Sayt test holatida ishlamoqda!
25 Dekabr, 2025   |   5 Rajab, 1447

Toshkent shahri
Tong
06:22
Quyosh
07:47
Peshin
12:28
Asr
15:18
Shom
17:03
Xufton
18:22
Bismillah
25 Dekabr, 2025, 5 Rajab, 1447

Isrof nima?

09.12.2020   3675   4 min.
Isrof nima?

Isrof – vaqt, pul, mol ka­bi Alloh taolo be­rgan ne'­matlarni nojo'ya sarflash­dir. Isrof qiluvchilar “mus­rif” deb ataladi. Alloh musrif­lar­ni yoqtirmaydi. Is­rofning ziddi tejamkor­likdir.

Isrof ham, baxillik ham Islom dinida haromdir. Chunki bu­lardan biri pul va mol­ni so­chish, keraksiz joy­larga sarf­lash bo'lsa, ikkin­chisi, mol va pulni to'plab, qo'lda ushlash, undan o'zini ham, boshqalarni ham foy­dalantirmaslikdir. 

Alloh taolo bizga etkazgan halol ne'matlardan o'zimiz is­tagancha foydalanishimiz mumkin. Ammo isrof qilish va manmanlikka berilishga yo'l qo'ymasligimiz lozim.

Abu Homid G'azzoliy ay­tadi: “Qalb sihhatini tik­lash dardga davo bo'ladigan sabablarga e'tibor qara­tish bilan boshlanadi. Masa­lan, Alloh taolodan uzoqlash­ti­ruvchi, halokatga olib bo­ruv­chi baxillik dardi­ning da­vosi molni sarfu infoq qi­lishdir. Lekin ba'zida bu sarf isrof darajasiga o'tib ketadi. Natijada ba­xillik­dan xalos bo'laman deb, isrofni orttiradi.

Isrof va baxillik orasida mo''tadillikni saq­lash ke­rak. Agar mo''tadillik ne­ligini bilmoqchi bo'lsang, saqlanishing lozim bo'lgan xulqqa nazar sol. Bu xulq o'zi­ning ziddi bo'lmish boshqa bir xulqdan senga yoqimli va engil bo'lsa, demak, sen saqla­nishing lozim bo'lgan xulq bi­lan xulqlangansan. Masalan, mol-dunyoni sarf­lashdan ko'ra, ularni to'p­lash senga lazzatli va oson bo'lsa, demak, senda baxil­lik ko'proq. Bas, mol-dunyong­ni sarflashga tirish!

Agar mol-dunyoni keragicha saq­lashdan ko'ra noo'rin sarf­lash senga lazzatli va engil bo'lsa, demak, sen isrofga mo­yilsan. Bas, molingni ushlab turishni o'rgan! Naf­singni kuzat. Qaysi fe'l­larni qi­lishing osonu qay­si fe'llarni qilishing qi­yin ekanini aniq bilib ol. Qalbingni mol-dunyo­ga bog'­lanib qolish­dan asra. Shun­da mol-dunyoni noo'rin sarf­lashdan ham, baxillik­dan ham omonda bo'la­san.

Mol-dunyo sen uchun bamisoli suv. Biror tashnaning chan­qog'i­ni qondirish uchun sen uni ushlab turasan. Biror muh­tojning hojatini ravo qilish uchun sen uni sarf­laysan. Berayotganingda zarracha qiy­nalmaysan, ak­sincha, laz­zat­­lanasan. Qaysi qalb shu darajaga etsa, bil­ginki, Al­loh uni salomat qilibdi”. .

Isrof va baxillik che­ga­ra­si iqtisoddir. Har bir ki­shi o'z hayotidagi moliyaviy ja­rayonlarda iqtisodga tayan­sa, u baxillikdan ham, isrofgarchilikdan ham yi­roq bo'ladi.

Bu borada ma'­rifatparvar adib Abdulla Avloniy ta'kidlay­di: “Iq­tisod deb pul va mol kabi ne'matlarning qadrini bilmakni aytilur. Mol qad­rini biluvchi kishilar o'rin­siz erga bir tiyin sarf qilmas, o'rni kelganda so'mni ayamas.

