning o'zi kifoya qilmaydi. Balki, ularni o'rganishi, kasb etishi, amalda tatbiq etishi, o'zlashtirishi lozim!..
Masalan, adolat– odil bo'lish, zolim bo'lmaslik, nohaqlik qilmaslik juda ahamiyatli go'zal axloq turlaridan hisoblanadi. Inson bunga hayotining har lahzasida, har erda amal qilishi lozim. Ayoliga, farzandiga, qo'shnisiga, o'ziga nisbatan, ishda va boshqa har qanday munosabatlarda adolatli bo'lishi kerak. Aksincha, adolatsizlik eng yomon xulqlardandir.
Sabr va sabot ham yaxshi axloq turidandir. Insonga g'am-tashvish keltiruvchi, kayfiyatini, ko'nglini buzuvchi narsalar ham bor, albatta. Lekin gohida ularni ham qilishga majbur bo'ladi. Misol uchun o'quvchi futbol o'ynash bilan dars qilish orasida taraddudlanib qolsa, ya'ni dars qilayotganda do'stlarini ko'rib qolsa, siqiladi, ular bilan o'ynagisi keladi. Ammo dars qilish zarurroq. Buning uchun o'zini qo'lga olishi, sabr qilishi kerak bo'ladi. Dars qilish qiyin, mashaqqatli lekin muvaffaqiyatlarni qo'lga kiritish uchun fazilatli, etuk inson bo'lish uchun shartdir.
Jangda ham g'alaba qilish uchun sabr shart. Qur'oni Karimda zafar qozonish uchun ikkita shart qo'yilgan:
"Islom va axloq" kitobidan olindi
O‘zbekiston Din ishlari qo‘mitasi, Musulmonlar idorasi, Imom Buxoriy, Imom Moturudiy, Imom Termiziy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazlari hamda O‘zbekiston xalqaro islomshunoslik akademiyasi mas’ul xodimlaridan iborat ilmiy guruhning Indoneziyaga tashrifi ushbu mamlakatning yetakchi bosma va elektron nashrlari tomonidan keng yoritildi, deb xabar qilmoqda "Dunyo" AA muxbiri.
Jumladan, Indoneziyaning "CNN Indonesia" axborot agentligi "O‘zbekiston delegatsiyasi Indoneziyaga tashrif buyurdi" sarlavhali maqolani e’lon qildi. Unda Sharif Hidoyatulla nomidagi Jakarta davlat islom universitetida "Movarounnahrdan Janubi-Sharqiy Osiyoga: hadis ilmlari va intellektual aloqalar" mavzusida ilmiy-amaliy konferensiya bo‘lib o‘tgani va mazkur anjumanda O‘zbekistondan yetakchi olimlar ishtirok etgani ma’lum qilingan.
"Tadbir ilmiy muloqot shaklida tashkil etilgan bo‘lib, uning doirasida Imom Buxoriy merosini o‘rganish, Mavarounnahr ulamolarining Indoneziya orollarida islom dinini tarqatishda tutgan o‘rni, hadisshunoslik yo‘nalishida hamkorlikni rivojlantirish kabi masalalar muhokama qilindi", – deb yozgan axborot agentligi.
O‘zbekiston delegatsiyasining tashrifi doirasida bo‘lib o‘tgan qator tadbirlar ikki mamlakat o‘rtasida islomiy ma’rifat, ta’lim, diniy bag‘rikenglik va tarixiy merosni asrab-avaylash sohalarida aloqalarni yanada mustahkamlashi ta’kidlangan.
Maqolada xabar qilinishicha O‘zbekiston ilmiy-ma’rifiy doiralari vakillari Indoneziya xalq manfaatlari va huquqlarini himoya qilish vaziri Muxaymin Iskandar, ekologiya vaziri o‘rinbosari Dias Xendrapriono, Ulamolar Kengashi va "Nahdatul ulamo" tashkiloti rahbariyati bilan uchrashuvlar o‘tkazdi.
"Businessreview" veb-sayti "Imom Buxoriy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi va Sharif Hidoyatulla nomidagi Jakarta davlat islom universiteti hamkorligi diniy mo‘tadillik va islom ta’limi tizimini mustahkamlaydi" sarlavhali maqolani e’lon qildi.
Nashrda Imom Buxoriy xalqaro ilmiy tadqiqot markazi va Sharif Hidoyatulla nomidagi Jakarta davlat islom universiteti hamkorligida Indoneziya poytaxtida ilmiy-amaliy konferensiya tashkil etilgani qayd etilgan.
Materialda yozilishicha, anjumanda Mavorounnahr tarixi, Imom Buxoriy merosi, Markaziy Osiyo ulamolarining Indoneziyada islom ta’limotini tarqatishda tutgan o‘rni kabi mavzular muhokama qilindi.
Ushbu mamlakatdagi "Aspirasi Nusantara" elektron nashri Imom Moturidiy xalqaro ilmiy tadqiqot markazi direktori o‘rinbosari "Nahdlatul ulamo" tashkiloti faoliyati bilan tanishgani haqida yozdi. Ma’lum qilinishicha, shu yil 2 iyul kuni O‘zbekiston Din ishlari qo‘mitasi raisining birinchi o‘rinbosari Davron Maxsudov hamda Imom Moturidiy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi direktori o‘rinbosari Shahzod Islomov Indoneziyadagi eng yirik tashkilot "Nahdlatul ulamo" rahbariyati bilan uchrashdi.
"Nahdlatul ulamo" tashkiloti qoshidagi Ilmiy markaz rahbari Abshor Abdullo Imom Moturidiy ta’limoti sunniy kalom ilmida mo‘tadil, aql va mantiqqa tayanadigan yo‘nalish ekanini qayd etdi" – deb yozgan elektron nashr.
Tomonlar ta’lim sohasida aloqalarni kengaytirish, talabalar almashuvini amalga oshirish va ziyorat turizmi yo‘nalishida dasturlar ishlab chiqish kabi mavzularda fikr almashdilar.
Indoneziyaning "Jakarta Merdeka" onlayn portali esa "Bogor Botanika bog‘ida do‘stlik daraxti ekildi" sarlavhali maqolani e’lon qilindi. Unda O‘zbekiston delegatsiyasi a’zolari Bogor shahridagi Indoneziya Milliy Botanika bog‘ida daraxt ekish marosimida ishtirok etgani va Indoneziya ekologiya vaziri o‘rinbosari bilan uchrashuv o‘tkazgani ma’lum qilingan.
"Vazir o‘rinbosari Dias Xendrapriono Imom Buxoriy to‘plagan hadislar orasida tabiatni asrashga oid nasihat va tavsiyalar ko‘p ekanini ta’kidladi. Bu esa islom ta’limotida ekologik bilim va ong asosiy o‘rin tutishining yaqqol dalilidir", – deb yozilgan "Jakarta Merdeka" maqolasida.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati