NAZM
Ilm sifatig'a ishoratdur
Yana biri ilmdur sifatlaridin,
Olimul-g'ayb bo'ldi otlaridin.
Fikru andishadin emas bu ilm,
Kasb ila peshadin emas bu ilm.
Tog'da tosh, tuzda qum adadlarini,
Anga zohir durur, bilur barini.
NASRIY BAYoN
Allohning sifatlaridan yana biri ilm sifatidir. Uning nomlaridan biri Olimul-g'ayb – g'aybni, olam ahliga noma'lum va pinhon bo'lgan narsalarni mukammal biluvchidir. (Ya'ni, Alloh ta'olo zamon va makondan xoli holda, mavjud va nomavjud – bo'lgan va bo'ladigan narsalarni, katta-kichik – kull va juz' (butun va bo'lak, mumkin va nomumkin), yashirin va oshkor hamma narsani va har bir hodisani eng yaxshi tarzda biluvchi va butun bilimlarning manba'i bo'lgan Zotdir.)
Bu ilm fikr va andishadan – xayol, mulohaza va tasavvurdan emas, shuningdek, kasb bilan peshadan – mehnat qilib birovdan olinadigan, urinish, tirishish bilan egallanadigan ilm ham emas.
Tog'dagi (kattayu kichik) toshlar, cho'ldagi qumlarning sanoqlari ham Allohga ma'lumdir, U zot barchasini mukammal biladi.
Nasriy bayon va sharh muallifi:
Mirzo KYeNJABYeK
Oisha roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi:
U kishi aytadilar: Bir kampir Nabiy sollallohu alayhi vasallamning huzurlariga keldi. U zot mening huzurimda edilar.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam unga: — «Siz kimsiz?» — dedilar. U: — «Men Jusama al-Muzaniyyaman», — dedi.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: — «Yo‘q, siz — Hasona al-Muzaniyyasiz! O‘zingiz qandaysiz? Ahvollaringiz qanday? Biz ketgandan keyin qanday yashayapsizlar?» — dedilar. U: — «Yaxshimiz, otam va onam sizga fido bo‘lsin, ey Rasululloh sollallohu alayhi vasallam», — dedi.
Kampir chiqib ketgach, men dedim: — «Yo Rasululloh, shu kampirga bunchalik iliq munosabat ko‘rsatmasangiz?» Shunda u zot: — «U Xadicha zamonida uyimizga kelib turar edi. Eski tanishlar bilan chiroyli muomala qilish iymondandir», dedilar.
Homidjon qori ISHMATBЕKOV