Saxovatning ziddi baxillik bo'lgani kabi iqtisodning ziddi isrofdur. Alloh taolo is­rof qilguvchilarni suy­mas. Iqtisodni rioya qilgan ki­shilar hamma vaqt tinch va rohatda yasharlar. So'zning qisqasi, ilm va ma'rifat ila barobar iqtisod, insof, tuganmas sa'y, bitmas g'ayrat lozimdur”.

Ayrimlar pul va moldan tashqari vaqtini ham is­rof qiladi. Vaqt ham Allohning ne'mati ekanini unuta­dilar. Payg'ambar alayhis­salom bir kunni uch qismga bo'lardilar. Bir qismini ibodat bilan, bir qismini ro'zg'or ishlari bilan, yana bir qismini xalq ishlari bilan o'tkazar edilar. Halq ishlari uchun ajratilgan vaqt kifoya qilmasa, oila­lariga ajratgan vaqtdan olar, ibo­dat vaqtiga tegmas edilar.

Qur'o­ni karimdagi Asr surasini Alloh taolo: “Asr (vaqti)ga qasamki...” deb boshlaydi. Bu oyatda vaqtning odamlar uchun qan­cha­lik yuksak ahamiyatga ega ekani ta'­kidlangan.

Bahodir USMONOV,

Yangiyo'l tumanidagi

“Pusur oqsoqol” jome

masjidi imom-xatibi

“Hidoyat” jurnalining 5-sonidan olindi

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Videolar

Amaliy tadbirlarning navbatdagisi poytaxtimizning Olmazor tumanida bo‘lib o‘tdi

24.12.2025   6851   4 min.

Shu yil 23 dekabr kuni O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlarining tashabbusi o‘tkazib kelinayotgan amaliy tadbirlarning navbatdagisi poytaxtimizning Olmazor tumanida bo‘lib o‘tdi.

Tadbirga O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi o‘rinbosari Zayniddin domla Eshonqulov boshchilik qildi. Shuningdek, unda Diniy idora bo‘limi boshliqlari Islomiddin domla Zuhriddinov, Muzaffar domla Kamolov va Masjidlar bilan ishlash bo‘limi yetakchi mutaxassisi Dilmurod Rahimovlar qatnashdi.

Mazkur tumandagi “Islomobod” masjidida o‘tkazilgan tashkiliy yig‘ilishda Toshkent shahar vakilligi rahbariyati, tuman-shaharlar bosh imom-xatiblari va Olmazor tumanidagi masjid imom-xatiblari ham ishtirok etdi.

Tadbir avvalida O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlarining “Inson qadri” kitobi taqdimoti o‘tkazildi. Unda Zayniddin domla Eshonqulov mazkur kitob bugungi hayotimiz bilan naqadar uyg‘un ekani, dinimizda ham inson va uning qadr-qimmati yuksak ulug‘lanishi, har bir diniy soha xodimining faoliyati uchun dasturamal bo‘lib xizmat qilishini alohida ta’kidlab o‘tdi. Ushbu kitob barcha ishtirokchilarga tarqatildi.

Tadbir davomida tuman bosh imom-xatiblari uchun namunaviy maxsus kiyim namunasi taqdimot qilindi. Unda chakmon, duxoba va milliy do‘ppilar namoyish qilindi.

Shuningdek, Toshkent shahri, xususan, Olmazor tumanida 2025 yil davomida amalga oshirilgan ishlar sarhisob qilindi. Unda shahardagi imom-xatiblar faoliyatidagi yutuqlar e’tirof etilib, ba’zi kamchiliklar bo‘yicha tegishli tavsiyalar berildi.

Shundan so‘ng Toshkent shahar bosh imom xatibi o‘rinbosari Rustamov Ergashali boshchiligida tumanlar bosh imom-xatiblari, shuningdek, tajribali imom-xatiblardan tarkib topgan Ishchi guruh tuzilib, ular Olmazor tumanidagi 21 ta masjid va mahallasiga biriktirildi.

