Sayt test holatida ishlamoqda!
28 Oktabr, 2025   |   6 Jumadul avval, 1447

Toshkent shahri
Tong
05:30
Quyosh
06:50
Peshin
12:12
Asr
15:42
Shom
17:27
Xufton
18:40
Bismillah
28 Oktabr, 2025, 6 Jumadul avval, 1447

Haq sohibi albatta g'olib bo'ladi

18.11.2020   2489   3 min.
Haq sohibi albatta g'olib bo'ladi

Salim ibn Jobir (Jobir ibn Salim ham deyiladi) Hajimiy roziyallohu anhu Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning huzurlariga kelib dedi:

- Ey Allohning Rasuli! Menga nasihat qiling!

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam dedilar: «Allohdan qo'rq! Garchi idishingdagi suvni birodaringga bo'shatib berish yoki unga gapirganingda ochiq yuzli bo'lish bo'lsada yaxshi ishlarni hech qachon kichik dema! Izoringni osiltirib yurishdan saqlan! U kibrdandir. Alloh uni sevmaydi. Agar bir kishi seni senda biladigan aybi bilan ayblasa sen uni undagi ayb bilan ayblama. Uni tek qo'y. Gunohi o'ziga, ajri senga bo'ladi. Hech kimni so'kma!"

Ibn Jobir roziyallohu anhu aytadi:

«Shundan so'ng insonni ham, boshqa narsani ham so'kmadim».

Yaxshilikni hech qachon kichik dema. Qaysi ish bizni jannatga olib kirishini bilmaymiz.

Mushuk o'tib ketishi uchun mashinangni to'xtatishing ham yaxshilik.

Bir qariyani yo'ldan o'tkazib qo'yishing ham yaxshilik.

Nogiron kishining aravachasini sudrashing ham yaxshilik.

Ishlab turgan kishiga bir piyola suv berishing ham yaxshilik.

Yoshi katta insonning yukini engillatishing ham yaxshilik.

Er-xotin orasini isloh qilishing yaxshilik.

Ayolingni erkalatishing ham yaxshilik.

Farzandlaringni kechirishing ham yaxshilik.

Qo'shningga biror narsa hadya qilishing ham yaxshilik.

Bemorning dori-darmoniga yordam berib yuborishing ham yaxshilik.

Yaxshilikning intihosi yo'q. Allohga olib boradigan yo'llar insoniyatning nafasi miqdorida ko'pdir. Oldida shuncha yo'l bo'la turib to'xtab qolgan kishi qanchalar baxtsiz!

O'zingizga «yaxshilik qilganga yaxshilik qil, yomonlik qilganga yomonlik qil» degan tarozu yasab olmang. Agar biz yomonlikka yomonlik qilaversak yomonlik qachon tugaydi?!

Dunyoda bir xulq bor uning nomi «o'zni baland tutmoq (bu kibr emas)». Hech kimga seni o'zining axloqi darajasiga tushirishiga yo'l qo'yma. Har bir janjalga qo'shilma. Oldingda sodir bo'lgan har qanday urushga aralashaverma. Bugungi urush-janjallarning ko'pchiligi arzimasdir. Unda garchi g'olib bo'lsangda g'alaba nashidasini his qila olmaysan. Ammo mag'lub bo'lsang mag'lubiyat alamini tortasan. Axloqidan voz kechgan kishiga teng kelish uchun axloqimizdan voz kechsak undan nima farqimiz qoladi?!

Oqil inson faqatgina jannatni o'z bahosi deb biladi. Yo'li jannatga olib bormaydigan masalani u nima bo'lsa ham tark qil. Natija qanaqa bo'lmasin sen sen g'olib bo'lasan. Avf qilish bilan Alloh insonning faqat izzatini ziyoda qiladi.

Kunlar aylanib haq sohibi albatta g'olib bo'ladi. Botil egasi esa mag'lub bo'ladi. Bu Allohning insonlar ichidagi joriy qonunidir. Yusuf alayhissalomni arzimas pulga sotib yuborgan qo'llar vaqt o'tib u zotdan sadaqa so'rab u zot alayhiscalomga uzatildi.

