Davlat tili faqat Til bayramida emas, balki doimiy ravishda davlatimiz va millatimiz ardog'ida bo'lishi shart.
Mustabid tuzum davrida, uzoq yillar davomida tilimizga e'tiborsizlik, zug'um va cheklashlarni ko'rdik, afsus va nadomatlarni boshdan o'tkazdik. Yig'inlarda Yevropa millatiga mansub biror inson qatnashsa, o'zga tilda ma'ruza qildik, so'zga chiqqan millatdoshlarimiz g'ayri tilni bilmasa-da, qog'ozga yozib berib o'qitdik.
Ming shukrki, mustaqillikka erishib, ona tilimiz davlat tili maqomiga ega bo'ldi. Lekin, ochig'ini aytsam, hali ham ko'pgina rasmiy hujjatlar rus tilida yuritilmoqda.
Oliy ta'lim tizimida davlat imtihonlarida birinchi bo'lib o'zbek tili emas, ingliz tili qo'yilganidan taajjubdaman. O'z ona tilini mukammal bilmagan inson o'zga tillarni ham puxta egallashi amri mahol. Nega chet tilini o'zbek tili qolib, rus tili orqali o'rganamiz?! Oqibatda tarjimon ruscha fikrlaydigan bo'ladi. Nega ona tilimiz bu sohada ham uchinchi darajada qolmoqda?
Mustaqilligimizga qariyb o'ttiz yil bo'layotganiga qaramay, mamlakatimiz shahar va tumanlari u yoqda tursin, hatto chekka qishloqlarimizga ham ajnabiy atamalar va reklamalar kirib bormoqda. O'zbek tilida har qadamda xato yozilgan lavhalarga ko'zimiz tushayotir.
Tilimiz qadri, Prezidentimiz ta'kidlaganlaridek, umummillat himoyasida bo'lmog'i kerak-ku! Bu esa, ayniqsa, keksa avloddan katta mas'uliyat talab etadi, nazarimda. Chunki farzandlar va nabiralar dastlabki bilim va ko'nikmani siz bilan bizdan, oiladan olishadi.
Bundan tashqari, deyarli hamma telekanallar ko'rsatuvlarida boshlovchilarning o'zbekcha iboralarga rus va boshqa ajnabiy tillardagi so'zlarni aralashtirib gapirishlari, beo'xshov talaffuzlari g'ashga tegadi.
Ayrim hollarda esa tuppa-tuzuk tilshunos olimlar ham adabiy til bilan shevalarni qorishtirib ishlataverishadi. Ko'pgina kinolardagi qahramonlar shevada gapiradi, kinostsenariylar nahotki shunday yozilgan bo'lsa?
Ona tilimizning nufuzini muttasil oshirib borish har birimizning doimiy burchimizga aylanishi lozim.
Mansur ZOIROV,
Surxondaryo viloyati
Bir kuni boy ota o‘g‘li kambag‘allik nima ekanini tushunishi uchun uni faqir oilaga olib bordi. Ular o‘sha oilada bir necha kun yashab, so‘ng qaytib kelishdi. Ota o‘g‘lidan so‘radi:
– Bu qilgan safarimizdan qanday xulosalar chiqarding?
O‘g‘li bunday javob berdi:
– Bizda katta uy, ularda odiy. Lekin ularning bag‘ri keng ekan. Agar biznikiga kelib shuncha vaqt yashamoqchi bo‘lganlarida biz rozi bo‘lmasdik, menimcha. Biz kerakli narsalarni do‘kondan olamiz, ular aksarini o‘zlari yetishtirarkan. O‘zlari mehnat qilib yetishtirgani uchun isrof qilishmas ekan. Bizda uy ishlarini xizmatkor qiladi, ular esa bir-biriga yordam berisharkan. O‘zaro mehr-oqibatlari ham havas qilarli. O‘ylab qarasam, aslida ularmas, biz kambag‘al ekanmiz...
Ota bu javobni eshitib o‘ylanib qoldi. O‘g‘li bunday javob berishini kutmagan edi.
Aslida biz o‘zimizda bor narsaga emas yo‘q narsaga intilamiz olishga, erishishga xarakat qilamiz. Bizdagi bor narsa kimlar uchundir orzu ekanini unutamiz. Gohida qanchalik biz boy ekanimizni anglash uchun o‘z hayotimizga boshqacha nazar bilan qarashimiz kerak bo‘ladi.
Akbarshoh Rasulov