Tadbir doirasida amaliyoti nazarda tutilgan yo‘nalishlar bo‘yicha quyidagilar amalga oshirildi:

Birinchi yo‘nalish bo‘yicha imom-xatiblar 7 toifaga mansub 105 ta oilaga kirib, ma’naviy-ma’rifiy targ‘ibot va amaliy yordam tadbirlarini olib bordi: Xususan:  

- 20 ta xonadonda yot g‘oyalar ta’siriga moyil bo‘lganlar bilan suhbatlashilib, tushunchalari to‘g‘rilandi;

- 15 ta xonadonda jazo muddatini o‘tayotganlarning oila a’zolari, muqaddam sudlanganlar bilan suhbat qilindi;

- 20 ta notinch oila o‘rganilib, muammoning sabablari bartaraf etish, arazlashganlarni yarashtirish choralari ko‘rildi;

- 15 ta xonadonda ichkilikka ruju qo‘yganlar bilan suhbat qilinib, zararli odatlardan saqlanish to‘g‘risida nasihat qilindi;

- nogiron, kasal, ehtiyojmand fuqarolar, shuningdek, tabarruk yoshdagi qariyalar yashaydigan 20 ta oilaga kirilib, ulardan hol-ahvol so‘rash barobarida sovg‘a-salomlar ulashildi, davolanish va dori-darmon uchun moddiy yordam ko‘rsatildi.

Kirilgan 105 ta xonadonning ichidan moddiy imkoniyati cheklanganlariga  homiylarni jalb qilgan holda jami 42 000 000 (qirq ikki million) so‘mlik ro‘zg‘orlik mahsulotlari ehson qilindi. Ular orasidan o‘ta nochor bo‘lganlarining moddiy ta’minotidan xabardor bo‘lib turish rejalashtirildi;

Ikkinchi yo‘nalish bo‘yicha imom-xatib faoliyati o‘rganildi. Jumladan, jamoani boshqarish, masjidni toza va ozoda saqlash, unda qulay sharoitlar yaratish jihatlari ko‘rib chiqildi.

Uchinchi yo‘nalish bo‘yicha Ishchi guruh a’zolari o‘zlariga biriktirilgan 21 ta masjidda peshin namozini ado qilib, jamoatga ma’ruza qilib berdilar. Tinchlik ne’mati, shukronalik, aqidada adashmaslik, mazhabga ergashish kabi muhim mavzudagi chiqishlarda 3800 ga yaqin tinglovchi qamrab olindi.

Shuningdek, yakuniy yig‘ilishda O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi o‘rinbosari Zayniddin domla Eshonqulov qish mavsumini betalofat o‘tkazish bo‘yicha so‘z yuritdi.

Yig‘ilishda mehnat migrantlari va ularning oila a’zolari bilan muloqatni muntazam yo‘lga qo‘yish, kadrlar masalasiga e’tiborni kuchaytirish, ma’ruzalarni Fatvo markazidan chiqarilgan juma tezislari va qo‘shimcha adabiyotlardan foydalangan holda boyitish, haftaning dushanba va payshanba kunlari ma’ruzalar qilish haqida so‘zladi.

Diniy idora Moliyaviy nazorat va tahlil bo‘limi boshlig‘i Islomiddin Zuhriddinov masjidlarda ish yuritish hujjatlarini takomillashtirish, ehson qutilardagi tushumlarni komissiya a’zolari ishtirokida dalolatnoma asosida bankdagi hisob raqamlarga kirim qilish, to‘y va marakalarni ixchamlashtirish, janoza marosimlarda bid’at-xurofatlarga chek qo‘yish to‘g‘risida gapirdi.

Masjidlar bilan ishlash bo‘limi boshlig‘i Muzaffar Kamolov mavjud mahallalarga barcha imom-xatib va imom-noiblarni biriktirish, mahalla yettiligi bilan homkorlikda ishlarni yo‘lga qo‘yish, shar’iy dalil va hayotiy misollar asosida ma’ruza qilish, kiber jinoyatchilikning oldini olish haqida aytib o‘tdi.

Tadbir so‘ngida amalga oshirilgan ishlar tahlil qilinib, Olmazor tumani imom-xatiblari yutuq va kamchiliklari yuzasidan ko‘rsatma va tavsiyalar berildi.

 

O‘zbekiston musulmonlari idorasi

Matbuot xizmati

VIDEO