Nabiy sollallohu alayhi vasallamni «sehrgar», «shoir», «yolg'onchi», «majnun» deb haqorat qilganlar oxirida Makka fathi kuni u zotga: «Sen oliyjanob insonsan, oliyjanob insonning o'g'lisan!», deyishgan edi.

Abdulqodir Polvonov

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Gandining Abu Bakr va Umar roziyallohu anhum haqidagi e’tirofi

28.10.2025   1373   2 min.
Gandining Abu Bakr va Umar roziyallohu anhum haqidagi e’tirofi

Hindiston mustaqillik harakatining yetakchisi Mahatma Gandi 1937 yil 27 iyulda chop etilgan “Harijan” nomli haftalik jurnalida ulug‘ sahobalar Abu Bakr va Umar ibn Xattob roziyallohu anhumni tavozeli va mas’uliyatli rahbarlar sifatida tilga olgan.

Islom tarixi haqidagi kamdan-kam gapiradigan Gandining ushbu maqolasida ikki xalifani kamtarin hayot kechirgani va halollik bilan mamlakatni boshqargani namuna qilib ko‘rsatgan.

Gandi mazkur e’tirofni jurnalda e’lon qilib, endigina davlat lavozimlarini egallay boshlagan Hind milliy kongressi a’zolariga axloqiy maslahatlar bergan.

Maqolada Gandi quyidagicha yozadi:

“Men sizlarga Ram Chandar yoki Krishnadan misol keltira olmayman, chunki ular tarixiy shaxs sifatida qabul qilinmagan. Shu bois men faqat sizlarga hazrat Abu Bakr va hazrat Umar Foruq roziyallohu anhumning nomlarini keltira olaman. Ular ulkan mamlakatning rahbarlari edilar, ammo o‘z hayotlarini juda oddiy va kamtarlik bilan o‘tkazgan edilar”

Bu so‘zlar Hindiston tarixidagi muhim bir pallada aytilgan edi. 1937 yilda Hind milliy kongressi ilk bor Buyuk Britaniya hukmronligi ostidagi bir necha viloyatlarda hukumat tuzish huquqiga ega bo‘ldi. Jarayonlar 1935 yilgi Hindiston boshqaruvi to‘g‘risidagi qonun asosida o‘tkazilgan saylovlar natijasida amalga oshdi.

Gandi har doim siyosatchilarning ma’naviy pokligi haqida qayg‘urardi. U Kongress rahbarlariga mansab va boylikka berilib ketmaslikni, halollik va xalq xizmatini ustuvor qo‘yish borasida o‘git berardi. Shuning uchun ham xalifalar Abu Bakr va Umar roziyallohu anhumni misol qilib keltirdi va haqiqiy rahbar xalqqa xizmat qiluvchi, oddiy hayot kechiruvchi inson bo‘lishi lozimligini ta’kidladi.

“Harijan” jurnali Mahatma Gandi tomonidan 1933 yilda ta’sis etilgan haftalik nashr bo‘lib, asosan ijtimoiy islohotlar, ayniqsa kasta tizimini yo‘qotish va “past toifa”ning huquqlarini himoya qilish mavzulariga bag‘ishlangan edi.

Jurnalda Gandining din, siyosat va axloq haqidagi fikrlari muntazam chop etilgan.

Nashr ingliz tilida chiqarilar, shuningdek hind va gujarat tilida ham nashr etildi. Jurnal 1955 yilgacha faoliyat yuritgan.

Jurnaldagi e’tirof Gandining Islom qadriyatlariga nisbatan hurmatini namoyon etgan holatlardan biridir. U ko‘pincha o‘z nutq va maqolalarida Qur’on oyatlarini, Muhammad sollallohu alayhi vasallam va sahobalarning so‘zlarini keltirar, ularni insoniyat uchun axloqiy namuna sifatida ko‘rsatar edi.

Toshkent islom instituti 

katta o‘qituvchisi Po‘latxon Kattayev

Gandining Abu Bakr va Umar roziyallohu anhum haqidagi e’tirofi
Maqolalar